به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در هفتههای اخیر خبری منتشر شد که حاکی از تمایل آمریکاییها به ورود مستقیم در مسئله کریدور ادعایی زنگزور است. مطابق این اخبار، در نشستی که به میزبانی امارات متحده عربی بین هیئت بلندپایهی ارمنی و آذری برگزار شد، پیشنهادی برای حل و فصل مسئله بازگشایی ارتباطات میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان مطرح شد. بر اساس این پیشنهاد، مسیر موازی مرز ایران در خاک ارمنستان که سرزمین اصلی آذربایجان را به نخجوان متصل میکند، تحت اجاره ۱۰۰ سالهی یک «شرکت نظامی خصوصی آمریکایی» قرار گیرد.
مطابق این طرح، این شرکت بهعنوان طرف ثالث مدیریت کامل بر این گذر خواهد داشت و عدم نقض حاکمیت ایروان را درکنار تامین خواستههای باکو تضمین خواهد کرد. استفاده از یک شرکت نظامی خصوصی، راهی برای کاهش حساسیتها نسبت به ورود مستقیم آمریکاییها به قفقاز جنوبی است.
این مسئله درحالی مطرح شده است که توافق صلح میان دو کشور متخاصم قفقاز جنوبی سالهاست از سوی باکو معطل بازگشایی این مسیر در استان سیونیک ارمنستان شده است.
ایروان بازگشایی این راهگذر را در قالب طرح تقاطع صلح و تحت حاکمیت خود قابل پذیرش عنوان کرده بود و از سوی دیگر جمهوری آذربایجان و ترکیه بر طرحی با عنوان «کریدور زنگزور» که حاکمیت ارمنستان را بر این مسیر نمیپذیرفت پافشاری داشتند.
با اینحال، طرح زنگزور این کریدور را تحت کنترل و مدیریت روسیه قرار میداد و با این روش رضایت ضمنی روسها را کسب کرده بود.
اکنون با روی کار آمدن ترامپ در ایالات متحده، درگیری روسیه در مسئله اوکراین و نبرد اوج گرفته میان ایران و رژیم صهیونی، دشمنان ایران و روسیه طمع بزرگی برای ورود آمریکاییها به قفقاز جنوبی پیدا کردهاند تا با اینکار، علاوه بر جلب رضایت دولت غربگرای ارمنستان و حکومت باکو، آمریکاییها را در مرز شمالی ایران مستقر کرده و مسیر غربی ایران به روسیه را نیز در انحصار جمهوری آذربایجان قرار دهند. از این طریق در یک حرکت، روسیه را بیش از همیشه از قفقاز جنوبی دور کرده و ایران را نیز در محدودیت و درگیری مستقیم با آمریکاییها در این منطقه قرار میدهند.
در همین راستا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه ،ماریا زاخارووا، پنجشنبه گذشته در یک نشست خبری گفت: «آمریکاییها میگویند که ظاهراً راهحل منحصر به فردی در این زمینه دارند که چیزی جز فریبکاری نیست.»
این دیپلمات روس در زمینه حلوفصل مناقشه جمهوری آذربایجان و ارمنستان، خواستار خودداری طرفین از بررسی سطحی پیامهای پایتختهای غربی شد و خاطرنشان کرد که شکی نیست که غرب در پشت طرح این موضوع، یک اقدام کاملاً فرصتطلبانه را پنهان کرده است.
زاخارووا گفت: غرب به دنبال آن است که به معنای واقعی کلمه، عادیسازی روابط ارمنستان و جمهوری آذربایجان را از بُعد منطقهای خارج کنند.
البته درکنار ایران و روسیه، چین نیز که برای بهرهمندی از مسیر موسوم به کریدور میانی و انتقال کالاهایش به اروپا از راه افتادن مسیر ریلی جنوب ارمنستان منتفع میشد، اکنون منافع خود را در خطر میبیند چراکه در صورت عملی شدن طرح آمریکایی برای این راهگذر، یکی از مسیرهای مهم انتقال زمینی کالاهای چینی به اروپا تحت احاطه رقیب آنان قرار میگیرد.
با این تفاصیل، این پیشنهاد نهتنها روسها را با جدیت بیشتر نسبت به قبل درکنار ایران در این مسئله قرار خواهد داد بلکه حساسیت ایران را نیز دو چندان کرده و حتی چین را به اقدام علیه این طرح وا خواهد داشت. اگر تاکنون ایران بهتنهایی برای جلوگیری از تسلط آذربایجان و ترکیه بر مرز خود با ارمنستان حاضر به اقدام نظامی بود، حالا و با به میان آمدن پای آمریکاییها و همراه شدن روسها و چینیها، این آمادگی جدیتر از پیش نیز خواهد شد.
طراحان این طرح همانطور که نسبت به اراده ملت ایران در ایستادگی برابر تعرض دو ارتش آمریکایی و صهیونی دچار خطای محاسباتی شدند، اکنون نیز در برآورد خود از اراده ایران در حفظ مرزها و مسیرهای راهبردی خود گرفتار خوشخیالی شدهاند. ایران و البته روسیه اجازه نخواهند داد پای ناتو و آمریکا با عناوینی چون شرکت خصوصی و توافق منطقهای به قفقاز جنوبی باز شود.
