به گزارش خبرنگار صنفی آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ متقاضیان تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاه های دولتی ، علاوه بر ثبت نام آزمون دکتری 99 ، می توانند از طریق ثبت نام دکتری بدون آزمون که اصطلاحا به آن دکتری استعداد درخشان یا پذیرش بدون کنکور در مقطع دکتری از طریق بررسی مدارک و سوابق تحصیلی نیز گفته می شود، در رقابت کسب صندلی در دانشگاه های سراسری کشور شرکت کنند.
داوطلبان باید شرایط عمومی و اختصاصی شرکت در دکتری بدون کنکور دانشگاه های سراسری را که طی بخشنامه ای توسط سازمان سنجش منتشر شده ، دارا باشند . در ادامه به شرح شرایط ، زمان و نحوه ثبت نام دکتری بدون آزمون در دانشگاه سراسری و جداول ارزشیابی داوطلبان دکتری بدون آزمون می پردازیم.
داوطلبانی که از طریق سهمیه استعداد درخشان (بدون آزمون) برای پذیرش در مقطع دکتری تخصصی دانشگاه‌های مختلف کشور اقدام میکنند نیازی به ثبت‌نام در آزمون سراسری ندارند و در آزمون کتبی شرکت نمی‌کنند.
این داوطلبان تنها از طریق مصاحبه حضوری مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.
در پذیرش بدون آزمون دانشگاه‌ها، دعوت شدن به مصاحبه و کلیه مراحل از طریق خود دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد و بنابراین دست دانشگاه‌ها در تأثیر مصاحبه برای پذیرش نهایی کاملاً باز است.
نقش سازمان سنجش آن است که نظارت داشته باشد تا این افراد در چارچوب ضوابط پذیرش شده باشند. اعلام اسامی نهایی پذیرش بدون آزمون نیز از طریق دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد و اطلاعیه پذیرش بدون آزمون در مقطع دکتری در دانشگاه‌های مختلف کشور از طریق سایت دانشگاه‌ها اعلام می‌شود.
پس از انتشار اطلاعیه، متقاضیان فرصت دارند در پذیرش بدون آزمون دانشگاه ثبت‌نام کنند و مدارک خود را جهت بررسی اولیه حائزین شرایط شرکت در مصاحبه، به دفتر استعدادهای درخشان دانشگاه‌ها ارسال نمایند.
سپس اسامی واجدین شرایط از طریق دفتر استعداد درخشان به گروه‌ها اعلام و اسامی افراد در سایت دانشگاه‌ها اطلاع‌رسانی شده و یا از طریق تماس تلفنی و پیامک به داوطلبان اعلام می‌شود.
در نهایت پس از شرکت در مرحله مصاحبه و مشخص شدن افراد پذیرفته‌شده، اسامی به سازمان سنجش اعلام می‌شود.
اغلب دانشگاه‌ها، در این مرحله اسامی پذیرفته‌شدگان را ضمن بیان عدم تأیید نهایی این افراد، منتشر میکنند؛ اما بسیاری از دانشگاه‌ها تنها پس از تأیید سازمان سنجش، اسامی را اعلام میکنند.
در پذیرش بدون آزمون پس از مشخص شدن قبولی داوطلبان در دانشگاه‌ها، لازم است فرم صلاحیت عمومی توسط آن‌ها تکمیل گردد تا پس از تأیید این فرم، نتیجه نهایی اعلام شود.
در پذیرش بدون آزمون ممکن است اسم یک داوطلب در چند دانشگاه به عنوان قبولی نهایی اعلام شود. روال این است که دانشگاه‌ها پیش از اعلام اسامی به سازمان سنجش، با داوطلبان تماس می‌گیرند تا در صورت انصراف به علت قبولی در دانشگاهی دیگر، اسم فرد دیگری به جای آن‌ها ارسال شود. به هر حال وقتی اسم داوطلب توسط یک دانشگاه در پورتال سنجش وارد شود، امکان وارد کردن اسم وی توسط دیگر دانشگاه‌ها وجود ندارد.
طریقه ثبت نام در دانشگاه های آزاد
ثبت‌نام داوطلبان در پذیرش بدون آزمون دکتری دانشگاه آزاد تا سال 95 به صورت هم‌زمان با ثبت‌نام متقاضیان پذیرش با آزمون در سایت معاونت سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی صورت می‌گرفت و نتیجه اولیه و نهایی این پذیرش نیز از طریق سایت مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی اعلام می‌شد.
در شیوه بدون آزمون ثبت‌نام با انتخاب رشته‌محل‌ها همراه بود؛ با این تفاوت که داوطلبان باید در هنگام ثبت‌نام مدارک خواسته‌شده را در سایت بارگذاری می‌کردند تا پس از بررسی مدارک آنان، امکان و یا عدم امکان حضورشان در مصاحبه با انتشار کارنامه اولیه مشخص می‌شد.
پذیرش در شیوه بدون آزمون دانشگاه آزاد با تأثیر صددرصدی مصاحبه همراه بود.
با ادغام آزمون دکتری آزاد و سراسری در سال 96، شرایط پذیرش و زمان ثبت‌نام بدون آزمون این دانشگاه، از طریق دفترچه شماره 2 (انتخاب رشته) و یا در اطلاعیهای مجزا از سوی این دانشگاه اطلاع‌رسانی می‌شود
دانشگاه آزاد اسلامی نیز هر ساله علاوه بر پذیرش از طریق آزمون، دانشجوی دکتری بدون آزمون هم می‌پذیرد که شرایط پذیرش دکتری بدون آزمون دانشگاه آزاد را می‌توانید اینجا بخوانید. به طول خلاصه این شرایط عبارت است از:
1- معدل بالای 17 یا 17.5 یا 18.5 (بسته به رشته)
2- نمره پایان‌نامه بالای 18.5
3- تجانس رشته کارشناسی ارشد با دکتری
قابل توجه است که شرط تجانس رشته در پذیرش دکتری بدون آزمون دانشگاه آزاد به معنای همنام بودن رشته مقطع ارشد و دکتری است. در سال‌های گذشته (علی‌رغم عدم تصریح این موضوع)، داوطلبانی که در گرایش مرتبط با رشته مقطع کارشناسی ارشد خود شرکت کرده‌اند، به دلیل عدم تجانس پذیرفته نشده‌اند.
*گزارش از علی پارسا
