به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از مشرق، در گزارش مقدماتی از بودجه ۹۵، مشخص شد در بودجه سال گذشته ضمن تحقق تراز عملیاتی ۶۱ هزار میلیارد تومانی، با افزایش درآمدهای نفتی تراز سرمایه‌ای ۳۲ هزار میلیارد تومانی محقق شده است. در گزارش سازمان برنامه و بودجه به کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، ضمن اشاره به عملکرد ۵ هزار میلیارد تومانی بازپرداخت اسناد سر رسید شده سال ۹۴، به مثبت شدن تراز سرمایه‌ای و منفی ماندن تراز عملیاتی اشاره شده است.
براساس گزارش بانک مرکزی، در ۹ ماه نخست سال گذشته، درآمدهای نفتی کشور (واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای) در حالی به ۴۰ میلیارد دلار نزدیک شد که این درآمدها در مدت مشابه سال ۹۴، نزدیک به ۲۷ میلیارد دلار بوده است. با توجه به افزایش درآمدهای نفتی تراز سرمایه‌ای (اختلاف واگذاری و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای) قانون بودجه بالغ بر ۳۲ هزار میلیارد تومان بوده است. به صورت خلاصه می‌توان نتیجه گرفت در سال گذشته اختلاف درآمدهای نفتی و اعتبارات عمرانی مثبت ۳۲ هزار میلیارد تومان بوده است. در قسمت تراز عملیاتی (عمدتا ناشی از اختلاف درآمدهای مالیاتی و هزینه‌های جاری) رقم منفی ۶۱ هزار میلیارد تومان رقم خورده است. بر این اساس اعتبارات هزینه‌ای کشور مانند حقوق و دستمزد کارکنان ۶۱ هزار میلیارد تومان از درآمدهای مالیاتی سال ۹۵ بیشتر بوده است. همچنین در قسمت تراز مالی ناشی از واگذاری و تملک دارایی‌های مالی در سال گذشته، رقم ۲۸ هزار میلیارد تومان محقق شده است که نشان‌دهنده پیشی گرفتن ۲۸هزار میلیاردی فروش اوراق نسبت به خرید اوراق‌های مالی از سوی دولت است. گفتنی است منابع عمومی قانون بودجه از قسمت مالیات‌ها، درآمد نفتی و درآمد حاصل از فروش اوراق به‌دست می‌آید که بر این اساس سهم عملکرد مالیات از قانون بودجه ۹۵، ۳۶ درصد، سهم درآمدهای نفتی ۲۶ درصد و سهم فروش اوراق مالی۲۲ درصد بوده است. همچنین سهم هزینه‌ها از منابع عمومی بودجه ۷۵ درصد و سهم پرداخت‌های عمرانی تنها ۱۵ درصد بوده است که بر این مبنا میزان عملکرد پرداخت‌های عمرانی از میزان مصوب در مجلس ۵ درصد کمتر بوده است.
سرپوش دولت بر کسری ۵۰ هزار میلیاردی بودجه ۹۶
جالب اینکه در بودجه امسال نیز دخل و خرج‌ها با هم نمی‌خواند و با همان پیشنهادهای دولت حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان کسری داشته اما دولت روی آن سرپوش گذاشت. علی لاریجانی هفته گذشته در دیدار با مدیران رسانهها نیز خبر کسری بودجه ۹۶ را تایید کرده و گفته بود: در بودجه سال ۹۶ حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد کسری بودجه داشتیم که با اوراق مشارکت بر آن سرپوش گذاشته شد. رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به شرایط اقتصادی کشور تأکید کرد: بدون عزم ملی مشکلات اقتصادی قابل حل نیست و برای برون‌رفت از شرایط کنونی نیاز به ایجاد فضایی عقلانی و همگرایی بیشتر است. وی با اشاره به شعار مقام معظم رهبری در زمینه تولید و اشتغال بیان کرد: تنها راه رسیدن به این هدف و تحقق رشد ۸ درصدی، افزایش حجم سرمایه‌گذاری است. لاریجانی با بیان اینکه امام خمینی(ره) در زمان حیات خود به ثروتمندان توصیه می‌کردند در زمینه‌های تولیدی سرمایه‌گذاری کنند، گفت: ایشان از سوی دیگر به مسؤولان نیز توصیه می‌کردند فضای امن اقتصادی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنند. وی با اظهار اینکه «نیاز به اصلاحات اقتصادی داریم»، افزود: در بودجه سال ۹۶ حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد کسری بودجه داشتیم که با اوراق مشارکت بر آن سرپوش گذاشته شد. رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان گفت: وقت مسؤولان باید به مسائل اصلی کشور اختصاص یابد و رسانهها باید رفتار مسؤولانی را که به حواشی می‌پردازند تقبیح کنند.
