خبرنامه دانشجویان ایران: شهریار سخایی// خرداد تمام شد. بیشتر دانشگاهها ایام امتحانات خود را گذرانده اند. دانشجویان کم کم دارند به خانه هایشان می روند و تابستان 93 فرا می رسد. همه اینها یعنی یک سال تحصیلی دیگر تمام شده و ورودی های 92، دیگر «ورودی جدید» نخواهند بود. چون مهرماه و با شروع ترم جدید سال پایینی ها خواهند آمد. آنها چند روز دیگر کنکور دارند و احتمالا این روزها به جبر زمانه بیخیال ایران و آرژانتین و بوسنی در فوتبال و ایران و برزیل و ایتالیا و ...و والیبال شده اند، یا می شوند.
حالا فرزندان نیمه دهه هفتاد به دانشگاه می آیند، در زرنگ ترهاشان متولد نیمه دوم دهه هفتاد هم پیدا می شود. بعضی شان وقتی خداداد عزیزی آن گل تاریخی را به استرالیا زد، چند ماه بیشتر نداشته اند! دنیای متفاوت دهه هفتادی ها میهمان دانشگاههایی خواهد شد که بعضی از استادانش نیمی از عمر تدریس خود را با دهه شصتی ها گذرانده اند. دهه هفتادی ها به دانشگاههایی می روند که ساختارهای تشکل های صنفی و سیاسی و علمی شان منطبق بر روحیات و رفتارهای دانشجویان دهه شصت است و تجربه این چند سال ورود دانشجویان متولد بعد از سال 69، هم نشان داده است، این ساختارها مورد پذیرش حداکثری آنان نیست.
فضا به شدت تغییر کرده است؛ مخصوصا در همین پنج، شش سال اخیر. استادان دانشگاه می گویند؛ دنیای اینترنت و عصر فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و گروههای اینترنتی عامل موثری در تفاوت های شخصیتی و رفتاری دانشجویان هستند.
هفته پیش در همین برنامه تلویزیونی مناظره، دکتر فیاض به صراحت گفت: «دیگر کمتر دانشجویی دغدغه درس خواندن دارد، بعضی ها حتی جزوه را هم نمی خوانند و همه به نمره های10، 12 کفایت می کنند.»
البته به هیچ وجه این مسئله قابل تعمیم به همه دانشجویان نیست، چه بسا گسترش تبادل اطلاعات و امکان و مهارت بیشتر دهه هفتادی از فناوری های روز موجب رشد علمی نیز شده است و خواهد شد.
اما آیا در دانشجویان علوم انسانی نیز وضع به همین منوال است؟
جدای از دانشجویان علوم تجربی که همیشه در دانشگاه سرشان به کارخود مشغول بوده و درس می خواندند تا یا دکتر شوند یا چیزی شبیه به آن، اما فنی ها گویا دیگر با مدل آموزشهای قدما رابطه برقرار نمی کنند و سریع می خواهند خروجی بدهند و از خود پدیده ای برای به نمایش گذاشتن داشته باشند، حتی اگر چیزی در حد و اندازه برگزاری مسابقات«دومینو»، «پل ماکارونی» یا «نجات تخم مرغ» باشد؛ به خاطر همین شاید نمره های کلاسی مطلوبی نداشته باشند.
دانشجویان علوم پایه نیز چالشهایی متفاوت تر داشتند. آنها در بدو ورود به دانشگاه و تا میخواستند، استاد کلاس آزمایشگاه را از معلم علوم فرق دهند، امتحان میان ترم ریاضی 1، یا فیزیک 1 را میافتادند و با افسردگی ناشی از آن و ملکه کردن این عبارت که «ما دیگر قبول نمی شویم!»، پایان ترم را هم می افتادند و ترم اول را به همین سادگی «مشروط» می شدند.
ترم دوم سعی می کردند از شنبه شروع به درس خواندن کنند، اما شنبه به شب امتحان تبدیل می شد و فوقع ماوقع.
با همه این تفاسیر لازم و موجز، امسال آخرین سال حضور رسمی دهه شصتی ها در دانشگاه و در مقطع کارشناسی بود، حالا اینکه بعدا کسی دلش بخواهد و دوباره درس بخواند و بخواهد به دانشگاه بیاید، فارغ از این رویه معمول است.
