به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»، چشمانداز صبحی را تصور کنید که مه غلیظ ناپدید میشود و ستونهایی از زائران با قدمهای استوار، جادۀ عشق و وفاداری به سوی کربلا را میسازند. اکنون تصور کنید که کوچکترین همراه شما، دست در دستتان، برای نخستین بار با شور و کنجکاوی به این مسیر پا میگذارد؛ جایی که هر قدم، نهتنها راه را کوتاهتر میکند، بلکه دلها را به هم نزدیکتر و معنای «باور» و «صداقت» را به تصویر میکشد. آمادهسازی کودک برای این تجربهی معنوی و جسمی، درست مانند مهندسی یک پل مستحکم است و نیاز به پایههای قوی ذهنی، تمرینهای جسمی حسابشده و تلقین امید و انگیزه دارد.
سفر پیادهروی اربعین، تلفیقی از معنویت عمیق، چالش جسمی و تجربه جمعی است. وقتی قصد داریم کودک یا نوجوان را همراه خود به این مسیر طولانی و پرهیجان ببریم، باید از چند روز قبل برنامهای جامع شامل آمادگی جسمی، روانی، معنوی و اجتماعی برایش طراحی کنیم.
شروع آمادگی از «ذهن» کودک است، نه از چمدانش!
چند روز قبل از سفر، بهتر است از طریق گفتوگویی صمیمی با فرزندتان او را با حالوهوای معنوی اربعین آشنا کنید: برایش از شجاعت امام حسین علیه الاسلام بگویید و با نمایش تصاویر یا داستانهای ساده، کنجکاوی او را شعلهور کنید. برایش توضیح دهید که به کجا میروید، چرا این سفر مهم است و چه چیزهایی در راه میبیند. میتوانید از تصاویر، کلیپها، کتابهای کودکانه درباره اربعین یا حتی نقاشی کشیدن کمک بگیرید.
دیدن موکبها در ویدیو، شنیدن شعر و نوحه متناسب با سن او… همه باعث میشوند کودک منتظر سفر باشد نه نگران آن.
اگر قبلاً سفر اربعین یا سفرهای زیارتی یا پختن نذری و رفتن به هیئت داشتهاید، عکسها و خاطرات آن را مرور کنید.
مثلاً از او بپرسید:
– «دلت میخواد وقتی رسیدیم، اولین کاری که بکنی چی باشه؟»
– «فکر میکنی اونجا بچههای دیگه رو هم ببینی و بتونی دوست پیدا کنی؟»
اگر کودک معنای «اربعین» را بفهمد، سختیها برایش رنگ میبازد.
آمادگی جسمی را با بازی شروع کنید
همزمان با این آشنایی ذهنی، میتوانید با پیادهرویهای کوتاه روزانه و بازیهایی مثل «شمارش قدمها» یا «مسابقه مسیر» آمادگی جسمیاش را تقویت کنید. پیادهروی برای بچهها، یک «چالش جسمی» است. اما میتوانید با چند بازی ساده در خانه یا پارک (مثل مسابقه راه رفتن، طنابکشی یا پریدن) به بدن او کمک کنید که آمادگی داشته باشد. اگر کودک از حالا کفش جدیدش را امتحان کند و چند دقیقه در روز راه برود، بهتر است و مسیر برایش آسانتر میشود.
مهارت صبر و تحمل را تمرین دهید
در مسیر اربعین، گاهی خسته میشویم، منتظر میمانیم یا خوابمان نمیبرد.
برای آمادگی روانی، لازم است کودک با «تاخیر در خواستهها» و «سادهزیستی موقت» کنار بیاید. مثلاً چند روز قبل، غذای ساده بخورید، بدون اینترنت بازی کنید، یا زمان خواب را به تأخیر بیندازید.
بعد با او حرف بزنید:
«دیدی سخت بود ولی تحمل کردی؟ خب این یعنی تو آماده سفری بزرگ هستی!»
به طور کلی یکی از بخشهای مهم آمادگی کودک، «واقعبینی» درباره سختیهاست. لازم نیست او را بترسانید، اما بهتر است بداند که ممکن است هوا گرم باشد، گاهی خسته شود یا غذا همیشه مثل خانه نباشد. وقتی این را از قبل بداند، غافلگیر نمیشود.
به او مأموریت بدهید، نه فقط همراهی
برای کودک نقش تعریف کنید:
کمکیار پدر و مادر
آبرسان گروه
نقاش وقایع سفر
یار کوچک امام حسین علیهالسلام
این کار باعث میشود کودک احساس ارزشمندی داشته باشد و مشارکت فعالانهتری در سفر داشته باشد.
وسایلش را با خودش ببندید
چند روز قبل، وسایل شخصیاش را با مشارکت خودش آماده کنید. این کار به کودک احساس مسئولیت و آگاهی از نیازهایش میدهد.
بهتر است کولهپشتی سبک با وسایل واقعی مانند یک بطری آب کوچک و یک دفتر نقاشی را ببندد تا سنگینی را حس کند.
مسیر و حفظ انگیزه
در طول پیادهروی، هر یک ساعت یکونیم ساعت توقف کوتاه کنار موکبها داشته باشید تا کودک بتواند بنشیند، آب بنوشد و میانوعدهای میل کند. با هم زیارت کوچک یا قطعهای دعا را زمزمه کنید و سپس با یک بازی ساده مثل «حدسزدن صدای موکب» یا «شمارش چفیهها» خستگی را از تن او دور کنید. این ترکیب مراقبت بدنی، لحظات کوتاه معنوی و سرگرمیهای جمعی، راه را برای کودک لذتبخش و پرانرژی میسازد.
سفر اربعین با کودک، اگرچه سختتر است، اما تربیتیتر هم هست. بارها به او بگویید که چقدر از شجاعت و همراهیاش خوشحالید و این سفر فرصت ویژهای برای رشد اوست. ممکن است کودک در طول مسیر نوسانات خلقی داشته باشد؛ صبوری و تنظیم برنامه به شما کمک میکند که این شرایط را مدیریت کنید و با در آغوش گرفتن یا قصهگویی در زمان خستگی، راحتی و امنیت او حفظ میشود. مثلا در پایان هر روز یا بخشهایی از مسیر، با یک ستایش کوچک یا یک خوراکی ساده، تلاش او را تحسین کنید.
با این ترکیب همدلانه از آمادهسازی ذهنی، جسمی و معنوی، کودک شما نهتنها توان عبور از مسیر طولانی را خواهد داشت، بلکه این سفر را به تجربهای شیرین و ماندگار تبدیل میکند.
