به گزارش خبرنگار سرویس زنان «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ نخستین روز از تیرماه سال جاری گزارشی با عنوان «فعال دانشجویی که فعلی از او سر نمی‌زند/ سکوت و رخوت دختران تشکیلاتی در مسائل زنان و خانواده» منتشر کردیم که موجی از انتقادات مثبت و منفی پیرامون این گزارش به راه افتاد. عده‌ای نقد وارد شده در گزارش را تایید و عده‌ای دیگر، به رویکرد گزارش و برخی مسائل مطرح شده در آن انتقاداتی داشتند. فلذا بر آن شدیم تا سلسله جلساتی در قالب میزگرد با نمایندگانی از دختران تشکیلاتی داشته باشیم تا پیرامون فعالیت دختران در تشکل‌ها و موانع حضور و بروز آن‌ها به گفتگو بپردازیم. اولین جلسه از این سلسله نشست‌ها با حضور کوثر سعیدزاده، مسئول خواهران جنبش عدالتخواه دانشجویی، مریم نظری، مسئول رسانه دفتر تحکیم وحدت، محدثه مصفا، مسئول خواهران انجمن های اسلامی دانشجویان مستقل و میترا قهرمانی، مسئول خواهران بسیج دانشگاه تهران برگزار شد.
در ادامه مشروح بخش اول این گفتگو را می‌خوانید؛
*آیا با نقد مطرح شده در گزارش ما موافق هستید؟ اگر این نقد درست است، چه عللی می تواند داشته باشد؟
ناامیدی دانشجویان، ثمره‌ی دولتِ تدبیر و امید
محدثه مصفا، مسئول خواهران اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل: این مسئله که شاید تشکل‌های دانشجویی در دوران انتخابات یک مقدار کم کار شدند دو دلیل عمده داشت. یکی از علت‌های آن، دولت ۸ ساله آقای روحانی بود که باعث شد جنبش دانشجویی ۸ سال نادیده گرفته شود و تاثیر کنشگری خودش را در فضای اجتماعی کمتر ببیند.این مورد ناخوداگاه موجب تضعیف روحیه جنبش دانشجویی در فعالیت و کارکرد می‌شود. اما این مورد واقعا دلیل قانع کننده‌ای نیست. شاید بگوییم جنبش دانشجویی نباید در این فضا کوتاه می‌آمد و باید فعالیت‌هایی می کرد. جنبش دانشجویی احساس می‌کرد صدایش گاها شنیده نمی شود و این فقط مختص قوه مجریه نیست. قوه مقننه هم گاهی واقعا صدای دانشجو را نمی شنود.
اینجا جنبش دانشجویی احساس می کند اولا باید اطلاعات خودش را در زمینه های مختلف افزایش دهد. برای این امر نیاز دارد که ارتباطش با اساتید حوزه و دانشگاه افزایش یابد تا بتواند مطالبات به روزتری را در فضای جامعه داشته باشد. شما وقتی تبدیل به منتقد فضای موجود می شوی، سطح اطلاعات خودت را در جهتی بالا می بری که به فضای موجود انتقاد کنی. وقتی آقای رئیسی وارد می شوند و رویکرد متفاوتی را نسبت به آقای روحانی ارائه می‌دهند، گاهی انتقاد به این رویکرد جدید تقریبا وجود ندارد و یا اگر انتقادی وجود دارد، بیشتر انتقاد سازنده است تا انتقاد به کل مبنا. پس جنبش دانشجویی برای این که بخواهد فضای موجود را تغییر دهد باید اطلاعات مبنایی خودش را بالا ببرد تا انتقادی را که به دولت می‌کند انتقاد سازنده باشد.
ما تا الان مدام رویکردهای آقای روحانی را می کوبیدیم و نسبت به رویکرد ایشان نسبت به حوزه زنان و خانواده انتقاد داشتیم. معقتد بودیم این رویکرد پاسخگو نیست. از طرفی هم می دانستیم دولت های اصولگرا هم راهکاری برای مسائل زنان و خانواده در فضای اجرایی بروز ندادند. اما وقتی می بینیم دولتی می خواهد روی کار بیاید که می گوید من در حوزه زنان و خانواده می خواهم تحول ایجاد کنم، می خواهم نگاه خانواده محور داشته باشم، اگر قرار است ما انتقادی بکنیم و یا پیشنهادی بدهیم باید از سر اطلاعات ما باشد. یعنی یک سری اطلاعات مبنی بر این که روی کار آمدن این رویکرد چه آسیب هایی را خواهد داشت و چه شرایطی را رقم می زند و چه پیش نیازهایی برای این فضا نیاز دارد. این افزایش اطلاعات جنبش دانشجویی را می طلبد. احساس می کنم زمینه افزایش اطلاعات براساس همان ارتباط با حوزه و دانشگاه ها باید شکل بگیرد؛ با توجه به این که ما در دوره ای زندگی می کنیم که روز به روز شبهات حوزه زنان در حال افزایش است و پاسخگویی به این شبهات هم متخصص می طلبد.
