«خبرنامه دانشجویان ایران»: علی خوانساری*// دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در توییتی نوشت: امروز پیشرفتی بزرگ حاصل شد؛ توافق صلح تاریخی میان دو دوست بزرگ ما، اسرائیل و امارات.دونالد ترامپ با تاریخی خواندن این توافق اعلام کرد: رهبران اسرائیل و امارات برای آغاز روابط علنی و مستقیم توافق کردند. این توافق مهمترین دستاوردی است که در بیست و پنج سال اخیر به دست آمده و چه بسا شاهد اتفاقات دیگری در آینده باشیم. از رهبران امارات و اسرائیل به خاطر «شجاعتشان» تشکر می‌کنم.
محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی نیز در توییتی نوشت: در پی تماس تلفنی با رئیس جمهور آمریکا و نخست وزیر اسرائیل، توافق شد تا اسرائیل الحاق اراضی فلسطینی را متوقف کند.
رها کردن برادران
توافق ابراهیم، نشان داد که ایران هراسی آمریکا و اسرائیل میتواند موجب توافقی شود که کشورهای عربی برادران خود را رها کرده و فقط برای مقابله با جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت، با دشمن دیرینه خود دست دوستی دهند. این توافق شامل کنارگذاشتن کامل طرح های اسرائیل برای انضمام کرانه باختری نمیشود و در حالی صورت میگیرد که اسرائیل به شهرک سازی های غیرقانونی و تعدی های سازمان یافته به حقوق فلسطینیان ادامه خواهد داد. اینکه تصور شود این توافق مقدمه صلحی عادلانه و پایدار بین اسرائیل و فلسطین خواهد شد که شامل برچیدن شهرک های غیرقانونی اسرائیل، پایان دادن به نقض سازمان یافته حقوق بشر، اجرای عدالت و پرداخت غرامت به قربانیان جرایم طبق قوانین بین المللی باشد کاملا غلط است. و امارات صرفا به علت منافع خود وارد این توافق شد و با این عنوان که این توافق باعث متوقف شدن طرح الحاق کرانه باختری و دره اردن شده سعی در تلطیف فضای ضد اماراتی در بین جهان اسلام است .
اما این اتحاد به چه علتی برای دوطرف سودمند است
اینکه بیان شود فقط اسرائیل از این توافق سود میبرد حرف درستی نیست بلکه امارات کشوری درحاشیه خلیج فارس است که با عمق استراتژیک کم خود همواره به جهت وجود همسایگان بزرگ و قدرتمندی چون ایران وعربستان نگران آینده بوده وهست، همواره خلا یک متحد راهبردی را در کنار خود حس می‌کند.
این اتحاد از آن جهت سودمند است که امارات متحده عربی با کمک اسرائیل می تواند نوعی توازن قوا در منطقه ایجاد کند. اساسا اسرائیل و امارات متحده عربی درک مشترکی از تحولات منطقه ای داشته و سیاست گذاری هرکدام برپایه جلوگیری از قدرت گرفتن ترکیه و محور اخوانی و کنترل ایران و محور مقاومت است، اختلاف امارات و کشورهای اسلامی منطقه تنها به جهت گیری و نوع سیاست خارجی آن ها محدود نیست و امارات همواره خود را فاقد یک ایدئولوژی اسلامی دانسته و با هرنوع اسلام سیاسی مخالف بوده و هست که این رویکرد، بسیار مورد حمایت آمریکا و اسرائیل می باشد؛ علاوه بر این همکاری‌های رسمی طرفین خصوصا در بخش های انرژی، پزشکی، فناوری های نوین و صنایع نظامی برای دو کشور بسیار مفید خواهد بود و توافق مورد نظر موجب افزایش وزن امارات در منطقه شده و از این به بعد با حمایت و پشتیبانی بیشتری از جانب غرب به فعالیت های منطقه ای خود می پردازد همچنین این پیمان موجب می شود امارات به بهبود وجه و اعتبار بین المللی خود پس از جنگ یمن بپردازد و خود را حامی صلح و ثبات و مخالف هرنوع خشونت بین کشورها و مذاهب جهان بداند.
