به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ کتاب «فهم زمانه؛ زندگی و روزگار شهید عبدالحمید دیالمه» تالیف یعقوب توکلی در چاپ و نشر بینالملل منتشر شده است. این کتاب از نامزدهای چهارمین دوره جایزه شهید اندرزگو در بخش روایت مستند و تاریخ شفاهی است. به همین مناسبت مرور کوتاهی به کتاب کردیم.
یعقوب توکلی، مولف در این کتاب، علاوه بر مرور زندگی این شهید بزرگوار، جنبههای خاص و کمتر شناخته شده از شخصیت او به تصویر کشیده شده است.
عبدالحمید دیالمه، مبارزی بود که خط قرمز او، تسلیمنشدن—چه در نظر و چه در عمل—در برابر هرگونه انحراف از مکتب اهلبیت بود. او عقلانیت را در چارچوب فهم دینی به کار میگرفت و آمادگی کامل برای گفتوگو و مناظره با همه جریانها و طیفها داشت، چرا که باور داشت گفتوگو، ابزاری مؤثر برای تبیین و ترویج پیامهای مکتب اهلبیت است.
از ویژگیهای برجسته این شهید، قدرت شنیدن همراه با تفکیک روشن میان احترام به انسانِ منحرف و احترام به خودِ انحراف بود؛ موضوعی که جلسات دیالمه را به الگوهایی از کرسیهای آزاداندیشی دینی بدل کرده بود. مخاطبان اصلی او نیز اغلب جوانانی با ذهنهای پرسشگر، دچار تردید یا درگیر با شبهه بودند—و اتفاقاً دیالمه دقیقاً به دنبال همین افراد بود.
دیالمه را باید یک سبک زندگی و فکر دانست؛ سبکی که امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازخوانی و تکرار آن هستیم. جوانان انقلابی به این سبک نیاز دارند تا از افراط و تفریط دوری کنند. دانشجویان به آن نیازمندند تا مفهوم واقعی جنبش دانشجویی را با فعالیتهای بیهدف و سردرگم اشتباه نگیرند، و اهل سیاست بیاموزند که به بهانه رسیدن به هدف، هرگز نباید از ابزارهای نادرست و باطل استفاده کنند.
یعقوب توکلی، مولف و پژوهشگر این اثر، ساعتهای بیشماری را صرف گفتوگو با خانواده، دوستان نزدیک و شاگردان شهید دیالمه کرده است تا روایتی مستند و زنده از زندگی جوانی بهدست دهد که باید او را از سرمایههای گرانسنگ انقلاب اسلامی دانست.
این کتاب، روایتی است از بخشی از حیات شهید دیالمه، با تمرکز بر دورهای از مبارزات او پیش از پیروزی انقلاب اسلامی. ناگفتههایی از فضای دانشگاهی آن سالها که خواننده را به لایههای پنهان و کمتر دیدهشده یکی از مهمترین مراکز تحولات فکری و سیاسی، یعنی شهر مشهد میبرد؛ شهری که همیشه بستری برای تضارب آرا، حضور جریانهای گوناگون و چهرههای اثرگذار بوده است. در چنین فضایی، نقشآفرینی مؤثر توسط جوانی که خود اهل آن دیار نیست، نهتنها دشوار بلکه نشان از عمق باور، جدیت و مجاهدت فکری و عملی او دارد.
کتاب «فهم زمانه» نگاهی جامع به جنبههای مختلف شخصیت شهید دیالمه دارد. مولف در هر دوره از زندگی شهید با روایت خاطرات و رویدادهای مختلف، تلاش میکند ویژگیهای فکری و رفتاری او را به تصویر بکشد. بخشهای ابتدایی کتاب به شرح شرایط خانوادگی و دوران کودکی و نوجوانی او اختصاص یافته است. سپس به دوره دبیرستان، مراحل کنکور و ورود به دانشگاه مشهد و دوران تحصیل در دانشگاه پرداخته میشود. در ادامه، فعالیتهای انقلابی شهید روایت شده و علاوه بر شرح رویدادها و اقدامات او در زمان انقلاب، روش و نگرش او نسبت به مسائل گوناگون نیز به تصویر کشیده میشود.
کتاب «فهم زمانه» تصویری زنده از روزهای پرالتهاب قبل و بعد از انقلاب و همچنین رفتار سازمان مجاهدین خلق ارائه میدهد. مولف کوشیده است تا جنبههای گوناگون شخصیت شهید دیالمه را بهعنوان الگویی برای نسل امروز روشن و قابل درک کند.
کتاب حاضر با احصای سخنرانیها و خاطرات شاگردان تعلیمیافته او تلاش کرده، جرقهای برای پژوهشگران و علاقهمندان باشد تا با واکاوی ابعاد جامع شخصیت این شهید، زمینههای بیشتر آشنایی با این الگوی توانا را برای نسل حاضر و آیندگان فراهم آورند.
