به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ با تشدید بحران ارزی و گسترش فضای یاس در حوزه اقتصادی کشور طی چند ماه گذشته بالاخره رییس جمهور وارد میدان شد تا سروسامانی به این وضعیت بلبشوی کشور بدهد. اما واقعیت ماجرا چیز دیگری را نشان میدهد؛ نافرمانی وزرا ومشاوران از رییس جمهور و چند تکه شدن کابینه. آیا روحانی میتواند چنین کابینه ای را برای عبور از بحران به یک تیم واحد تبدیل کند؟ آیا جراحی اقتصادی بزرگ بدون یکسره شدن وضعیت متشنج هیئت دولت به نتیجه خواهد رسید و یا با شکافتن زخم همه به دنبال کار خود خواهند رفت و زخم اقتصاد ایران چرک خواهد کرد؟
۱- «ما به عنوان وزارت صنعت نمی توانیم که ثبت سفارش کنندگان را افشا کنیم، چراکه اینطور به جنگ بخش خصوصی رفته ایم....... ما نمی خواهیم به جنگ اقتصاد کشور برویم و اقتصاد را به هم بریزیم، بنابراین با استفاده از نیروی عقل خدادادی، تصمیماتی خواهیم گرفت که به صلاح اقتصاد باشد.» این سخنان وزیر صنعت همانند بمبی در فضای خبری کشور صدا کرد. سخنی که میتوان آن را اعلام سرپیچی علنی شریعتمداری از دستور روحانی مبنی بر اعلام جزئیات ثبت سفارشات و تخصیصات ارزی بانک مرکزی توسط وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) دانست. اندکی بعد این سرپیچی دامنه بیشتری گرفت به طوری که بانک مرکزی که یکی از اصلی ترین مخاطبان روحانی بود، روزه سکوت گرفت و جمله ای به زبان نیاورد؛ سخنگوی وزارت بهداشت نیز گفت لیست ارزبگیران دولتی را به بیمارستان‌ها می‌دهیم نه مردم! همچنین حریرچی شفاف سازی برای مردم را چنین تعریف کرد: «طبق دستور وزیر شفاف سازی می‌کنیم... این شفاف‌سازی به این صورت است که مردم قیمت دقیق داروها را بادرج روی بسته بندی‌ها متوجه شوند.»
۲- واکنش روحانی به این نافرمانی ها چه بود؟ 72 ساعت بعد از دستور روحانی و سرپیچی وزرای تنها واکنش وی به این وضعیت لایک کردن توییت وزیر ارتباطات در مورد انتشار لیست ارزبگیران دولتی بود. این اقدام روحانی و همراهی با وزیر ارتباطات، به وضوح نشان دهنده ناراحتی رییس جمهور نسبت از عدم اجرای دستورش توسط وزیر صنعت است. با این وجود حتی اگر فرض بر آن بدانیم که اظهارات وزیر صنعت، وزارت بهداشت و بانک مرکزی به شکلی غلط در رسانه ها بازتاب داشته، اما تردیدی نیست که انک، 72 ساعت از دستور رییس جمهور به این وزارتخانه ها گذشته و اتفاقی نیفتاده است! و تازه نه تنها واکنشی علنی از سوی رییس جمهور به این تمرد شگفت انگیز مشاهده نشده، بلکه مهمترین اتفاق، لایک حساب کاربری رییس جمهور (که در اختیار دفتر ایشان است) به توییت وزیر ارتباطات است که تقلیل اقتدار رییس جمهور است.
۳- برای جراحی بزرگ روحانی روی حلقه مشاوران قدیمی خود بسیار حساب کرده است. نوبخت، نیلی، نهاوندیان و ترکان اعضای این حلقه بسته هستند که طی پنج سال گذشته تمام سیاست گذاری ها و تصمیمات اجرایی با نظر آنها پیش رفته و حتی شخصی مانند طیب نیا به عنوان وزیر اقتصاد در نهایت در برابر اقتدار این مشاوران تسلیم شد و عطای وزارت را به لقایش بخشید. بنابراین هرگونه ترمیمی در کابینه و تغییر سیاستی قطعا باز براساس نظرات این افراد خواهد بود؛ یعنی تکرار چرخه باطلی که از سال 92 بدین سو اقتصاد کشور را به ورشکستگی کشانده است. آیا حسن روحانی حاضر است به نصیحت خود در سخنرانی نشست هم‌اندیشی مدیران ارشد عمل کند که «امروز باید به فکر مشاورین و کارشناسان جدید باشیم و از افکار همه استفاده کنیم. امروز وزیر، معاون وزیر و مدیر کل باید احساس کند و در عمل نیز نشان دهد که شرایط امروز با قبل متفاوت است» و یا حلقه نیاورانی هایی که کتاب سبز وی را راهبری کردند کماکان قدرت حقیقی هیئت دولت محسوب خواهند شد؟
۴- نگاهی به سابقه برخی افراد نشان میدهد روحانی نه میل و نه توان تغییر آنها را ندارد چون چشم و گوش وی محسوب میشوند. حلقه مشاوران خاص و افرادی چون سیف، شریعتمداری، مرتضی بانک و کرباسیان. یارانی که از دولت سازندگی چرخه اقتصاد تکنوکرات ها را هدایت کرده اند و اکنون نیز مغز منفصل روحانی محسوب میشوند. آیا روحانی و مشاورانش رسانه های ضد انقلاب را نگاه میکنند؟ آیا میدانند که افکار عمومی برخی وزرا و مسئولان رده بالای دولتی را به علت جلوگیری از شفافیت اطلاعات همان « دست های پشت پرده اصلی» فساد میدانند که سود واقعی نابسامانی در بازار ارز، سکه و خودرو را به جیب میزنند؟ آیا روحانی در این روزها که فرمانده جنگ اقتصادی کشور نیز محسوب میشود در برابر این نافرمانی ها تنها به لایک کنایه آمیز بسنده میکند و یا دستوری مستقیم و قاطع برای ترمیم کابینه معلول خود صادر کند؟
۵- شورش در کابینه نتیجه نگاه کاملا محفلی به هیئت دولت است. نگاهی که میتوان آن را در چینش وزرای مهم توسط حلقه نیاورنی ها و ناتوانی رییس جمهور در سروسامان دادن به سرکشی های دوستان قدیمی مشاهده کرد. اگر روحانی نتواند تیم دولت را در یک جهت سروسامان دهد هر حرکتی برای اصلاح وضعیت فعلی نتیجه ای ندارد جز شکست سنگین که با مرور زمان میشود شکست روی شکست و در نهایت ورشکستگی کامل کشور. ابتدا روحانی تکلیف خود و دوستانش را مشخص کند و بعد وارد اتاق عمل شود که اگر چنین نشود اقتصاد بیمار ایران به کما خواهد رفت.
* گزارش از سعید درویشی
