فرآیند برگزاری کنکور دکترا از مهرماه و ثبت نام آن شروع می شود و برگزاری آن در اویل اسفند ماه است و نتایج اولیه در اردیبهشت منتشر و اعلام نتایج اولیه و قبولی قطعی در دالنشگاه ها تا شهریور ماه ادامه دارد. طبق رویه معمول در کنکور دکترا و آنچه که در دفترچه ثبت نام آن که توسط سازمان سنجش منتشر می شود، این کنکور دو مرحله ای است، یک مرحله اعلام نتایج و مرحله دوم مصاحبه حضوری در دانشگاه مربوطه.
بر طبق دفترچه راهنمای انتخاب رشته سازمان سنجش در مقطع دکترا شیوه «آموزش محور»، روشی است که محتوای برنامه آن مشتمل بر واحدهای درسی و پایان نامه می باشد. این شیوه تا سال 1389 تنها شیوه آموزشی در ایران بوده و پذیرش دانشجو در کلیه دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور فقط به این روش صورت می گرفت. اما تعریف این دفترچه از شیوه «پژوهش محور» بدین صورت است که دوره دکتری تخصصی است که با محوریت پژوهش و مشتمل بر اخذ واحدهای آموزشی محدود و ارائه رساله برگزار می شود. برگزاری دوره دکتری پژوهش محور مشروط به داشتن طرح پژوهشی تقاضا محور (طرح پژوهشی دارای کارفرمای مشخص که برابر قرارداد، اجرای آن به مؤسسه واگذار و اعتبارات کامل آن به همراه هزینه های نظارت بر آن توسط کارفرما تامین و نتیجه کار نیز تحویل گرفته می شود) با کارفرمای مشخص (شخصیت حقوقی اعم از دولتی و غیردولتی است که طی یک قرارداد، انجام طرح پژوهشی را به دانشگاه/مؤسسه واگذار نموده و متعهد به تأمین کلیه هزینه های انجام و نظارت بر اجرای موضوع قرارداد است) می‌باشد.
طبق قانون مجلس و اعلام سازمان سنجش، پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی به با توجه به جدول زیر انجام می شود.
طبق ابلاغیه وزیر علوم در سال 91، تفاوتی میان اعتبار مدرک دوره دکترا «آموزشی محور» و «پژوهش محور» نیست. مضاف بر آن دانشجویانی که در شیوه پژوهش محور به تحصیل بپردازند از مزایای استخدامی مترتب بر آن از جمله عضویت در هیأت علمی دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی و پژوهشی با رعایت سایر مقررات بهره مند خواهند شد. تفاوت های این دو روش پذیرش دانشجو و روند تحصیلی در جدول زیر آورده شده است:
با وجود آن که چندین سال است که شیوه «پژوهش محور» به نظام آموزش تحصیلات تکمیلی اضافه شده اما تعداد بسیار کمی از کرسی های مقطع دکتر در دانشگاه های سراسری به این شیوه اختصاص داده شده است و در دانشگاه آزاد هم شرایط سختی از جمله کسب معدل 17 برای دانشجویان رشته های فنی و معدل 18 برای دانشجویان رشته های علوم انسانی در مقطع کارشناسی ارشد برای پذیرش «پژوهش محور» دانشجو وجود دارد. دانشگاه ها و رشته هایی که در دفترچه کنکور دکترا تخصصی سال 96 دانشگاه های دولتی «پژوهش محور» هستند هم در جدول زیر آمده اند:
* گزارش از محسن تاجیک‌نژاد