اهمیت این توافق برای اسرائیل از آن جهت حائز اهمیت است که بعد مدت‌ها توانسته مورد پذیرش یک دولت عربی دیگر قرار بگیرد و به ایدئولوژی ضد اسرائیلی کشورهای اسلامی خدشه وارد کند؛ در واقع اسرائیل درصدد ایجاد وجه مثبتی از خود در جهان بوده و میخواهد خود را از عامل بی ثباتی منطقه مبرا کند و گروه های مقاومت را عامل ادامه بحران فلسطین و جنگ و ناامنی در منطقه معرفی کند . علاوه براین ابوظبی به یکی از مراکز اصلی و مهم امنیتی وجاسوسی اسرائیل تبدیل می شود و همزمان با این امر شرکت های اسرائیلی و اماراتی بیش از پیش میتوانند بدون هیچ نگرانی با یک دیگر توافق نامه های متعددی را امضا کنند که این امر سود سرشاری برای شرکت های اسرائیلی خواهد داشت .
توافق ابراهیم، امیدی برای دیگران
واقعیت این است که اکثر کشورهای عربی به لحاظ ذهنی و عملی موجودیت اسرائیل را به عنوان یک کشور غیرقابل انکار در منطقه پذیرفته اند و دغدغه مهم آن‌ها چگونگی حل مسئله فلسطین و تعیین مرزهای نهایی اسرائیل است و طبق توافقی نانوشته همه کشورهای عربی و اسلامی در نظر داشتند تا قبل از آزاد سازی و بازگشت اسرائیل به مرزهای 1967 و تشکیل کشورمستقل فلسطین رابطه ای رسمی با اسرائیل برقرار نکنند و از این مورد به عنوان اهرم فشاری برضد اسرائیل استفاده کنند تا باعث عقب نشینی این کشور به مرزهای 1967 شود. در هر صورت دور از ذهن نخواهد بود که این اقدام امارات توسط کشورهای عربی چون بحرین، کویت، عربستان و عمان تکرار شود و کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس به دقت در حال مشاهده واکنش مردم و رهبران دیگر کشورها به این توافق هستند ودر حال ارزیابی واکنش های منفی و مثبت به این اقدام هستند.
برای رئیس جمهورآمریکا دونالد ترامپ که در سیاست خارجی خود در قبال چین، کره شمالی وایران هیچ دستاورد مطلوبی نداشته این توافق اهمیت ویژه ای خواهد داشت.توافق ابراهیم ، امید ترامپ را هم برای شکست بایدن رقیب خود زنده کرده او اکنون میتواند با، بازی رسانه ای و سخنان فریبنده که تخصص اوست از رقیب دموکرات خود پیش بیفتند او با برنامه ریزی این توافق هم به نتانیاهو برای تحکیم جایگاه متزلزل خود کمک کرده و هم موجب جلب آرای یهودیان آمریکایی میشود .این توافق نشان داد آمریکا در صدد خروج از منطقه خاورمیانه می باشد تا تمام توجه خود را معطوف به مهار چین کند، ولی زمانی از این منطقه خارج می شود که مطمئن شود اسرائیل به بهترین شکل ممکن خلا وجود آمریکا را پر می‌کند و موازنه منطقه ای مطلوب آمریکا انجام میشود.
نتیجه گیری
آغاز روابط دیپلماتیک اسرائیل با امارات پیش درآمدی برای بهبود روابط اسرائیل با سایر کشورهای عربی در آینده نزدیک می باشد. توافق بین امارات و اسرائیل نشان داد که در دنیای روابط بین الملل کشورها همواره به فکر منافع خود می‌باشند. امارات متحده عربی با این توافق برای خود متحدی ارزشمند را به دست آورد و با این امید اقدامات منطقه ای خود را گسترش خواهد داد، در واقع امارات توانست حمایت همیشگی آمریکا را به دست بیاورد و قدرت خود را در منطقه افزایش دهد، با وجود اسرائیل و حمایت قوی ترآمریکا بدون ترس از همسایگان خود به مهار ترکیه و محور اخوانی و محور مقاومت خواهد پرداخت .آنچه که برای جهان اسلام واضح و مشخص است خیانت امارات متحده عربی به فلسطینیان بوده والبته تجربه نشان داده اسرائیل به وعده های خود عمل نخواهد کرد، حال باید دید آیا اسرائیل طرح الحاق را از سر میگیرد و واکنش امارات به این حرکت چه خواهد بود.
*دانشجوی ارشد مطالعات خاورمیانه دانشگاه علامه طباطبایی
