به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛سطح دشمنی رژیم غاصب اسرائیل با ایران موضوعی نیست که کسی آن را نادیده بگیرد و اتفاقا بسیاری از تحولات و اتفاقات منطقه غرب آسیا تحت تاثیر جنگ پنهان و آشکار ایران با صهیونیست ها و حامیان شان و نوع مواجهه این دو با هم است.
در نتیجه ایران هر گونه ردپا و حضور منطقه ای اسرائیل را باید بشدت تحت نظر بگیرد، حضوری که از هر لحاظی تهدیدی علیه منافع کشور است، این روزها حضور اسرائیل در منطقه قفقاز به وضوح و در سطح بالایی از همکاری ها ادامه دارد، حضوری که نیاز به ارزیابی و رسشه یابی دارد و باید علل و پیامدهای آن بررسی شود.
منطقه ی قفقاز کجاست؟چرا اهمیت دارد؟
منطقه ی قفقاز (قفقاز جنوبی) متشکل از بازیگرانی می باشد که به شدت نیازمند تعامل و همکاری با بازیگران فرامنطقه ای می باشند. گرجستان، آذربایجان و ارمنستان (دولت های مطرح در منطقه قفقاز) به مثابه یک زیرسیستم امنیتی منطقه ای مؤثر در نظام بین المللی، با توجه به ظرفیت های بالقوه ژئواکونومیکی و منابع انرژی و نزدیکی به خاورمیانه و اروپا به عنوان حلقه ی اتصال خاورمیانه به اروپا مطرح می شوند. این موقعیت موجب گردیده است تا بازیگران پیرامونی همانند ترکیه، جمهوری اسلامی ایران و روسیه، همچنین بازیگران فرامنطقه ای نظیر ایالات متحده آمریکا، چین و اسرائیل که پیشبرد و ارتقاء سیاستگذاری های امنیتی راهبردی خود را در این زیرسیستم جستجو می کنند.
قفقاز جنوبی در حال حاضر منطقه ای کاملاً بین المللی است که تغییر ساختار قدرت و نفوذ در آن در حال شکل گیری است و انرژی و امنیت دو موضوع کلیدی در منطقه است که آینده منطقه به روند تحولات پیرامون این دو مقوله بستگی دارد. از این رو کشورهایی می توانند نقش مهمی در آینده منطقه ای و بین المللی ایفا کنند که بتوانند استراتژی بازی را نسبت به این دو مقوله به کار گیرند. با توجه به اینکه قفقاز مسیر ترانزیت انرژی آسیای مرکزی و دریای خزر به اروپاست، بازی بزرگ انرژی بر سر مسیر انتقال انرژی در واقع کماکان بخشی از رقابت ژئوپلتیکی بین دو محور شمال- جنوب (ایران، روسیه و ارمنستان) و محور شرق- غرب (آذربایجان، گرجستان، ترکیه ) است.
1.حضور اسرائیل در گرجستان
مداخلۀ اسرائیل در قفقاز در اواخر دهۀ 2000 هنگامی که وزارت خارجه دپارتمان های ویژۀ قفقاز و آسیای مرکزی را تأسیس کرد، افزایش یافت. سیاست اسرائیل در طول دورۀ نسبتاً کوتاهِ متمرکز کردن بیشتر منابعش در منطقه، دو مرحلۀ عمده را پشت سر گذاشته است. نخستین مرحله پیش از سال 2008 و با تمرکز بر گرجستان اتفاق افتاد. اسرائیل به آموزش ارتش گرجستان مبادرت ورزید و به شرکت های دفاعی بخش خصوصی اجازه داد گرجستان را به هواپیماهای بدون سرنشین و تجهیزات پیشرفته مجهز کنند. پس از جنگ اوستیای جنوبی در سال 2008 اسرائیل حضور آشکارش را در گرجستان کاهش داد تا از برانگیختن دشمنی مسکو اجتناب کند. به منظور جبران این کاهش روابط، حضور اسرائیل در جمهوری آذربایجان افزایش یافت.
