به گزارش سرویس صنفی آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ تحصیل در دانشگاه‌های برتر دنیا رویای بسیاری از جوانان است تا بتوانند با اتکا به تحصیل در موسسه‌ای معتبر به شغل مناسبی دست یابند و آینده خود را تامین کنند. اما به نظر می‌رسد این رویا در آمریکا و انگلیس فقط برای قشر و عده خاصی از افراد فراهم است. با وجود ادعاهای مختلف این دانشگاه‌ها برای اختصاص بودجه و اسکالرشیپ جهت گزینش دانشجویانی مستعد که خانواده‌های ثروتمندی ندارند، آمار و اخبار نشانگر روایت دیگری هستند. بسیاری از این دانشگاه‌ها همچنان تمایل به انتخاب دانشجویان ثروتمندی دارند که شهریه‌های خود را یک جا پرداخت می‌کنند یا والدین شان کمک‌های مالی زیادی می‌کنند.
از سوی دیگر برخی از این دانشگاه‌ها کمک هزینه‌هایی به دانشجویان ارائه می‌کنند که بارها مورد انتقاد قرار گرفته زیرا سود بازپرداخت آنها تا مدت‌ها دانشجو را گرفتار می‌کند. در این میان پاندمی کرونا نیز موجبات نارضایتی دانشجویان را فراهم کرده و در برخی از دانشگاه‌ها موجب شکایت آنها شده است.
در همین راستا در این گزارش برخی از اقدامات دانشگاه‌های برتر آمریکا را بررسی می‌کنیم که انتقادات و شکایاتی را نیز در بر داشته است.
تبانی دانشگاه‌های برتر علیه دانشجویان طبقه متوسط
دانشگاه‌های جورج تاون، کلمبیا و انستیتو فناوری کالیفرنیا جزو ۱۶ کالج منتخبی هستند که از سوی دانشجویان متهم شده‌اند با توطئه چینی کمک‌های مالی برای دانشجویان را محدود کرده‌اند.
این شکایت در دادگاه ایالت ایلینویز ثبت شده و طبق آن دانشگاه‌ها از یک روش مشترک برای محاسبه کمک مالی مورد نیاز دانشجویان استفاده کردند تا در حقیقت سرمایه‌هایی که این موسسات آموزش عالی در اختیار دانشجویان طبقه کارگر و متوسط قرار می‌دهد را محدود کند.
وکلای این دانشجویان تخمین می‌زنند بیش از ۱۷۰ هزار دانشجویی که طی سال‌های قبل کمک هزینه دریافت کرده‌اند و در نتیجه چنین عملکردی با خسارت روبرو شده‌اند.
این دانشگاه‌ها جورج تاون، کلمبیا، کل تک، نورث وسترن، بروان، دانشگاه شیکاکو، کرنل، یل، دارتموث، پنسیلوانیا، دوک، امروی، وندربیلت،MIT، دانشگاه نوتردام و رایس هستند.
براساس قانون آمریکا دانشگاه‌ها می‌توانند با ایجاد دستورالعملی هماهنگ، دانشجویان را بدون توجه به وضعیت مالی شان و فقط براساس شایستگی هایشان قبول کنند، چنین روشی را گزینش «Need Blind » می‌نامند.
اما در این میان دانشجویانی که می‌توانند کل شهریه را پرداخت کنند، برای مدیران جذاب‌تر هستند زیرا آنها می‌توانند هزینه اسکالرشیپ ها و گرنت ها را جبران کنند.
سیاست‌های «Need Blind» برای ایجاد تنوع اقتصادی و نژادی در دانشگاه‌های برتری اجرا می‌شوند که از دیرباز به قلعه‌ای برای افراد ثروتمند و با نفوذ قلمداد می‌شدند.
برخی از دانشگاه‌های برتر به دلیل کمک‌های مالی انبوه به دانشجویان کم درآمد مشهور هستند. آنها به دانشجویان وعده می‌دهند که نیازی به وام ندارند.
اما وکلای دانش آموختگان این دانشگاه‌ها ادعا می‌کنند حداقل ۹ دانشگاه از جمله جورج تاون، پنسیلوانیا و دوک با استفاده از سیاست‌هایی که به فرزندان اهداکنندگان مالی پیشین یا احتمالی اجازه می‌دهد در دانشگاه حضور داشته باشند، نشان داده‌اند که قشر ثروتمند را ترجیح می‌دهند. برخی از دانشگاه‌ها نیز توانایی دانشجو برای باز پرداخت کمک هزینه تحصیلی در زمان ثبت نام آنها در برنامه‌های خاص را بررسی می‌کنند یا آنها را از فهرست انتظار ثبت نام حذف می‌کنند.