مریم نظری، مسئول رسانه دفتر تحکیم وحدت: من نسبت به گزارش خیلی حس خوشایند و مثبتی داشتم و حس کردم که اگر این نقدها از رسانه ای که در جبهه انقلاب تعریف می شود و رویکرد آن، رویکرد دلسوزانه است گفته شود، به نظرم خیلی روی بحث ادامه روند فعالیت‌ها تاثیرگزار است و می تواند بر فضایی که وجود دارد کمی تاثیر بگذارد و دانشجویان را کمی هوشیارتر کند. نسبت به فضای این نقدی که بود، من کاملا موافقم که نقد واردی است ولی ناظر به کلیت ماجرا که چرا این اتفاق افتاده و چرا این فضا وجود دارد، یک سری عوامل که به فضای خود انتخابات برمی گردد. یعنی اگر از فضای دختران تشکیلاتی بگذریم، یک بخشی به فضای انتخابات بر می گردد که امسال واقعا خیلی متفاوت بود با سال های گذشته و آن فضای نشاط و شور و هیجان انتخابات واقعا نبود.
از طرفی مسئله حوزه زنان آنقدر مهم بود که توسط افرادی که نسبت به حوزه زنان دغدغه داشتند، برای این حوزه سوال طراحی شده بود و در مورد این مسئله صحبت کردند و سوال پرسیدند، اما جواب خاصی از کاندیداها نگرفتیم. کنشگری‌های رسانه‌ای کوچک را در این فضا می دیدیدم اما واقعا این خلایی که وجود دارد، هماهنگی این کارهاست. هویت دختران که از آن صحبت می کنیم و می خواهیم که در مورد آن کار کنیم و حرف بزنیم، واقعا جا داشت که به کاندیداها منتقل کنیم که شما اگر قرار است در مورد حوزه زنان و مخصوصا بحث دختران در دولت تصمیم بگیرید، ما هستیم. چون جواب‌ها واقعا جواب های قانع کننده و شفافی نبود. به همین دلیل معتقدم جا داشت که خیلی نقد جدی تر و یا ظهور و بروز جدی تری در این حوزه داشته باشیم. فلذا با کلیت گزارش کاملا موافق بودم.
فاصله گرفتنِ مسئولین از مردم، مهم‌ترین علتِ ناامید
کوثر سعیدزاده، مسئول خواهران جنبش عدالتخواه دانشجویی: این که دخترها خیلی فعال نبودند مخصوصا در فضای انتخابات، چند دلیل دارد. شاید عمده ترین دلیل به دولتی که سر کار بود برمی گردد. جریان دانتشجویی یک مطالبه‌ای از این مسئولین دارد که مثلا تحقق پیدا نمی کند، به همین دلیل ما وقتی جلوتر می‌رویم این ناامیدی به وجود می‌آید. مثلا در مورد موضوع آبان 98 وقتی بحث بنزین پیش می آید، یک بخش کار دولت است، یک بخشی قوه قضائیه است که باید این موضوع را پیگیری کند و یک بخش دیگر آن، مجلس است ولی اینها هیچ کدام هیچ اکتی در این زمینه ندارند. این که می گوییم مسئولین نباید فقط محدود کنیم به قوه مجریه بلکه نهادهای مختلف دست داشتند. ما فاصله گرفتن نهادهای مختلف از مردم را عمده ترین دلیل ناامیدی چه در مردم و چه در قشر دانشجو می دانیم. این که احساس کنیم اگر من بخواهم فعالیتی انجام دهم قرار نیست اتفاق خیلی خاصی رقم بخورد.