2.حضور در آذربایجان
در مرحلۀ دوم مداخلۀ اسرائیل در قفقاز، حجم تجارت دو کشور به چهار میلیارد دلار رسید، و اسرائیل، علاوه بر خرید نفت آذربایجان، برای واردات دوازده میلیارد متر مکعب گاز از این کشور ساحلی دریای خزر در طول یک دهۀ آینده برنامه ریزی کرد. مهم تر از همه اینکه از نظر اسرائیل همان گونه که رئیس جمهور سابق، شیمون پرز، گفته است: «جمهوری آذربایجان کلید محدود کردن نفوذ ایران در خاورمیانۀ بزرگ است.» فهرست معروف شکایات میان تهران و باکو شامل چهار اختلاف عمده است: رژیم حقوقی دریای خزر، مسئلۀ قره باغ کوهستانی و موضع ارمنی- محور ایران (به زعم آذری ها) ، مسئلۀ (مجعول) آذربایجان ایران و حضور بیست میلیون شهروند آذربایجانی در ایران[1]، و بالاخره عامل مذهبی: باکو، ایران را به تحریک احساسات رادیکال در این کشور سکولار با اکثریت شیعه محکوم می کند. با توجه به چنین شرایطی، اسرائیل برای جمهوری آذربایجان در راهبرد محاصرۀ جمهوری اسلامی نقش محوری قائل است.
3.حضور در ارمنستان
ارمنستان تا سال ۱۹۹۲ روابط با اسرائیل را تحریم کرده و به کشورهای اروپای شرقی پیوست ولی بعد از کنفرانس صلح مادرید، سرفصل جدیدی از آغاز روابط دوجانبه و توسعه آن شکل گرفت. افتتاح سفارت ارمنستان در اسرائیل رویدادی است که می‌تواند بر روابط ایران و ارمنستان سایه افکند. زهراب مناتسکانیان، وزیر امورخارجه ارمنستان اعلام کرده است که هدف ایروان از توسعه روابط دیپلماتیک با اسرائیل آغاز ماموریت جدید در عرصه دیپلماسی است. البته وی در ژانویه سال جاری در مصاحبه‌ای با روزنامه جروزالم پست اظهار کرده بود که ارمنستان به گسترش روابط خود با اسرائیل به‌ویژه در حوزه نظامی بسیار علاقه‌مند است.
افتتاح سفارت ارمنستان در تل‌آویو که تحت‌الشعاع خبرهای داغ هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل قرار گرفت می تواند یکی از مهم ترین اتفاقات ممکن در رابطه با نفوذ اسرائیلدز این منطقه باشد.
تأثیرات نظامی- امنیتی حضور اسرائیل در منطقه ی قفقاز
الف) باعث تقویت حضور نیروهای ناتو در قفقاز جنوبی می گردد که تقویت نیروهای ناتو در این منطقه در راستای سیاست های بین المللی ایالات متحده و تأمین منابع راهبردی این کشور است.
ب) ایجاد پایگاه های شنود در منطقه به خصوص در مجاورت مرزهای ایران
ج) افزایش حضور کارشناسان نظامی اسرائیل در قفقاز
اهداف اسرائیل از حضور در قفقاز
طبق تحلیل بنیاد کارنگی منافع رژیم صهیوینیستی در قفقاز بر پایه سه اصل اساسی استوار است: به لحاظ استراتژیک، قفقاز می تواند ابزاری برای محاصره ایران باشد، در میان مدت، قفقاز می تواند منبعی برای تامین انرژی باشد و در کوتاه مدت می¬تواند به عنوان بازاری برای فروش تسلیحات پیشرفته نگریسته شود. به این نکته نیز باید توجه داشت که هر سه بعد گفته شده، سه قدرت سنتی منطقه یعنی ترکیه، ایران و روسیه را به چالش می¬کشد. این سه قدرت طبعا به هر قدرت جدیدی در منطقه واکنش نشان خواهند داد.
