به گزارش سرویس اقتصادی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ عرضه نفت در بورس راهکاری است که فروش نفت ایران را از حالت سنتی خود خارج می‌کند. این روش، موجب مردمی شدن اقتصاد و ورود بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران به تجارت نفت ایران می‌شود. بورس نفت ایران در حال حاضر در ابتدای مسیر طولانی خود قرار دارد و طبق گفته وزیر نفت «برای رسیدن به موفقیت نیاز به زمان دارد.»
امیر حسین تبیانیان نماینده شرکت ملی نفت در بورس نیز با اشاره به بلند مدت بودن راهکار عرضه نفت در بورس گفت: «عدم فروش نفت در یک عرضه به معنای شکست عرضه نفت در بورس نیست.» اما در این مسیر طولانی و زمانبر عرضه نفت در بورس باید سعی شود مشکلات پیش روی بورس نفت را حل کرد.
یکی از مسائل مهم در این رابطه قیمت پایه نفت عرضه شده در بورس است. قیمت پایه طبق استانداردهای بین المللی و بر مبنای نفت برنت تعیین می‌شود. با توجه به شرایط تحریمی کشور این قیمت می‌تواند کمتر از مقدار اصلی خود تعیین شود و پس از استقبال مشتریان و شکل گیری رقابت قیمت افزایش یابد. اما نباید انتظار داشت حتی پس از رقابت در بورس قیمت نفت به قیمت استاندارد جهانی خود برسد بلکه در شرایط تحریمی کشور خرید نفت بسیار پر هزینه است. این هزینه‌ها بر عهده صادر کننده نفت یعنی وزارت نفت است. وزارت نفت باید با کاهش قیمت نفت مانع از به صفر رسیدن صادرات نفت شود.
در حال حاضر قیمت نفت با تخفیف های جزئی در بورس عرضه می‌شود که این خود عاملی است برای عدم استقبال مشتریان. در همین راستا خبرنگار الف گفتوگویی با خطیبی مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت انجام داده است.
وی در رابطه با آینده پیش روی بورس نفت ایران و راه‌های رونق یافتن آن گفت: انتظار ما از بورس باید یک انتظار منطقی باشد. نه خیلی مبالغه‌آمیز و نه اینکه ناامید شویم. بورس نفت در حال طی کردن روند تکاملی و پویای خود است. به صورت طبیعی هر پدیدهای در ابتدا ممکن است مشکل داشته باشد. بعضی‌ها از بورس انتظار معجزه دارند. بنابراین از بورس نباید انتظار یک حرکت جهشی را داشت بلکه باید زمان کافی را برای یک حرکت تدریجی به آن داد.
وی در خصوص بورس نفت و موفقیت آن در برابر تحریم های نفتی علیه ایران اظهار کرد: طبیعتاً کسانی که نفت را در بورس میخرند، با مشکل تحریم مواجه‌اند. پدیده ی تحریم یک پدیدهای است که از قبل هم با آن روبرو بودیم. در تحریم‌های اخیر که شدت گرفته صنعت نفت واقعاً هدف اصلی بوده است. نباید انتظار داشت یک شبه بتوان تحریم های نفتی را بی اثر کرد. بایستی از قبل ما زیرساخت های آن را آماده می‌کردیم، یک سری کارها را انجام می‌دادیم. اما حالا که بورس نفت برای مقابله با این تحریم ها راه‌اندازی شده، نیاز به زمان دارد. انتظار یک معجزه را نباید داشته باشیم بلکه با برطرف کردن نواقص بورس باید به موفقیت این راهکار ضد تحریمی کمک کنیم.
*باید اجازه دهیم قیمت در بورس کشف شود
خطیبی در خصوص کشف قیمت در بورس گفت: یکی از اهداف اصلی بورس‌های بین‌المللی کشف قیمت است. باید اجازه دهیم که قیمت در بورس کشف شود. اگر بخواهیم یک قیمتی را به بورس تحمیل کنیم، این طبیعتاً مشکل‌زا خواهد بود. بنابراین باید در یک فرایند طبیعی و یک فرایند آزاد روی قیمت واقعاً مانور داده شود و این قیمت کشف شود. بنابراین اگر یک رقابت آزادی شکل گرفت و یک قیمتی در بورس کشف شد طبیعتاً این بورس تا حدودی وظایف خودش را انجام داده است.
وی ادامه داد: اگر چنانچه نفت خامی در بورس عرضه می‌شود و مشتری برای آن پیدا نمی‌شود، در این یک مشکلی وجود دارد. مسئولین وزارت نفت بایستی این پیام را بشنوند و این مشکل را در نظر بگیرند و سعی کنند که نواقص را برطرف کنند. اگر نفت در بورس عرضه شود و خریداری هم پیدا کند این نشان می‌دهد روال کار درست است. یعنی من فکر می‌کنم که خود عملکرد بورس در واقع نشان‌دهنده‌ی خیلی از مسائل است که ما می‌توانیم خودمان را با آن ارزیابی کنیم.
کاهش قیمت نفت باعث ترغیب خریداران می شود
مدیر اسبق اموربین الملل شرکت نفت در مورد تعیین قیمت پایه از سوی وزارت نفت گفت: وزارت نفت می تواند منطقی که برای تعیین قیمت پایه دارد را توضیح دهد. معتقد هستم که قیمت در بورس بر اساس یک رقابت سالم و شفافی می‌تواند کشف شود. در شرایط تحریم به هر حال خرید نفت کشور تحریم شده، هزینه دارد. یعنی طبیعتاً هیچ‌کس نمی‌آید نفت تحریمی را بخرد و دچار گرفتاری شود. خریدار حاضر نیست هزینه های فروش نفت را بپردازد. هزینه‌ی نفت تحریمی را طبیعتاً کشور مبدأ باید بدهد. کاهش دادن قیمت نفت عرضه شده در بورس تخفیف نیست بلکه هزینه‌های تحریم است. به هر حال خرید چنین نفتی در شرایط تحریم هم هزینه دارد و هم ریسک دارد. به همین دلیل طبیعتاً قیمتش می‌تواند یک مقداری پایینتر از قیمت نفت خام‌های جهانی باشد که بتواند یک جذابیتی ایجاد کند.
در مجموع باید گفت بورس نفت به دلیل اینکه فرایند شفاف در تعیین قیمت دارد باید تبدیل به مرجعی شود برای تعیین قیمت نفت خام کشور. اگر قرار باشد بورس نفت در شرایط تحریم رونق یابد باید قیمت نفت عرضه شده در بورس هزینه‌های تحریم را پوشش دهد. با این روند مشتریان پیام وزارت نفت را دریافت خواهند کرد و جدی بودن وزارت نفت را در فروش نفت از طریق بورس درک خواهند کرد. در چنین شرایطی مشتریان بیشتری از بورس نفت ایران استقبال می کنند و رقابت برای خرید نفت در شرایط تحریم شکل خواهد گرفت. قیمتی که در این بورس کشف خواهد شد قیمتی بهینه و منطقی است. با گسترش این روند بورس نفت ایران طی زمان کوتاهی به رونق مورد انتظار خود خواهد رسید.
منبع: الف
