به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ کوتاه شدن مسیر و زمان عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی از بیست و شش سال به بیست و نه روز توسط کشورهای عربی، موفقیتی منطقهای برای دولت ترامپ و رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود.
دولت ترامپ با توجه به نزدیک شدن به انتخابات ۲۰۲۰ و حمایت از رژیم صهیونیستی به طرق مختلف سیاسی، نظامی و در روز‌های اخیر دیپلماتیک برگ برند‌های در جذب آرای انواجلیست‌های مسیحی طرفدار این رژیم کسب کرده است و رژیم صهیونیستی فضای باز ایجاد شده برای عادی سازی روابط کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را فرصتی بی نظیر برای کاهش انزوای سیاسی و منطقهای خود، زمین‌های مساعد برای ورود به خلیج فارس و همچنین افزایش مبادلات تجاری و اقتصادی میداند، موضوعی که کشورهای عربی، چون امارات و اکنون بحرین در پی آن بوده اند.
هرچند دیوار متصلب عادی‌سازی روابط با اسرائیل پس از قرارداد کمپ دیوید ترک برداشت، اما فروپاشی این دیوار در روز‌ها و ماه‌های اخیر روند دفعی‌تری به خود گرفته است و روابط سیاسی، نظامی و امنیتی کشورهای عربی بالاخص کشورهای حاشیه خلیج فارس که سال‌ها در سایه سکوت دیپلماتیک و رسان‌های پیگیری میشد اکنون به کانال رسمی خود وارد شده است، این موضوعی که بنیامین نتانیاهو در بهمن ۱۳۹۸ و در سخنرانی که در خصوص اجازه‌ی سودان برای عبور هواپیماهای این رژیم از آسمان سودان به سمت امریکای جنوبی ایراد کرد، برای نکته که «تنها سه کشور عربی با اسرائیل روابط مستحکم ندارند» اشاره کرد.
امارات در عادی سازی روابط خود با اسرائیل این اقدام را گامی در جهت جلوگیری از الحاق سرزمین‌های اشغالی کرانه باختری عنوان کرد، و بحرین نیز همزمان با توافق با اسرائیل خود را وفادار به طرح اتحادیه عرب موسوم به طرح صلح عربی عادی سازی و صلح با اسرائیل را در گرو خروج کامل اسرائیل از اراضی اشغالی ۱۹۶۷ میداند!
این درحالیست که تا امروز اسرائیل نه تنها تمایلی از بازگشت به مرز‌های ۱۹۶۷ نداشته است، بلکه با طرح تشکیل دولت فلسطینی نیز موافقت نکرده، در واقع باید گفت در پی توافقات اخیر امارات و بحرین با اسرائیل، نام بردن از فلسطین جز تکان دادن پرچم پوسیدهی آرمان فلسطین در نزد اعراب نیست؛ بطوریکه اتحادیه عرب در نشست اخیر خود پس از توافق امارات با اسرائیل، موضعی جدی در این باره نداشته است، این اتفاقات در واقع سرآغاز رسمی تنزل نزاع اعراب- اسرائیل به نزاع فلسطین- اسرائیل است.
اما چرا بحرین؟
از علائم پذیرش رسمی اسرائیل در نزد کشورهای عربی، دیپلماسی ورزشی این رژیم و اعراب بوده است، به طور مثال مجوز حضور هیئت اسرائیلی در نشست بین المللی فدراسیون فوتبال در بحرین در سال ۲۰۱۷، میزبانی قطر از ورزشکاران اسرائیلی در سال ۲۰۱۸، حضور علنی تیم ورزشی صهیونیستی در مسابقات جام جهانی جودو در امارت در سال ۲۰۱۸.
علاوه براین کشورهایی، چون بحرین به دلیل ترکیب جمعیتی اکثریت شیعه که هموراه ایران را متهم به کمک به گروه‌های شیعه این کشور کرده و آن را تهدیدی علیه موجودیت خود میدانند، با افزایش نگرانی از کاهش حضور منطقهای امریکا در پی یافتن بدیلی برای توازن‌سازی قدرت به نفع کشورهایی، چون بحرین هستند که به تنهایی توان موازنه‌سازی در برابر ایران را ندارند.
در واقع از منظر کشورهای عربی، ایران نسبت به رژیم صهیونیستی تهدیدی اصلی و بالقوه علیه این کشورهاست که برای مقابله با آن حمایت امنیتی قدرت‌های فرامنطقهای و منطقهای ضروری است.
بنابراین، هراس از ایران عاملی است که در عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی الویت خواهد داشت و طبیعی است که این احساس تهدید زمین‌های برای گسترده کردن فرش قرمز حضور رژیم صهیونیستی در منطقه خلیج فارس خواهد بود، موضوعی که جمهوری اسلامی ایران نمیتواند نسبت به آن بی اعتنا باشد؛ چرا که این اقدام تهدید اسرائیل علیه ایران را که مقامات این رژیم در مواضع مختلف بر آن تاکید کرده اند، از منطقه شامات به منطقه خلیج فارس خواهد کشاند.
عربستان سعودی نیز علیرغم اتباطات پشت پرد‌ه‌ای که در حوزه‌های سیاسی، نظامی، امنیتی و تسلیحاتی که طی سال‌های اخیر با رژیم صهیونیستی داشته در حال حاضر رصد واکنش‌ها را نسبت به عادی سازی روابط در پیش گرفته است، توافق بحرین با رژیم اسرائیل به عنوان کشوری که در جایگاه برادر کوچکتر سعودی است، نشان از چراغ سبز و تمایل سعودی‌ها در به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی و پایان موضوعیت فلسطین برای اعراب دارد.
در واقع عربستان سعودی با اجازه به عبور هواپیماهای هند از آسمان این کشور به اسرائیل در سال ۲۰۱۸ و همچنین عبور هواپیماهای اسرائیلی از آسمان عربستان به امارات در روز‌های اخیر، به آرامی و با احتیاط مترصد تکمیل پازل رسمیت دادن به روابط خواهند بود.
عادی سازی روابط با اسرائیل، دومینویی است که هرچند با مصر آغاز و با تاخیر به چهارمین کشورعربی یعنی بحرین رسید، اما در ماه‌های آتی سرعت بیشتری به خود خواهد دید و بر اساس اظهارات و گمانه‌ها، سودان و عمان در صف بعدی این دومینو قرار خواهند داشت.
گزارش از سعیده اسدی-دانشجوی ارشد مطالعات خاورمیانه دانشگاه علامه طباطبایی