در انتخابات همیشه مهم ترین دغدغه رهبری این بوده که مشارکت حداکثری داشته باشیم. این مشارکت مولفه های مختلفی دارد که می تواند این را رقم بزند. یکی این است که مردم احساس کنند اگر قرار است بروزی داشته باشند اگر قرار است مشارکت اتفاق بیفتد، فقط نباید در انتخابات باشد؛ جاهای مختلف هم من را باید ببینند. مثلا کارگران در قضیه ی خصوصی سازی این همه مشکل داشتند، چرا صدای آن‌ها به جایی نمی‌رسد؟ اینها به جنبش دانشجویی انتقال می‌یابد. من اگر میگویم یک مطالبه ای دارم، صرفا مطالبه من به عنون یک دانشجو نیست، من از همین مردم هستم حرف من هم از همین مردم نشات می‌گیرد.
بخش دیگری هم به تصمیم شورای نگهبان برمی‌گردد. این احساسی که باید همه ی حزبها باشند و مردم خودشان انتخاب کنند یعنی ترس از اینکه فلان شخص بیاید. چه اشکالی دارد مردم اشتباه کنند؟ مگر قرار نیست مردم به یک رشد عقلی برسند؟ مگر مردم قرا نیست خوشدان به این تصمیم برسند که فلا وقت فلان تصمیم را گرفتم، اشتباه بوده و یک فرصتی به یک جریان دیگری بدهم. این تصمیم شورای نگهبان بود که بعدش دیدیم یک فضای خیلی بدی بین بچه های تشکلی به وجود امده بود. این تصمیم شورای نگهبان، این بهانه را به دست آن جریان داد که ما حذف شدیم و نظام ما را دارد حذف می‌کند نه اینکه خود مردم به این تصمیم برسند که شما انقدر بد عمل کردید، مردم دارند شما را حذف می کنند.
یکی هم نقش صدا و سیما بود. مخصوصا با مناظراتی که می‌توانست مثل سال ۸۸ این ذوق را به وجود بیاورد ولی در یک سطح خیلی ابتدایی برگزار شد. همه ی اینها به این برمی‌گردد که جنبش دانشجویی، احساس کند همه چیز از قبل تعریف شده و این روندی است که همینظور باید پیش برود؛ چه تو فعالیتی داشته باشی چه نداشته باشی در نهایت مشخص است که چه اتفاقی قرار است بیفتد.
من نمیخواهم دخترها را از پسرها جدا کنم؛ در جنبش عدالت خواه فعالیت هایی که دختران انجام می‌دهند خیلی فرقی با پسرها ندارد از همین جهت میگویم خیلی فرقی بین آن ها نیست.
برای دختران تشکیلاتی تعیین تکلیف نکنیم
میترا قهرمانی، مسئول خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه تهران: من میخواهم بحث را مجددا از اینجا شروع کنم که ما کلا عملکرد تشکل های دانشجویی را در فضای انتخابات چطور ارزیابی می‌کنیم. یعنی حتی قبل از اینکه ما پاسخ دهیم به اینکه نقش دختران در تشکل های دانشجویی چه بود، یک سوال مهمتری را بپرسیم که عملکرد تشکل های دانجشویی را چطور ارزیابی کنیم؟ هم به لحاظ اینکه فعال بودند یا نبودند و دوم اینکه توانستند نسبت خودشان را با انتخابات پیدا کنند یا خیر؟ ثالثا اگر بنا به تشخیصی که تشکل های دانشجویی داشتند، حتی در همان تشخیص و رسالت خودشان توانستند کما و کیفا درست عمل کنند یا خیر.
اگر من بخواهم این را ناظر به بسیج دانشجویی مطرح کنم طبعا نمی‌توانم بسیج دانشجویی در کل کشور را نمایندگی کنم اما بیشتر میتوانم ناظر به بسیج دانشگاه تهران و دانشگاه های بزرگ تهران صحبت کنم.
پاسخ این است که در مجموع به نظر بنده اینطور نبوده که بگویم عملکرد خیلی عملکرد قابل دفاعی نبوده و اینکه تکلیف کلا مشخص نباشد چنین ارزیابی لااقل از بسیج دانشگاه تهران و چند دانشگاه بزرگ تهران ندارم.