بودجه کسری‌ها
از همان زمانی که دولت لایحه بودجه سال ۱۳۹۶ را ارائه کرد نماینده‌های زیادی به علت کسری بودجه شدید با آن مخالفت کردند اما در نهایت حرف دولت بر کرسی نشست. به عنوان مثال نماینده خمینی‌شهر در مجلس گفته بود: در بودجه سال ۹۶ در خوشبینانه‌ترین حالت حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهیم داشت.
سیدجواد ابطحی، نماینده مردم خمینی‌شهر در مجلس شورای اسلامی در مخالفت با کلیات لایحه بودجه سال ۹۶ گفت: می‌گویند بودجه استان‌ها را در سال آینده افزایش داده‌اند، سوال این است که از کجا و با چه منابعی می‌خواهید افزایش دهید؟ وی افزود: ۶ هزار میلیارد تومان از درآمدهای دولت از بخش مالیات در بودجه سال ۹۶ کاهش یافته و کسی هم چیزی نمی‌گوید. نماینده مردم خمینی‌شهر با بیان اینکه در بودجه سال آینده ۲۸۰۰ میلیارد تومان برای جهاد سازندگی اختصاص یافته، در صورتی که منابع آن مشخص نیست، اظهار داشت: در حال حاضر در بودجه سال جاری ۳۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داریم، چطور می‌خواهیم منابع سال آینده را تامین کنیم؟ ابطحی اضافه کرد: ۷۰ میلیارد تومان برای تجهیز ساختمان مصلا اختصاص یافته اما برای جلوگیری از فرسایش آب و خاک رقمی تخصیص داده نمی‌شود که باید مورد توجه قرار گیرد. وی یکی از مشکلات بودجه‌نویسی را عدم شفافیت دانست و تاکید کرد: وقتی شفافیت در بودجه‌نویسی نباشد، ما نمی‌توانیم به عنوان نماینده مجلس نظارت کنیم و بعد پول‌ها خرج سمینارها، سفرها یا جاهای دیگری می‌شود که ما نمی‌دانیم. نماینده مردم خمینی‌شهر در مجلس در پایان خاطرنشان کرد: در بودجه سال ۹۶ مشخص نیست چگونه از فرار مالیاتی جلوگیری شده و در خوشبینانه‌ترین حالت نیز حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهیم داشت.
جبران به زور کسری بودجه
نمایندگان مجلس در جریان بررسی بودجه امسال، راهکارهایی را برای کسری بودجه دولت در سال آینده مشخص کردند. نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه ۴ اسفند با اکثریت آرا بند ج تبصره یک ماده واحده این لایحه را پس از بحث و بررسی تصویب کردند. براساس بند ج تبصره یک ماده واحده لایحه بودجه سال آینده، به دولت اجازه داده می‌شود چنانچه منابع دولت از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی در سال ۱۳۹۶ کمتر از یک میلیون و ۵۰ هزار میلیارد ریال شود، از محل منابع حساب ذخیره ارزی و در صورت عدم کفایت، از محل واگذاری اوراق بدهی تعهدزا و اوراق ارزی برای تأمین مابه‌التفاوت حاصل شده اقدام کند.