دانشگاه‌های برتر یا ناقضان قانون آنتی تراست
رابرت جی گیلبرت مدیر شرکت حقوقی «گلیبرت لیتیگیتورز و وکلا» در این باره می‌گوید: این دانشگاه‌های منتخب در حال حاضر دروازه بان رویای آمریکایی هستند و این دروازه را به روی بسیاری از افراد مستعد می‌بندند. گیلبرت یکی از وکلای دانشجویان سابقی است که این شکایت را ثبت کرده‌اند.
این در حالی است که کارن پرت سخنگوی دانشگاه یل در این باره می‌گوید: سیاست کمک‌های مالی یل ۱۰۰ درصد مبتنی بر قانون است.
برایان کلارک سخنگوی دانشگاه براون نیز در ایمیلی ادعا می‌کند این دانشگاه تاکنون هیچ شکایتی دریافت نکرده و فقط با گزارش رسانه‌ها از این روند مطلع شده است.
او در این باره می‌گوید: با توجه به بررسی اولیه، شکایت علیه براون هیچ پایه و اساسی ندارد و دانشگاه آماده است این امر را به طور شفاف نشان دهد.
البته کمک‌های مالی میان دانشگاه‌های برتر از مدت‌ها قبل نیز دلیلی برای شکایت‌های قانونی بوده است. در سال ۱۹۹۱ میلادی وزارت دادگستری آمریکا ۸ دانشگاه لیگ آیوی (دانشگاه‌های خصوصی براون، کلمبیا، کرنل،پنسیلوانیا، هاروارد، پرینستون، یل و دارتموث) و MIT را به دلیل نقض قانون آنتی تراست و سختگیری در ارائه کمک‌های مالی متهم کرد. این دانشکده‌ها کمک‌های مالی را به دانشجویان منتخبی ارائه می‌کردند که در چند دانشگاه پذیرفته شده بودند. به گفته دادستان‌ها این روند رقابت برای هزینه شهریه را سخت‌تر می‌کرد. هرچند MIT توافق کرد خارج از دادگاه این شکایت را تسویه کند.
پس از این رویداد در سال ۱۹۹۴ میلادی قانونی تصویب شد که به دانشگاه‌ها اجازه می‌داد سیاستNeed-blind را اجرا کنند.
کالج‌ها توانستند استانداردهای کمک مالی خود را ایجاد و استفاده کنند و دیگر نیازی به مذاکره یا مقایسه دستاوردهای دانشجویان نبود. هدف این اقدام ترویج دسترسی یکسان به خصوص برای دانشجویان خانوارهای کم درآمد به تحصیلات بود.
با توجه به این قانون ۲۸ دانشگاه منتخب در ۱۹۹۸ میلادی گروه ۵۶۸ رئیس (568 Presidents) را تشکیل دادند تا با توافق نظر ، فومول بندی خاصی برای کمک‌های مالی ارائه کنند.
در شکایت ذکر شده این روش به میزان زیادی روی توانایی درخواست کننده برای پرداخت هزینه کلی تمرکز می‌کند. (مبلغی که دانشجویان پس از دریافت گرنت، اسکالرشیپ و اعتبار مالیاتی) پرداخت می‌کنند. در شکایت دانشجویان ادعا شده، دانشگاه‌هایی که این رویکرد را اتخاذ می‌کنند، در سال‌های متوالی به‌طور مصنوعی میزان خالص شهریه دریافت‌کنندگان کمک‌های مالی را برای افزایش داده‌اند.
وکلا خواهان پایان دادن به این روش و پرداخت غرامت به صدها هزار دانشجویی هستند که طی ۲ دهه گذشته با اجرای این طرح خسارت دیده‌اند.
علاوه بر این موارد، دانشگاه‌های هاروارد و کارولینای شمالی دو موسسه آموزش عالی برتری هستند که با چالش‌های قانونی مربوط به فرایندهای ثبت نام دانشجو روبرو هستند.
شیوع کرونا و نارضایتی دانشجویان از شهریه‌ها
اما این تنها شکایت علیه دانشگاه‌های برتر نیست که هزینه‌های کلانی از دانشجویان دریافت می‌کنند. در جولای ۲۰۲۱ میلادی یکی از دانشجویان نوتردام از این دانشگاه شکایت کرد و خواستار بازپرداخت شهریه و هزینه‌هایی شد که از زمان مجازی شدن دانشگاه‌ها در بهار ۲۰۲۰ میلادی (به دلیل شیوع کووید ۱۹) از وی دریافت شده است.
نوتردام مانند بسیاری از کالج‌ها و دانشگاه‌ها در سراسر آمریکا از اواسط مارس ۲۰۲۰ میلادی به دلیل نگرانی‌های مربوط به شیوع کووید ۱۹ دانشگاه‌ها را مجازی کرد.
