به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در سالهای اخیر، آموزشهای عملی و مهارتی در دانشگاهها، مؤسسات فنیوحرفهای، و دورههای تخصصی HSE رشد چشمگیری داشتهاند. کارگاههای تراشکاری، جوشکاری، برقکاری، مکانیک خودرو و بسیاری دیگر از مهارتهای فنی، به بخشی جداییناپذیر از مسیر آموزش فنی تبدیل شدهاند. در این محیطهای آموزشی، مانند محیطهای صنعتی واقعی، خطراتی جدی سلامت هنرجویان و دانشجویان را تهدید میکند. یکی از مهمترین ابزارهای محافظت از فرد در این فضاها، کفش ایمنی است؛ تجهیزی ساده اما حیاتی که میتواند از بروز بسیاری از آسیبهای جدی جلوگیری کند.
بررسیها و گزارشهای ایمنی نشان میدهد که بخش قابل توجهی از حوادث کارگاهی، بهویژه در محیطهای فنی و صنعتی، مربوط به آسیب به پاهاست. اجسام سنگین، ابزارهای تیز، سطوح لغزنده، مواد داغ یا خطر برقگرفتگی، همه میتوانند منجر به صدمات جدی در ناحیه پا شوند. کفش ایمنی استاندارد با ویژگیهایی همچون سرپنجه ایمنی، زیره ضد لغزش، رویه مقاوم و طراحی ارگونومیک، مانعی مؤثر در برابر این خطرات محسوب میشود.
در بسیاری از مراکز آموزش فنی و حرفهای، دانشگاههای علمی-کاربردی و کارگاههای عملی دانشگاهها، مهارتهایی مانند جوشکاری، مکانیک، برقکاری و تراشکاری آموزش داده میشود. شرکتکنندگان در این دورهها، علاوه بر یادگیری مهارتهای تخصصی، باید با اصول ایمنی فردی نیز آشنا شوند. از همین رو، بسیاری از مؤسسات آموزشی، مباحث ایمنی را در قالب دورههای HSE در برنامه درسی خود جای دادهاند. در این دورهها، اهمیت استفاده از تجهیزات ایمنی فردی از جمله کفش ایمنی بهطور ویژه آموزش داده میشود.
کفش ایمنی مناسب، علاوه بر محافظت از پاها، نقش مهمی در ایجاد احساس امنیت و تمرکز بیشتر در کارگاه ایفا میکند. برای مثال، در دورههای جوشکاری یا ریختهگری، احتمال پاشش جرقه یا مواد داغ وجود دارد؛ در دورههای برقکاری، خطر تماس با جریان الکتریسیته مطرح است؛ و در کارگاههای مکانیک، احتمال افتادن ابزار یا اجسام سنگین زیاد است. در تمام این شرایط، کفش ایمنی نقش خط اول محافظتی را ایفا میکند.

یکی از ویژگیهای کلیدی کفشهای ایمنی مناسب برای آموزشگاهها و کارگاههای فنی، وزن مناسب، تهویه کافی و طراحی راحت است. دانشجویان و هنرجویانی که برای ساعتهای طولانی در این فضاها فعالیت میکنند، باید از کفشی استفاده کنند که علاوه بر محافظت، باعث خستگی مفرط نشود. به همین دلیل، تولیدکنندگان داخلی تلاش کردهاند تا کفشهایی با ترکیب ایمنی و راحتی طراحی و عرضه کنند.
از سوی دیگر، در سالهای اخیر توجه به اصول طراحی ارگونومیک در کفشهای ایمنی افزایش یافته است. استفاده از کفیهای طبی، زیرههایی با خاصیت ضد شوک، و طراحی متناسب با آناتومی پا باعث شده تا این کفشها برای استفاده طولانیمدت مناسبتر شوند. این موضوع بهویژه در محیطهای آموزشی که افراد تجربه کمتری در استفاده از تجهیزات ایمنی دارند، اهمیت بیشتری پیدا میکند.
در فروشگاههای تخصصی تجهیزات ایمنی مانند کاراسیف، انواع مدلهای کفش ایمنی برای کارگاههای فنی و محیطهای آموزشی عرضه میشود. این محصولات با ویژگیهایی همچون زیره پلیاورتان ضد لغزش، سرپنجه فولادی یا کامپوزیت، رویه چرمی مقاوم و آسترهای تنفسپذیر طراحی شدهاند تا نیازهای متنوع کاربران آموزشی را پاسخ دهند.