قبل از اینکه ما فعالیت خانم ها و دختران در فضای انتخابات را مساوی کنیم با اینکه چقدر توانستند مطالبات زنان را پیاده کنند، باید ببینیم که ما باید اینها را به عنوان یک سری فعالین دانشجویی ببینیم که ناظر به صحنه ی واقعی یک تحلیلی دارند یک اولویتی دارند تشخیص می‌دهند و یک مساله ای را پیدا کرده اند و میخواهند ناظر به ان نقش آفرینی کنند. یعنی ممکن است که در این فضایی که مطرح کردم و اولویت ها و رسالتی که انجام شد، بحث زنان و خانواده نسبت خودش را پیدا کند که فرضا اولویت اول نبوده اما در یکی از اولویت ها بوده و یا چه نسبتی با نقشی که تشکل دانشجویی ایفا میکرده، داشته است. یعنی نقدی که من به گزارش شما داشتم، یک بخش جدی ناظر به این قضیه بود که ما اگر میگوییم خانم ها باید تحلیل سیاسی داشته باشند در فضای جامعه و فعالین دانشجویی تشخیص مساله و اولویت ها را تا حد زیادی باید به خودشان بسپریم و اگر که در فضای زنان و خانواده ما کار جدی ندیدیم که حالا به نظر بنده کارهایی بوده یعنی اینطور هم نبوده که تشکل های دانشجویی منفعل باشند و ناظر به بسیج هم میتوانم کارهایی که انجام شده را مطرح کنم و انتقاداتم را به آن بگویم؛ اما ارزیابی من لااقل از فضای بسیج دانشجویی این نیست که ما منفعل بودیم نقد دیگری به نوع عملکرد دارم و عمده ی بحثم این بود که ما تشخیص مساله را به فضای دانشجویی بسپریم؛ یعنی تعیین تکلیف نکنیم که شما خانم هستی پس باید بروی دنبال مسائل زنان بگردی. مثلا اگر در زمینه ی شورای شهر به بحث زنان نپرداختی موذن جامعه نبودی و فضای کنشگری و رسالتت را ادا نکردی. نکته اصلی و جدی ترین مساله ی بنده به گزارش شما این بوده است.
*ناظر به بحث ارتباط دانشجویان با اساتید حوزه و دانشگاه، چقدر خودتان پیرامون مسائل حوزه زنان و خانواده با اساتید حوزه و دانشگاه و حتی مسئولین ارتباط گرفته اید؟
مصفا: هم در حوزه ی زنان و هم در سایر حوزه ها از سمت اتحادیه مستقل بارها این اتفاق افتاده است؛ مثلا در اتفاق شورای نگهبان ما بارها با اساتید حقوقی صحبت و مشورت کردیم یا در حوزه ی زنان بارها شده بود که اساتید مختلفی به اتحادیه آمدند و جلساتی برگزار شد. نکته ای که وجود دارد این است که ما یک سری اسایتد محدود داریم که آن ها نسبت به جنبش دانشجویی شناخت دارند و جلسات متعددی هم برگزار میکنند. شنیدن حرف های ثابت از آدم های ثابت در یک فضا مساله را حل نمیکند. اساتیدی که نگاه نو دارند، با فضای دانجشویی واقعا سخت ارتباط میگیرند و خیلی هم روی جنبش دانشجویی حساب باز نمیکنند. قبلا اتفاقا افرادی که حرف نو داشتند بیشتر مشتاق بودند تا با جنبش دانشجویی ارتباط بگیرند. اما الان تبدیل شده به یک سری انسان های ثابت که هر ساله از همین ها دعوت می شود و حرف های آن ها هم تکراری است و آن ها هم در نوع نگاه خودشان تغییری ایجاد نکردند.
*چرا دانشجویان انقلابی ما با تمام اهمیتی که حوزه زنان و خانواده دارد، این حوزه را کنار می گذارند؟ چرا هیچ یک از دختران جنبش عدالتخواه در حوزه عدالت جنسیتی هیچ اقدام جدی ای تاکنون انجام ندادند، در حالی که شانه به شانه آقایان پیش می روند و حتی دیده هم نمی شوند؟
باید مانع پراکنده کاری در حوزه زنان و خانواده شد
قهرمانی: برداشت شخصی من و باقی دوستانم که در فضای انتخابات فعالیت می کردیم این بود که چقدر دانشجویان دانشگاه های مختلف ما این دغدغه حوزه زنان را دارند و دارند کار می کنند. چون هر روز مطلع می‌شدیم از دوستان دانشگاه‌های دیگر که ما می خواهیم در نقد این استفاده ابزاری و سو استفاده هایی که از فضای خانم ها در جامعه می شود نامه بزنیم و بیانیه بدهیم و یک سری اتفاقات هم افتاد. در این خصوص آسیب را این می دیدم که ما سلبا خوب حرف می زنیم اما ایجابا بلد نیستیم صحبت کنیم. ما به دانشجویان می گفتیم که مثلا در بیانیه دو تا مطالبه بگویند و اگر می گویند دغدغه من این ها نیست، چهار تا راه حل جدید ارائه دهند. من بخشی از این را دقیقا ناشی از این مسئله می دانم که ما دختران مان را سوق دادیم که شما فقط کار زنان کنید و همه این دغدغه را دارند و یک عالمه کار پراکنده دارد اتفاق می افتد، بدون یک هدایت واحد و بدون این که ظرفیت ها هم افزایی شود و بدون این که تقسیم کار شود. ما در فضای خانم های تشکلی انقلابی، فارغ از این که هر کس چه تشکلی است باید بتوانیم در این فضای نقش آفرینی تقسیم کار کنیم و یک ماموریتی تعریف کنیم که هم افزا باشد. مثلا اگر نشریه های تحکیم مدت زیادی دیده می شود و باقی خواهران تشکلی هم از آن استفاده می کنند و ظرفیت نشریات را تا حد خوبی دارد پوشش می دهد، یک چیز جدیدی اضافه شود. ضرورتا نمی گویم دیگر خلا نشریات نداریم و خواهران دیگر ورود نکنند.
