ماجرا چیست؟
زبان تیز و گزندهی دانشجویان از سالهای پیش از انقلاب زبانزد خاص و عام بوده است؛ دانشجویی که نسبت به مسائل مهم جامعهی خود بی تفاوت نیست و با توجه به درکی که فضای موجود دارد، اظهارنظر یا ابراز عقیده میکند.
به تاریخ که نگاه کنیم نیز اتفاقا این مهم را ضمن اینکه در عملکرد دانشجویان میبینیم، در توصیه بزرگان نیز رهیافتهایی از آن دیده میشود. در این راستا میشود به سخن امام خمینی(ره) مبنی بر اینکه «دانشگاه مبداء تحولات است»، سخن شهید بهشتی به این مضمون که «دانشجو موذن جامعه است، اگر خواب بماند نماز امت قضا میشود»، تعبیر رهبر معظم انقلاب از دانشجوی سیاسی با این عبارت که «خدا لعنت کند کسانی که نمیخواهند دانشجوی ما سیاسی باشد» و موارد متعدد دیگری که در اینجا مجال اشاره به آنها نیست، اشاره کرد.
فعالین دانشجویی مجمع دانشجویان عدالتخواه شیراز که یکی از زیر مجموعههای جنبش عدالتخواه دانشجویی محسوب میشوند نیز در راستای پایمال نشدن حقوق عمومی در جامعه و پیگیری بحث عدالت اجتماعی، مطالبات دانشجویی خود را در برهههای مختلفی عنوان کردند.
رسانههای دانشجویی و فعالین دانشجویی و جماعتی اعم از اساتید و دانشگاهیانی که به نوعی با جریانات دانشجویی ارتباط دارند، میدانند که دانشجویانی که تحت عنوان تشکلهای عدالتخواهی فعالیت میکنند، به واسطهی نوع پرداخت و نگاه به موضوع عدالت در جامعه و همچنین، ماهیت عدالت طلبی از کانونهای قدرت و ثروت، ناخودآگاه ادبیات تندتری نسبت به سایر تشکلهای دانشجویی که فعالیت آمیختهای در فضای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و یا حتی صنفی و اموزشی دارند، بکار میگیرند.
در همین راستا، دانشجویان عدالتخواه شیراز، طی انتقادی به نحوهی تبلیغات انتخاباتی آیتالله ایمانی امام جمعهی شیراز، خواستار شفافیت حسابهای مالی و تبلیغات انتخاباتی وی شدند.
هرچند این دانشجویان ممکن است در نوع پرداخت به این موضوع و احتمالا رسانهای کردن آن در ادامه، «بر فرض» تند رفته باشند اما نفس شفافیت مالی و پیگیری حساب و کتابهای مالی یک مقام سیاسی در یک استان یا شهر، خارج از عرف نیست.
این دقیقا همان موضوعی است که باید دوطرفه به آن نگاه کرد؛ نفس محاسبه و بررسی حقایق واقعیات موجود که در جامعه امروزی به عهده نهادی تحت عنوان قوه قضاییه است، نباید از سوی هیچ بنی بشری مورد اعتراض واقع شود؛ چه بسا دانشجویانی بودند که پس از به راه افتادن حرف و حدیثهایی پیرامون محاکمهی این دانشجویان و احضارهای پی در پی و مکرر به دادگاه برای پاسخ به سوالاتی پیرامون همین پرونده، تجمعاتی را برپا و بیانیههایی صادر کردند؛ اما باید گفت که اگر ترس از وجود هیچگونه لکهی سیاه در کارنامهی عملکرد وجود نداشته باشد، دیگر چه نیاز به ناراحتی از محاکمه؟
به هر صورت، این دانشجویان مورد محاکمه قرار گرفته و احکام قابل تاملی برای آنان صادر شد:
سلمان کدیور، (دبیر اسبق جنبش عدالتخواه دانشجویی)، حسین شهبازی زاده (دبیر اسبق جنبش عدالتخواه دانشجویی)، هادی مسعودی (عضو اسبق شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی) و مصطفی پورخسروانی (دبیر مجمع دانشجویان عدالتخواه دانشگاه های شیراز) از اعضای جنبش عدالتخواه دانشجویی، بودند که پرونده آنها در دادگاه شعبه ۱۰۱ کیفری در مجتمع قضایی شهید قدوسی بررسی شد و نهایتا محکوم به سه ماه حبس تعزیری (دوسال معلق) و پنج سال ممنوعیت هرگونه فعالیت سیاسی شدند.
چه باید کرد؟
صرف نظر از اینکه این دانشجویان آیا واقعا در این ماجرا مقصر و محکوم هستند یا خیر اما باید اذعان داشت که این حکم در مقایسه با رافت جمهوری اسلامی ایران با دانشجویانی که اخیرا با تحریک عناصر بیگانه و ضد انقلاب، ابتدا صحن دانشگاه تهران و سپس بخشهایی از شهر را مورد اغتشاش و آشوب قرار دادند، کمی تاملبرانگیز به نظر میرسد.
هنوز رد پلاستیکهای سوختهی حاصل از آتش زدن سطلهای زبالهی در کوشه و کنار خیابان انقلاب به چشم میخورد و سر در پنجاه تومنی دانشگاه تهران، یادآور حادثهی تلخی است که به دنبال تلخ کردن کام مردم ایران در سالروز حماسهی مردمی نه دی بود اما در بین بازداشتیهایی که از سراسر کشور صورت گرفت، با پا درمیانی مسئولین و برخی از نمایندهها و همچنین شخص وزیر علوم، این دانشجویان آزاد شدند؛ کمی این طرفتر اما چهار دانشجو به واسطهی نقد تند به امام جمعهی شهر، با حکم نسبتا سنگینی برای یک جوانی که در ابتدای حضور سیاسی و اجتماعی خود در جامعه به سر میبرد، مواجه میشوند.
در روزهایی که عدالتخواهی حقیقی برای دانشجویان در سطح جامعه و بازخوردهای موجود، هزینهبردار است، از مسئولین ذیربط انتظار میرود که در راستای افزایش این هزینهها گام بر ندارند. دانشجویی که به هر نحوی از زندگی و درس خود میزند و خود را مهیای فعالیت در تشکیلاتی میکند که آرمان اصلیاش منطبق برآرمان جمهوری اسلامی نهاده شده و لب کلام رهبری معظم انقلاب از دانشجویان، یعنی «عدالتخواهی» را دنبال میکند، مستحق انصاف و رافت بیشتری از سوی مسئولین جمهوری اسلامی است.
* سردبیر خبرنامه دانشجویان ایران