مهدی گلشنی صراحتا هشدار داد که دانشگاه در حال سقوط است، بیکیفیتی در دانشگاه را فریاد زد، از مقالهمحوری شدیدا انتقاد کرد و سیاستهایی مانند جذب دانشجوی پولی در پردیسها را زیر سوال برد. همچنین از واقعیت مهمی در نحوه مواجهه مدیریت آموزشعالی در ایران با دانشجویان، پرده برداشت و گفت: «فرار مغزها عبارت درستی نیست، فراردهی مغزها درست است.»
به گفته رییس مرکز فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف، ماجرای مقاله محوری در دانشگاه و رویکرد غلط در ماجرای جذب نخبگان در مراکز علمی یکی از بزرگتریم معضلات فضای دانشگاهی است. گلشنی دراینباره انتقادات خود را این چنین مطرح کرده است: «فارغ التحصیلان ما بازمیگردند برای جذب و از او مقاله میخواهیم. کدام دانشگاه برتر در دنیا در قدم اول از کسی که یک سال از فارغ التحصیلیاش گذشته است، مقاله میخواهد که شما میخواهید؟ دانشجوی فیزیک چه مقالهای میخواهد ارائه دهد؟ بعد همین آدمها میروند استنفورد و پرینستون جذب میشوند. استنفورد و پرینستون از متقاضی، مقاله نمیخواهد، شما میخواهید؟ چرا فراری میدهیم این نخبگان را؟»
همچنین او در سخنرانی خود به نکته مهم و قابل توجهی هم اشاره کرد: «فرار مغزها عبارت درستی نیست، فراردهی مغزها درست است. برخی در این کشور و دانشگاه طوری با دانشجو برخورد میکنند که جوانان از این کشور فراری میشوند.»
صحبتهای جنجالی این استاد دانشگاه شریف و انتقاداتی که به وضعیت کنونی دانشگاه شریف وارد کرده است، به دیگر دانشگاههای ایران نیز قابل تسری است. توجه بیش از حد در دانشگاههای ایران به کمیتهایی مانند مقالات علمی و تبدیل شدن مقالات به ملاکی برای جذب و ارزشگذاری اساتید دانشگاه که تقریبا در تمامی دانشگاههای ایران مصداق دارد. این هشدار نه تنها برای دانشگاه صنعتی شریف، بلکه هشداری برای تمامی دانشگاهها و مجموعه آموزشعالی ایران است.
این مسئله اما با طرح چالش عدم افزایش حقوق اساتید در بودجه 97 که اعتراضاتی را پی داشت نیز شدت گرفت؛ مسئلهای که باعث شد تا مسئولین علمی کشور به فکر بازبینی قوانین موجود در خصوص مقاله نویسی و امتیازهای مقالات برای اساتید و پیششرطهایی از این جنس بیفتند.
روالی که با مقایسهی وضعیت مرحوم مریم میرزاخانی در سیستم هیئت علمی داخلی کشور، وی را در زمرهی اساتید معمولی قرار میداد؛ اساتیدی که به جرم نداشتن مقالههای متعدد یا با مشکل استخدام مواجه بودند یا با مشکل جذب و دستمزد و ...
به همین بهانه در حاشیه فرآیند اولین آزمون استخدامی شرکتهای خصوصی و دانشبنیان که توسط معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری در دانشگاه تهران برگزار شده بود، به سراغ سورنا ستاری معاون علمی رئیس جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان رفتیم تا درخصوص معیار سنجش علمی دانشگاهها از او بپرسیم.
مسئلهای که در حال حاضر به عنوان یکی از دغدغههای مهم نخبگان، اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاهها مطرح میشود اما کسی در این باره توضیحی نمیدهد.
ستاری در این باره به خبرنگار ما گفت: این موضوع در حال حاضر در شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال بررسی است که پیشرفت علمی را چگونه تعریف کنیم؛ که آیا پیشرفت علمی مقاله است، شرکت است، میزان قراردادهای ارتباط با صنعت است و یا معیارهای دیگر میتواند مناسبتر باشد.
با این تفاسیر باید منتظر ماند و دید که آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی، درد دل اساتید و هیئات علمی را خواهد شنید یا باز هم روال غلط مقالهنویسی کمی بی هدف، ادامه پیدا میکند؟
* گزارش از امیرحسین دارابی