در فضای بسیج دانشجویی حسم حس انفعال نبود و مثلا دانشگاه شریف و دو تا دیگر از دانشگاه های تهران یک مناظره در فضای زنان و خانواده داشتند و بحث های خوبی هم آن جا مطرح شد. در بسیج دانشگاه تهران یک برنامه در حوزه خانواده داشتیم. دانشگاه الزهرا یک سری برنامه ها داشت ولی من معضل و آفت جدی را چند مسئله می دیدم. یک این که هدایت واحدی وجود ندارد که انقدر پراکنده کاری نشود. من خودم وقتی می دیدم این دغدغه ها در بین بچه ها وجود دارد می گفتم ما باید سراغ یک قالب دیگر برویم. مثلا مطالبات خود را در فضای دولت تحول که یکی از مسائل آن زن و خانواده بود، مطرح کنیم.افت دوم هم این بود که ما حرف رو به جلو نداریم. یعنی خوب سلب می کنیم، به مسئله نرسیدیم و این ها را هم یکپارچه نکردیم.
پیشتازی بسیج دانشگاه تهران در انتخابات شورای شهر
فکر می کنم معدود تشکلی که یک فضای مطالبه گرانه ای شکل در فضای انتخابات شورای شهر شکل داد، بسیج دانشگاه تهران بود. اتفاقا دختران هم کاملا کار را انجام دادند. آمدند بررسی کردند و دیدند که شورای شهر یک سری از شهرها به واسطه ی این که فساد وجود دارد، منحل شده و اعضای آن ها مثلا در زندان هستند. مسئله را این تشخیص دادند که ما اصلا در انتخابات شورای شهر، مشکلات ساختاری داریم. اما هیچ کس متوجه این نشد که دغدغه دختران این بوده و دختران این موضوع را پیگیری کردند. در حالی که دختران ما می توانستند نوعی نگاه غیر مسئله محورانه داشته باشند که ما دختریم و مثلا شورای شهر چه ارتباطی می تواند با فضای دختران و زنان داشته باشد و اصلا با این نوع نگاه می توانستند اصلا ورود نکنند. نقد من در این لایه بود وگرنه این که حتما خانم ها باید نسبت به اتفاقاتی که ناظر به خودشان است و در فضای زنان و خانواده تولی محتوا کنند، تولید حرف کنند و فضای گفتمانی جامعه را در اختیار دخودشان قرار دهند. سر این موضوه قطعا شکی نیست.
