۵ ملاحظه اجتماعی و سیاسی بازگشایی دانشگاه‌ها از ۱۷ خرداد

به گزارش سرویس صنفی - آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ مرکز پژوهش های مجلس اخیرا در گزارشی تحلیلی جالب از ملاحظات بازگشایی دانشگاه ها از 17 خردادماه منتشر کرده. در بخشی از این گزارش آمده است: بنا بر اعلام مقامات رسمی وزارت بهداشت، موج جدید اپیدمی کرونا در فصل پاییز و زمستان اوج می گیرد، همزیستی کووید 19 با ویروس شایع آنفولانزا در این فصول، شرایط کنترلی و مهار بیماری را به مراتب سخت تر خواهد کرد. عمده ترین اقدام دستگاه های متولی آموزش عالی کشور در مواجهه با شیوع ویروس کرونا در نیم سال دوم سال تحصیلی 1399-1398، تعطیلی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی و استفاده از آموزش های از راه دور بود. گزارش حاضر قصد دارد به منظور آمادگی بیشتر دانشگاه ها جهت حفظ سلامتی دانشگاهیان در سال تحصیلی 1400-1399 از یک سو و کمک به بهبود کیفیت آموزشی و برقراری عدالت آموزشی ازسویی دیگر، ملزومات بازگشایی دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی را مورد توجه قرار دهد.

متن کامل این گزارش به شرح زیر است:

بازگشایی دانشگاه‌ها، باید تدریجی و با رعایت اولویتهایی مانند شرایط دانشجو (مقیم یا غیرمقیم، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی)، وضعیت اقلیمی و شرایط کرونایی منطقه و شرایط دانشگاه و تأکید ویژه بر کاهش تراکم کلاس و یحتمل خوابگاهی باشد. در این میان ملزوماتی در نظر گرفته شده، که ضروری است مورد توجه قرار گیرند.

الف) ملاحظات آموزشی و پژوهشی
 شروع نیمسال اول سال تحصیلی دانشگاهها و مؤسسات آموزشعالی از ابتدای شهریور باشد. این موضوع بهخصوص جهت اتمام زودهنگام ترم تحصیلی قبل از تشدید سرما و احتمال اوجگیری ویروس کرونا، مؤثر خواهد بود.  بهمنظور کاهش جابه جایی بین استانی و بین شهری دانشجویان، سازوکارها به گونه ای فراهم آورده شود تا کلیه محدودیت های میهمان شدن دانشجویان در تمام دانشگاه های دولتی و غیردولتی با هدف حضور دانشجو در دانشگاه محل سکونت یا اقامت رفع شود.

کاهش تراکم کلاسی با روشهای:
الف) جهت رعایت فاصله اجتماعی، کلیه کلاسهای تراکم بالای 20 نفر به دو گروه تقسیم شوند.

ب) فشرده سازی کلاسهای دانشجویان (با تأکید بر استفاده حداکثری از زمان) در روزهای متوالی بر حسب جمعیت غالب مقاطع تحصیلی، همچنین استفاده از ظرفیت روزهای تعطیل و پنجشنبه ها

پ) اختیاری کردن حضور دانشجو در کلاسهای درس (به ویژه دروس تئوری) و تهیه ویدیوهایی از همه کلاسها و بارگزاری آن در سامانه آموزش الکترونیک دانشگاه جهت دسترسی آن دسته از دانشجویانی که بنا به ملاحظاتی امکان حضور در کلاس ندارند.

ت) امکان حذف ترم بدون احتساب سنوات برای کلیه دانشجویان فراهم شود.

ث) کف تعداد واحدهای درسی انتخابی برای کلیه مقاطع تحصیلی برداشته شود.

ج) ساعت های کلاسی شناور باشد به گون های که جلسات درس به صورت ناهمزمان اتمام یابند. برای مثال تعدادی از کلاسها از 8 تا 10، برخی دیگر از 8:30 تا 10:30 و تعدادی نیز 9 تا 11 و ... باشد. این مهم امکان برخورد و تجمع دانشجویان را در فضای خارج از کلاس کاهش خواهد داد.

