به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از تسنیم؛ تغذیه کودکان با شیر مادر از مهمترین عوامل تضمین سلامت عمومی جامعه و یکی از شاخصهای توسعه نظام سلامت محسوب میشود. شیر مادر به عنوان کاملترین، در دسترسترین و ایمنترین تغذیه برای نوزاد، تمامی نیازهای تغذیهای کودک را در 6 ماه اول زندگی به طور کامل تأمین میکند و نقش اساسی در رشد جسمی، ذهنی و ایمنی کودک ایفا مینماید.
مطالعات علمی متعدد نشان میدهد کودکانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، میزان ابتلا به بیماریهای عفونی مانند اسهال، عفونتهای تنفسی و بیماریهایی چون آسم را بسیار کمتر تجربه میکنند. شیر مادر علاوه بر تأمین انرژی، حاوی اجزای ایمنیبخش، آنتیبادیها و آنزیمهایی است که از کودک در برابر بیماریها محافظت کرده و موجب تقویت سیستم ایمنی بدن او میشود.
علاوه بر تأثیرات مثبت جسمی، تغذیه با شیر مادر به شکلگیری پیوند عاطفی قوی بین مادر و نوزاد کمک میکند. تماس نزدیک و لحظهای هنگام شیر دادن، احساس امنیت، آرامش و اعتماد را در کودک افزایش داده و بستر رشد روانی سالم را فراهم میکند.
از دیگر مزایای تغذیه با شیر مادر میتوان به کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای غیرواگیر مانند چاقی و دیابت نوع 2 در آینده اشاره کرد. همچنین تغذیه با شیر مادر برای مادر نیز سودمند است و خطر ابتلا به سرطانهای پستان و تخمدان را کاهش داده و به کنترل وزن پس از بارداری کمک میکند.
در مجموع، تغذیه نوزادان با شیر مادر نه تنها برای سلامت فردی کودک بلکه برای بهبود شاخصهای سلامت عمومی جامعه نقش کلیدی دارد و توجه جدی به این امر از سوی خانوادهها و نظام سلامت، ضروری و راهبردی است.
دکتر مریم پورآدینه، متخصص حوزه بهداشت خانواده خراسان شمالی، با اشاره به اهمیت هزار روز اول زندگی (از زمان تشکیل جنین در رحم تا پایان دو سالگی)، تغذیه با شیر مادر را زیربنای سلامت فردی هر انسان دانست و خاطرنشان کرد: توجه ویژه به سلامت جنین، نوزاد شیرخوار و کودک، از اولویتهای اساسی نظام سلامت هر کشور محسوب میشود.
وی افزود: نیاز اساسی و اولیه هر کودک در این دوران حیاتی، تغذیه مناسب است که نخستین و بهترین گزینه برای آغاز زندگی، شیر مادر خواهد بود.
شعار و اهداف هفته جهانی تغذیه با شیر مادر
پورآدینه با اشاره به شعار امسال هفته جهانی تغذیه با شیر مادر با عنوان "تغذیه با شیر مادر، اولویت امروز، سلامت فردا"، افزود: این شعار بر ضرورت توجه خانوادهها و شبکه سلامت به این موضوع حیاتی تاکید دارد و هدف آن، تبیین نقش حمایت از شیردهی در ارتقاء جامعه سالم است.
وی تصریح کرد: شیر مادر نه تنها در هر لحظه در دسترسترین و کاملترین منبع تغذیه برای نوزادان است، بلکه تماس پوست به پوست مادر و نوزاد در لحظه نخستین تولد، نقش مؤثری در ایجاد حس امنیت و آرامش و همچنین تقویت ارتباط عاطفی بین آنها دارد.
پورآدینه اضافه کرد: ترکیبات شیر اولیه یا آغوز، دارای فاکتورهای ایمنی است و آنتیبادیهای متعددی دارد که سیستم ایمنی نوزاد را تقویت کرده و او را در برابر بیماریهای عفونی و دستگاه تنفسی محافظت میکند. تحقیقات نشان داده نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، بسیار کمتر از سایر کودکان به بیماریهایی چون اسهال و آسم مبتلا میگردند.
شرایط استفاده از شیر خشک و آموزش مادران
به گفته این متخصص، به صورت طبیعی تمامی مادران توانایی شیردهی دارند اما در برخی موارد خاص مانند بیماری زمینهای، مصرف برخی داروها یا مشکلات مادرزادی پستان، شیر مصنوعی با تشخیص پزشکی مجاز شمرده میشود.
پورآدینه اظهار داشت: بسیاری از مشکلات ناشی از تجربه ناکافی مادران نخستزا و ناآگاهی در زمینه وضعیت صحیح شیردهی قابل حل است و کلاسهای آمادگی زایمان و آموزش شیردهی از هفتههای ابتدایی بارداری تا پایان بارداری برای متقاضیان برگزار میشود.
این متخصص با تاکید بر رعایت تغذیه سالم در دوران شیردهی افزود: مصرف مواد غذایی سالم و تازه، اجتناب از فستفود و رعایت تنوع غذایی توصیه اصلی برای مادران شیرده است.
وی تصریح کرد: به طور معمول مادرانی که تغذیه سالمتری دارند و کالری مازاد در این دوران دریافت نمیکنند، موفقیت بیشتری در شیردهی و کاهش وزن دارند.
پورآدینه همچنین خاطرنشان کرد: پس از زایمان و در ماه اول، مکملهایی مانند مولتیویتامین و ویتامین دی توسط سیستم بهداشت به مادران داده میشود و پس از آن، رعایت یک رژیم متعادل کفایت میکند و نیازی به مکمل اضافی نیست.
آثار عدم شیردهی بر سلامت مادر
دکتر پورآدینه در پاسخ به این سؤال که آیا عدم شیردهی برای مادران عوارضی دارد یا خیر، تصریح کرد: مادرانی که شیردهی را تجربه نمیکنند، نه تنها وزن حاملگی خود را به دشواری از دست میدهند، بلکه ریسک ابتلا به سرطانهای پستان و تخمدان در آنها بالاتر است.
وی افزود: همچنین شیردهی در کاهش اختلالات روانی و افسردگی پس از زایمان نقش بسزایی دارد و پیوند عاطفی مادر و فرزند را تقویت میکند.
به گزارش تسنیم، کارشناسان حوزه سلامت با تأکید بر تغذیه با شیر مادر به عنوان اولویت راهبردی سلامت کودک و مادر، خواستار توجه ویژه خانوادهها به آموزش و فرهنگسازی در این حوزه و مشارکت فعال مادران در برنامههای آموزشی شدند.