این شکایت توسط ایوان اسلیتری ثبت شده و یکی از صدها شکایتی است که دانشجویان علیه کالج‌ها و دانشگاه‌ها در دوره پاندمی ثبت کرده‌اند. دانشگاه‌های هاروارد و یل نیز با شکایت‌های مشابهی روبرو شدند که البته رد شده‌اند. از سوی دیگر دادگاه استیناف ایالت ایندیانا شکایت‌هایی علیه دانشگاه‌های پردو و ایندیانا را بررسی کرد.
اسلیتری در شکایت خود خواهان بازپرداخت ۲۷۵۰۰ دلاری شده که به عنوان شهریه و همچنین ۲۵۳ دلار هزینه‌های دانشجویی شده است. این شکایت به طور دسته جمعی ثبت شده است.
ثروتمندان انگلیسی از بدهی‌های تحصیلی می‌گریزند
اما این روند تبعیض آمیز در خصوص گزینش دانشجویان فقط به دانشگاه‌های برتر آمریکایی محدود نیست. در سال ۲۰۱۹ نشریه گاردین در گزارشی نوشت: حدود ۱۰ درصد از دانشجویان دانشگاه‌های انگلیس به دلیل والدین ثروتمند خود از بدهی‌های کلان مربوط به نرخ سود وام‌های دانشجویی رها هستند زیرا آنها هزینه‌های تحصیل شان را از قبل به دانشگاه می‌پردازند.
به نوشته نشریه مذکور به طور دقیق‌تر حدود ۱۱۰ هزار دانشجوی مقاطع فوق دیپلم و لیسانس با اتکا به خانواده‌های ثروتمند خود هزینه تحصیل شان را یک جا پرداخت می‌کنند و به این ترتیب از سیستمی که برای پرداخت هزینه‌های دانشجویان طراحی شده، می‌گریزند.
این تحقیق که توسط بنیاد Intergenerational در گروه دانشگاه‌های برتر انگلیس(Russel Group) انجام شده نشان می‌دهد درصد دانشجویانی که خودشان هزینه‌هایشان را تامین می‌کنند در دانشگاه‌هایی مانند آکسفورد و کمبریج بسیار بالا است. گروه راسل شامل ۲۴ دانشگاه در انگلیس است که کالج کینگ لندن، دانشگاه کمبریج، آکسفورد، کالج لندن و LSE نیز عضو آن هستند.
آنگوس هانتون یکی از بنیانگذاران Intergenerational می‌گوید: دولت باید رفتاری عادلانه نسبت به تمام دانشجویان داشته باشد و این به معنای آن است که نرخ سود کمک هزینه دانشجو در دانشگاه کاهش یابد، هزینه‌ها کاهش یابند، گرنت ها تغییر کنند و نرخ سود بازپرداخت کمک هزینه دانشجو به دانشگاه کاهش یابد تا جوانان با نرخ مالیات بیش از ۴۰ درصد برای بقیه عمرشان روبرو نشوند.
این مرکز در تحقیقات خود متوجه شد فقط ۱۰.۲۱ درصد از ۱.۰۸ میلیون دانشجوی ساکن در انگلیس در مقاطع کاردانی و کارشناسی در سال ۱۷-۲۰۱۶ میلادی هزینه‌های تحصیل خود را پرداخته‌اند.
به این ترتیب ثروتمندترین دانشجویان انگلیس از پرداخت ۶ هزار پوند سود هنگام تحصیل به دانشگاه اجتناب کردند. از سوی دیگر دانشجویانی که وام گرفته‌اند با نرخ بهره ۶.۳ درصدی روبرو شده‌اند که بیش از ۴ برابر نرخ سود وام ۱.۵ درصدی دولتی است. به این ترتیب افرادی که وام دانشجویی دریافت کرده‌اند طی ۳۰ سال بعد باید ۹ درصد از درآمد سالانه خود را به بازپرداخت وام اختصاص دهند.
عقب نشینی دانشگاه‌های انگلیسی برای بازپرداخت شهریه‌ها
در آوریل ۲۰۲۱ میلادی نیز بیش از ۱۳۲ هزار دانشجوی دانشگاه‌های انگلیسی خواهان بازپرداخت هزینه‌های کالج طی بازه اعتصابی شدند که در سال گذشته تحصیلی اتفاق افتاده بود.
با توجه به اعتصابات و شیوع ویروس کرونا دانشجویان قادر به حضور در دانشگاه نبودند. از همین رو باتوجه به شیوع کرونا و اعتصابات چند دانشگاه از جمله دانشگاه ناتینگهام، نیوکاسل و ریدینگ اعلام کرده‌اند در صورتیکه دانشجو در پردیس دانشگاه اقامت نمی‌کنند (به دلیل شیوع کرونا) برای سومین ترم اقامت هزینه‌ای دریافت نمی‌کنند.
گزارش از محمد رمضانی