پیش از شروع و برای آغاز هر چه بهتر سال تحصیلی جدید و تسلط بر امور پیشنهاد میشود:
الف) در فاصله زمانی تا شروع ترم تحصیلی جدید تمامی دانشگاه ها دوره های آموزش الکترونیکی جهت آشنایی اعضای هیئت علمی برای آشنایی با اصول طراحی و تدوین محتوای الکترونیکی، نحوه آموزش و درنهایت ارزیابی آموزش از راه دور برگزار نمایند.

ب) اعضای هیئت علمی از تمامی دروس انتخابی دانشجویان برای نیمسال اول سال تحصیلی 1399 - 1400 محتوای الکترونیکی تهیه نمایند. برای این کار لازم است انتخاب واحد کلیه دانشجویان در بازه زمانی حداقل 2 ماه مانده به شروع نیمسال اول سال تحصیلی جدید باشد تا اعضای هیئت علمی فرصت تهیه محتوای الکترونیکی دروس انتخابی را داشته باشند.

پ) تمامی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی زیرساختهای فنی و سامانه های آموزش الکترونیکی را به گونه ای فراهم آورند تا امکان آموزش از راه دور با کیفیتی به مراتب بهتر همچنان فراهم باشد.

د) جهت دسترسی برابر همه دانشجویان به بسترهای آموزش از راه دور، برای آن دسته از دانشجویانی که به هر دلیلی توان خرید تجهیزات آموزش از راهدور و هزینه اینترنت را ندارند، پیشنهاد میشود صندوق رفاه دانشجویان تسهیلات خرید تجهیزات به آنها پرداخت نماید. در این میان میتوان از ظرفیت نهادهای کم کرسانی ازجمله بنیاد علوی و بنیاد برکت نیز بهره برد.  با توجه به اعلام زمان برگزاری آزمون های سال 1399 ازجمله دکتری (26 تیرماه)، کارشناسی ارشد (2 و 3 مردادماه)، سراسری(30 و 31 مردادماه) و آزمون فنی و حرفه ای و کارشناسی ناپیوسته(14 شهریور)، و با عنایت به زمان مورد نیاز از تاریخ برگزاری آزمون ها تا اعلام نهایی قبولشدگان، پیشنهاد میشود پذیرش دانشجویان جدیدالورود از نیمسال دوم سال تحصیلی باشد.

- جهت حفظ سلامتی داوطلبان و کاهش احتمال انتقال ویروس:

الف) مکان برگزاری آزمون دستیاری پزشکی از مناطق به دانشگاههای علوم پزشکی هر استان تغییر یابد

ب) سطح فضاها و مکانهای برگزاری نسبت به سنوات قبل افزایش یابد.

پ) تجهیزات و امکانات برگزاری آزمون با رعایت مراقبت های بهداشتی و ایمنی قبل، حین و پس از برگزاری آزمون تأمین شود.  شرایط به گونه ای تسیهل و تقویت شود که امکان دفاع از رساله و پایاننامه بهصورت غیرحضوری همچنان فراهم باشد.  امکان دسترسی رایگان و مطالعه آنلاین و آفلاین دانشجویان به فایل کتب، رساله، پایانامه و مقالات فراهم شود.  نشستها و گرده مایی های علمی و دانشجویی حداقل به مدت یکسال تحصیلی متوقف شود.

ب) ملاحظات خدماتی، رفاهی و بهداشتی جهت کاهش احتمال انتقال ویروس:
الف) ایده دانشجو خانواده تقویت شود، بدین معنا که دانشجویان هر اتاق به عنوان یک خانواده فرض شوند، با اینکار احتمال رعایت نکات بهداشتی ازسوی اعضای اتاق قوت خواهد گرفت.

