به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از فرهیختگان، دیروز آماری از سوی مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد حسن روحانی درباره سرمایه خارجی اعلام شد که تعجب بسیاری از کارشناسان اقتصادی را برانگیخت. او دیروز در حاشیه سفر به سمنان گفت: «در سال جاری حدود 30 میلیارد دلار سرمایه خارجی برای کشور تعریف شد که تاکنون 12 میلیارد دلار آن جذب شده است.» این در حالی است که طی سال‌های 92 تا 95 بنابر گزارش رسمی آنکتاد حدود 10 میلیارد سرمایه خارجی وارد کشور شده، حالا چطور ممکن است در چهار سال 10 میلیارد دلار سرمایه جذب کشور شده اما در کمتر از یک سال فقط 12 میلیارد دلار سرمایه خارجی وارد کشور شده باشد؟!
منظور سرمایه‌های مصوب است
ابراهیم بهادرانی، مشاور رئیس اتاق بازرگانی در واکنش به خبر جذب 12 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در ۱۰ ماهه نخست امسال به «فرهیختگان» گفت: «دو گونه می‌شود به این آمار نگاه کرد. یک نوع مصوباتی است که هیات سرمایه‌گذاری خارجی دارد. این هیات درخواست‌های سرمایه‌گذاری را بررسی می‌کند و در صورت تایید مجوز سرمایه‌گذاری را صادر می‌کند. بحث دیگر ورود سرمایه به کشور است. سرمایه‌گذار خارجی وقتی مجوز را گرفت، سرمایه را بخش بخش می‌آورد. احتمالا چیزی که مسئولان می‌گویند سرمایه‌های مصوبی است که باید وارد ایران شود. منظور این نیست که این سرمایه‌ها وارد کشور شده است. در بودجه پیش‌بینی کرده‌اند که 30 میلیارد سرمایه خارجی باید جذب شود، اما آن مقداری که وارد کشور می‌شود ملاک است.»
تحقق این مقدار سرمایه‌گذاری بعید است
بهادرانی توجه به انواع سرمایه‌گذاری را نیز مهم می‌داند. وی ادامه داد: «سرمایه خارجی انواع مختلفی دارد. سرمایه مستقیم خارجی بهترین نوع سرمایه‌گذاری است. فاینانس نیز نوعی ورود سرمایه به کشور است. باید آمار ارائه‌شده از این به بعد نیز بررسی شود. با فرانسه برای ایرباس‌ها نیز قرارداد بسته‌اند که خود نوعی سرمایه‌گذاری اسـت، ولـی سـرمایه‌گــذاری مـــستقیم خارجی بیشترین منافع را برای کشور دارد. ممکن است انواع سرمایه را سرجمع گفته باشند یا منظورشان سرمایه‌گذاری مصوب باشد یا این عدد میزان سرمایه واردشده به کشور است. به هر حال به نظر من بعید است که 12 میلیارد سرمایه خارجی وارد کشور شده باشد. »
امکان جذب این مقدار سرمایه خارجی وجود ندارد
میثم موسایی، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران معتقد است هیچ‌راهی برای راســتــی‌آزمــــایـی ایـن آمـار در اختیار نداریم، وی تصریح کرد: «ولی تا جایی که تجربه نشان داده است اگر در یک کشور عناصر مختلف با هم هماهنگ نباشند، امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی وجود ندارد. مهم‌ترین مساله فضای کسب‌وکار است که در ایران این فضا با ناامنی بالایی مواجه اســت. ریسک سرمایــه‌گذاری بـالا رفته است. کشور ما کشوری امن در خــاورمـیـانـه است ولی بـا تــصویــر‌سازی رسانه‌ها احساس ناامنی برای سرمایه‌گذار خارجی بالاست. تهدیدهای آمریکا و امکان برهم خوردن برجام نرخ ریسک سرمایه‌گذاری در ایران را افزایش داده است. ســـرمایه‌گــذاران خـــارجی درباره سرمایه‌گذاری در ایران خوش‌بین نیــــستند و از جریمه‌های آمریکا می‌ترسند. این باعث شده است که سرمایه‌گذاری شکل نگیرد.»
موسایی با بیان اینکه اگر همین رقم هم صحت داشته باشد به معنای این است که فقط 40 درصد از اهداف دولت محقق شده است، ادامه داد: «کاش گزارشی ارائه شود و دلایل این عدم موفقیت را بگوید. باید توضیح داده شود که این ســرمایه‌ها کجا هستند تا بتوان بهتر بررسی کرد که آیا این سرمایه‌گذاری‌ها واقعی است یا خیر.»
این آمار موثق نیست
محمد کهندل، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی در این باره به «فرهیختگان» گفت: «این آمار مانند گشایش اعتبارات، نتیجه دادن برجام و حل شدن مشکل بانکی می‌ماند.» وی افزود: «اینکه تفاهمنامه امضا کنیم و بعد بگوییم سرمایه‌گذاری خارجی انجام شده است یا تعریف سرمایه‌گذاری را نمی‌دانیم یا معنی یادداشت و تفاهمنامه را.» کهندل ادامه داد: «چگونه می‌شود گفت امسال این مقدار سرمایه‌گذاری صورت گرفته است. بالاخره سرمایه‌گذاری تولید ثروت می‌کند.
تبدیل به حصارکشی، ساختمان تاسیسات، ساختمان اداری، سوله و... می‌شود. مگر اینکه بگوییم در بورس خرید کرده‌اند که این گونه نیست.
باید بگویند سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است یا غیرمستقیم. نمی‌توان همین‌جور آمار داد. بعید می‌دانم آمار موثقی باشد. آقای وزیر اگر اعلام کرده‌اند حتما مستنداتی دارند، باید آن را ارائه دهند. سرمایه‌گذاری خارجی این‌گونه نیست که سریع تصمیم بگیرند و سریع هم اتفاق بیفتد.» عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: «به صراحت نمی‌توانم این آمار را رد کنم ولی به‌عنوان یک کارشناس اقتصادی درخواست می‌کنم که اعلام کنند کجا سرمایه‌گذاری صورت گرفته است. 12 میلیارد عدد کمی نیست. عددی نیست که اگر اتفاق بیفتد آن را احساس نکنیم. باید بگویند در چه بخش‌هایی صورت گرفته است.»