متولدین سال 69، آخرین بازمانده های سبک تربیتی پدرسالارانه، سنوات حضورشان در دانشگاه در خرداد 93، به پایان می رسد.
خداحافظی دهه شصتی ها از دانشگاه مصادف شده است، با ورود دانشجویانی که انگار سیاسی نیستند. بی هیچ شک و شبهه ای دهه شصتی ها سیاسی تر بودند و شاید به خاطر همین است که هنوز در دانشگاه مانده اند!
دهه شصتی ها وارد دانشگاه که شدند، اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد بود، اوج دورانی از تاریخ انقلاب اسلامی که می شد سیاسی بود، اما برخی تشکلهای دانشجویی سیاست زده شدند، انتخابات مجلس هفتم بود که پس از تحصن مجلس ششمی ها، بخشی از دفتر تحکیم وحدت که در احزاب سیاسی آن روز هضم شده بود(یابالعکس) انتخابات را همنوا با اپوزوسیون خارج تحریم کردند. خواستها بیشتر سیاسی بود و مطالبات عدالت محور برخی تشکلهای دیگر نیز در هیاهوی غوغا سالاران و انهایی که بیشتر روزنامه و رسانه داشتند، گم می شد.
البته همین مطالبات باعث شد تا در سال 84، سیستم اجرایی کشور تحولی 180 درجه ای کند و آیت الله هاشمی از محمود احمدی نژاد که با شعار «عدالت» به «منطقه ممنوعه قدرت» آمده بود، شکست بخورد. پیش از این خبرنامه دانشجویان ایران در مطلبی با عنوان «جنبش دانشجویی 8 سال کجا بود» به رویکرد جریان دانشجویی در مواجهه با دولتهای نهم و دهم پرداخته است که توضیح بیشتر در این مجال نمی گنجد، اما اشاره به سیاسی ترین مواجهه دانشجویان دهه شصتی در اواخر دهه 80 روی داد.
وقتی پس از انتخابات سال 88، ادعای تقلب از سوی دوتن از کاندیداها مطرح شد، به واسطه تقویت از سوی برخی بزرگان سیاست کشور، اردوکشی خیابانی و اتهام زنی آنان به نظام تا آغاز سال تحصیلی طول کشید. سه ماه پر تلاطم در دانشگاه از مهر تا دی 88، اتفاقاتی بی سابقه را رقم زد.
13 آبان و 16 آذر جریان دانشجویی درموضعی که همیشه با استکبارستیزی داشت، اینبار پیاده نظام جریانی را که به اسم دانشجو و برای تخریب دانشجویان واردعمل شده بود، را با شجاعت و برحسب وظیفه اش از دانشگاه خارج می کند و در طول دوران فتنه، با حضور در مساجد و جمع های مردمی شبهاتی را که اصحاب فتنه در مورد انتخابات و مشروعیت نظام ایجاد کرده بودند را، مرتفع می کرد. نتیجه همین حضور دانشجویان، بینشی بود که پس از واقعه حرمت شکنان عاشورا، در حماسه حضور نهم دی ماه خود را نشان داد.
تورق تاریخ دانشجویان سیاسی دهه 60، یاداور روزهای تلخ و شیرینی است که صرفا مختص این نسل است و شاید دیگر اتفاق نیافتد.
فارغ از فضاهای سیاسی اما، دانشجویان دهه شصتی گل های دیگری نیز کاشتند. رشد علمی، اختراع و ابتکار و تو لید علم از اواخر دهه هفتاد تا اواخر دهه 80 و در سالهای حضور آنان در دانشگاه چند برابر شده است.
همین دانشجویان سیاسی که فتنه را از کف دانشگاه جمع کردند، بزرگترین تجمعات معنوی را در دوران پس از انقلاب و در قالب اعتکاف های دانشجویی برگزار کردند که آخرین نماد آن حضور هزاران هزار نفری در اعتکاف رجبیه سال 93 بود.
و عرصه های دیگری که به نام دهه شصتی ها سند خورده است.