ب) بسته به ظرفیت و فضای اتاقهای خوابگاه، تعداد اعضای ساکن هر اتاق حداکثر 3 نفر باشد. لازم است روزانه در ساعت مشخصی کلیه اتاق ها گندزدایی شوند(در صورت تسهیل میهمان شدن دانشجو با رفع محدودیت های مربوط به جابهجایی دانشجویان دانشگاه های دولتی به غیردولتی و برعکس و اختیاری شدن حضور در کلاسهای آموزشی، متقاضیان سکونت در خوابگاهها کاهش چشمگیری مییابند)

پ) غذای هر دانشجو در ظروف یکبار مصرف تحویل داده شود؛ جهت کاهش تراکم دانشجویان در زمان تحویل غذا پیشنهاد میشود:
1 . برای توزیع وعده نهار طول زمان فعالیت بخش تغذیه دانشگاه افزایش یابد.
2 . وعده شام درب اتاق دانشجو و وعده صبحانه نیز بهصورت هفتگی تحویل داده شود.
3 . شیرهای آب، آبخوریها و جامایع به صورت اتوماتیک تعبیه شوند.
4. دستگاه های تبسنج و ضدعفونیکننده در محل ورود و خروج دانشگاه ها و خوابگاه ها نصب شود.  کلیه دانشگاه ها پیش از شروع سال تحصیلی، ظرفیت خوابگاه ها و شرایط واگذاری را با در نظر گرفتن ملاحظات بهداشتی و به منظور حفظ سلامتی دانشجویان اعلام کنند. لازم است دانشجویان در زمان انتخاب رشته و دانشگاه، از شرایط و امکانات خوابگاهی دانشگاه مورد نظر ازجمله ظرفیت اتاقها، امکانات بهداشتی و ... کاملاً آگاه باشند. پیش از آغاز سال تحصیلی سامانه ای تدوین و طراحی شود تا کلیه دانشجویان، کارکنان و اعضای هیئت علمی به مدت 14 روز متوالی تا شروع رسمی فعالیت حضوری دانشگاه ها، وضعیت سلامتی خود را در آن ثبت نمایند و در پایان گواهی لازم را دریافت کنند. با آغاز سال تحصیلی استفاده از ماسک و دستکش برای همه اجباری شود. در تمامی دانشگاهها، امکان تولید و عرضه آسان و ارزان این اقلام بهداشتی فراهم شود.

ج) ملاحظات قانونی و سیاستی

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تعرفههای رایگان اینترنت بهصورت بستههای روزانه از 8 صبح تا 16 عصر (جهت تسهیل دسترسی به محتوای آموزش الکترونیکی و از راهدور) در اختیار دانشجویان قرار دهد.

 تدوین و ابلاغ پروتکلهای بهداشتی ویژه دانشگاه ها و مراکز آموزشعالی و پژوهشی توسط وزارت بهداشت پشتیبانی دولت از مؤسسات آموزشعالی غیردولتی که آموزش برخط ارائه میدهند و اعتباردهی به گواهینامه های این مؤسسات جهت ارائه به دانشگاههای دولتی، این مهم میتواند در کاهش جابهجایی دانشجویان نیز مؤثر واقع شود

نظارت مجلس شورای اسلامی بر اجرای قانون برنامه ششم توسعه در راستای توسعه زیرساختهای آموزش الکترونیکی دانشگاه پیامنور، به گونه ای که این دانشگاه علاوهبر پوشش ارائه آموزش های الکترونیکی به دانشجویان خود بتواند محلی برای استفاده سایر دانشگاه های کم برخوردار باشد

با توجه به بازگشت عده زیادی از دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در خارج و احتمال تداوم منع حضور آنها در دانشگاه های مقصد، شورای گسترش و برنامه ریزی آموزشعالی درخصوص ادامه تحصیل این دسته از دانشجویان در دانشگاههای کشور به شرط دارا بودن شرایط و نیز فراهم سازی امکانات آموزش از راهدور برای آنها تصمیم گیری کند.

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) در رتبهبندی دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی کشور در سال 1399 بخشی از امتیازات آموزشی، پژوهشی و فناورانه را به فعالیتهای انجام شده در حوزه مقابله با بحران کرونا اختصاص دهد