خلأ گفتمانی در حوزه زنان و خانواده
نظری: میخواهم روی صحبت های خانم قهرمانی و خانم مصفا صحه بگذارم. ما در برنامه ای که نسبت به بحث حکمرانی ایران ۱۴۰۸ گرفتیم از اساتید مختلف در حوزه های مختلف دعوت کردیم. یک بخشی از آن هم در حوزه زنان بود. یک نکته ای که وجود دارد همان بحث ارتباط گیری با تشکل هاست. ما بالاخره یک جایی از این صحنه باید خودمان را تعریف کنیم و بگوییم که اینجا می ایستیم و اینجا را حفظ می کنیم و یک سنگری را برای خودمان باید تعریف کنیم. نکته ای که هست همین اساتیدی که می خواهیم در مورد ان ها صحبت کنیم یا اصلا حتی در همین جبهه انقلاب من فکر می کنم خلا جدی ای در بحث حوزه زنان داریم. سالهای پیش چرا انقدر بحث حوزه زنان مطرح می شد؟ چون یک نماینده اصلاح طلبی وجود داشت. آن ها یک گفتمان دارند و به همین دلیل می توانند با یک سری سوژه ها خیلی راحت گفتمان خود را در جامعه جا بیندازند ولی امسال ما این خلا را دیدیدم از این جهت که همان خانم هایی که در جبهه انقلاب افراد مطرحی هم هستند و اصلا لازم نیست که در مورد سبقه ی آن ها صحبت کرد، انقدر که سرشناس هستند ولی هیچ کدام از آن ها حاضر نشدند بیایند و با جبهه انقلاب صحبت کنند و حتی گفتمانی را که فکر می کنند درست است را انتخاب کنند. یک مسئله جدی هم که وجود دارد همین بحث انتقال حرف های نخبگانی که در سطح اساتید تعریف می شود به مردم جامعه است. برخلاف دوستان اصلاح طلب ما نه تنها گفتمانی در این حوزه نداشتیم من فکر می کنم ما در این انتخابات می توانستیم یک عرصه و فرصت خیلی خوبی را به دست بگیریم در حالی که حتی از کنشگران این حوزه هم اکت خاصی ندیدیدم. در حالی که وقتی ما ارتباط می گرفتیم می گفتند ما داریم روی گفتمان و مسائل حوزه زنان کار می کنیم ولی در نهایت حتی خروجی آن را هم در انتخابات ندیدیم. چه نمایندگان مجلس که نزدیک انتخابات درگیر انتخابات خودشان هم بودند و چه افرادی که در این حوزه قرار گرفتند.
مصفا: آنقدر فضا خالی است که شاید بیشتر انتظارشان این است که ما صحبت های ایجابی کنیم. یعنی وقتی به جنبش دانشجویی مراجعه می کنند انتظارشان این است که حرف جدیدی از ما بشنوند که در ذهن خودشان جرقه ای برای کار کردن بزند. انتظاری که دقیقا ما از آن ها داریم. یعنی ما آن ها را دعوت می کنیم که ببینیم آن ها چه برنامه ای دارند اما برعکس این قضیه اتفاق می افتد. بارها هم این را به ما تکرار می کنند که چرا شما حرف جدیدی در حوزه زنان نمی زنید.
موضوعات و شبهاتی که در حوزه زنان و خانواده پیش می آید مثل کودک همسری، اساتید قدر حوزه علمیه و حوزه های مختلف خودشان واقعا اجماع ندارند. این فکر خوبی است که جنبش دانشجویی به این مسائل فکر کند ولی این که راهکار دقیقا ایجابی باشد برای ارائه به کسی که می خواهد در مسئولیت قرار بگیرد و و یا طرح و برنامه ریزی کند برای آینده دولت در حوزه زنان و خانواده، این انتظار زیادی است. کما این که اگر الان از جنبش دانشجویی انتظار داشته باشیم در حوزه اقتصاد راهکار بدهد، شاید چنین انتظاری را باید از موسسه ای مثل ایتان داشته باشیم نه از جنبش دانشجویی.
ضعفِ دختران تشکیلاتی در مسئله شناسی حوزه زنان و خانواده
قهرمانی: ولی باید گره ها را نشان داد و مسئله ها را چراغ قوه انداخت که ما در این حیطه هم ضعف داریم که اصلا مسئله چیست؟ یعنی خودمان را باز با اندیشکده مقایسه می کنیم که در حوزه زنان و خانواده باید به بحث کودک همسری بپردازیم. یعنی فکر می‌کنم ذهن ما یک مقدار جهت پیدا کرده و از این جهتی که پیدا کرده نمی‌خواهیم رها شویم. شاید آن گره‌ها مسئله‌هلیی که باید دست بگذاریم ضرورتا همان گره‌ها و مسئله‌هایی نباشد که یک فعال حوزه زنان و یا یک نماینده مجلس خانمی که در رئیس فراکسیون زنان هم حضور دارد، دست می‌گذارد. فرمایش خانم مصفا در خصوص پاسخ ندادن و حل مسئله نکردن خیلی صحیح است اما باید گره‌ها را نشان داد و گفت اندیشکده‌ها بنشینید سر این مسئله‌ای که ما داریم، تولید حرف و محتوا کنید. به نظر من، ما در این حوزه ضعف و خلأ داریم.
گزارش از مهدیه دهقان