علاوه بر این، آشنایی با استانداردهای بینالمللی و داخلی مرتبط با کفش ایمنی میتواند به انتخاب آگاهانهتر کمک کند. استانداردهایی مانند EN ISO 20345 (اروپا) یا ANSI Z41 (آمریکا) و استاندارد ملی ایران مشخص میکنند که کفش ایمنی باید در برابر ضربه، فشار، لغزش، نفوذ مواد شیمیایی و الکتریسیته مقاومت نشان دهد. استفاده از کفشهایی که گواهی این استانداردها را دارند، اطمینان بیشتری برای کاربران و مسئولین کارگاه به همراه دارد.
یکی از راهکارهای تقویت فرهنگ ایمنی در محیطهای آموزشی، برگزاری کارگاههای عملی آشنایی با تجهیزات ایمنی است. در این برنامهها، دانشجویان بهصورت عملی نحوه استفاده صحیح از تجهیزات مانند کفش، دستکش، عینک، کلاه ایمنی و لباس کار را تجربه میکنند. تجربه عملی استفاده از کفش ایمنی در سنین پایینتر، در نهادینهسازی رفتارهای ایمن در آینده شغلی افراد مؤثر خواهد بود.
مقایسه کفش ایمنی با کفش معمولی در محیطهای آموزشی، تفاوت آشکاری را در میزان محافظت از پا نشان میدهد. کفشهای معمولی فاقد تقویت سرپنجه، زیره ضد لغزش و محافظهای جانبی هستند و در برابر خطراتی مانند افتادن اجسام یا لغزش روی سطوح روغنی هیچ مقاومتی ندارند. همین تفاوت ساده میتواند در لحظهای بحرانی، از یک آسیب جدی جلوگیری کند.
در بسیاری از کارگاههای آموزشی، خصوصاً در ترمهای ابتدایی دانشگاههای فنی، دانشجویان ممکن است اهمیت تجهیزات ایمنی را دستکم بگیرند. نقش مربیان و اساتید در یادآوری مستمر و آموزش کاربردی ایمنی، بسیار مهم و تعیینکننده است. حتی برخی مراکز آموزشی موفق، استفاده از تجهیزات ایمنی مانند کفش را اجباری کردهاند و در ابتدای هر ترم، بروشورهایی از اهمیت استفاده صحیح از آنها در اختیار دانشجویان قرار میدهند.
از دید کارشناسان HSE، آگاهی از خطرات، پیشگیری بهموقع، و استفاده از ابزارهای محافظتی مناسب، سه ضلع مثلث ایمنی هستند. کفش ایمنی در این میان، بخش مهمی از ابزار محافظتی را تشکیل میدهد. بسیاری از آسیبهای جدی پا، مانند شکستگی، بریدگی، سوختگی یا برقگرفتگی، تنها با استفاده از یک کفش مناسب قابل پیشگیری هستند.
در فضای رقابتی بازار، برندهای معتبر ایرانی مانند ارک، نگهبان، ایمن پیما، ایمن پا توانستهاند با طراحی محصولات متنوع و استاندارد، پاسخگوی نیاز بخش بزرگی از جامعه فنی و آموزشی باشند. تنوع در سایز، مدل، کاربرد و قیمت، امکان انتخاب بهینه را برای مشتریان فراهم کرده و نقش مهمی در ترویج فرهنگ استفاده از تجهیزات ایمنی ایفا کرده است.
نتیجهگیری
با افزایش تعداد کارگاههای عملی و دورههای فنی در سیستم آموزش کشور، توجه به ایمنی دانشجویان و هنرجویان امری ضروری است. کفش ایمنی، بهعنوان یکی از سادهترین اما مؤثرترین تجهیزات ایمنی، باید جزو الزامات حضور در کارگاههای آموزشی قرار گیرد. فراهم آوردن تجهیزات استاندارد، آموزش صحیح استفاده از آنها و ایجاد فرهنگ ایمنی از مهمترین اقداماتی است که میتواند از حوادث غیرقابل جبران جلوگیری کند.
برای مشاهده انواع کفش ایمنی مناسب محیطهای فنی و آموزشی، میتوانید به صفحه زیر در فروشگاه کاراسیف مراجعه کنید: https://karasafe.com/catproduct/%DA%A9%D9%81%D8%B4-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C



