به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ بانک مرکزی برای خروج کشور از چرخه «جهش ارزی ـ تورم ـ جهش ارزی» از اواخر سال 1401 سیاست تثبیت اقتصادی با محوریت تثبیت ارز را به‌عنوان سیاست محوری خود اعلام کرد و با اجرای این سیاست موفق شد مقادیر کل‌های پولی اقتصاد کشور را به تعادل بلندمدت برگرداند، بررسی روند رشد نقدینگی و رشد پایه پولی، به‌عنوان مهمترین متغیرهای پولی در اقتصاد کشور، به‌خوبی بیانگر این مسئله است.
در دهه 90 اقتصاد ایران در مسیر تورم سه‌رقمی پیش می‌رفت و این روند در سال 1400 و تا نیمه 1401 نیز ادامه داشت اما کنترل رشد نقدینگی و رشد پایه پولی از رشد فزاینده تورم جلوگیری کرد و روند کاهشی آن موجب کاهش تورم شد.
نرخ رشد نقدینگی در دی‌ماه 1401 به 34.1 درصد و نرخ رشد پایه پولی در فروردین‌ماه 1402 به 45 درصد رسیده بود که بالاترین میزان این متغیرها در دو سال اخیر است، پس از اجرای سیاست تثبیت اقتصادی این متغیرها روند نزولی به خود گرفتند.
نرخ رشد نقدینگی با کاهش 10واحددرصدی نسبت به دی‌ماه 1401، در فروردین 1403 به 24.1 درصد رسید و نرخ رشد پایه پولی نیز با رسیدن به 18.7 درصد در شهریورماه 1403، کمترین میزان دو سال اخیر خود را ثبت کرده است که نسبت به سقف دو سال اخیر، کاهش 26.3واحددرصدی را نشان می‌دهد.
بر اساس آمارها، در اقتصاد ایران متوسط 25ساله رشد نقدینگی معادل 28.2 درصد و متوسط 62ساله معادل 25.7 درصد است. بر اساس آخرین آمارها، نرخ رشد نقدینگی در آذر و دی ماه امسال به‌ترتیب 28.1 درصد و 28.4 درصد ثبت شده است. این آمار و ارقام نشان می‌دهد که در بازه دوساله دی‌ماه 1401 تا دی‌ماه 1403، بانک مرکزی در بازگرداندن مهمترین متغیر پولی اقتصاد کشور به پایین‌تر از میانگین بلندمدت 62ساله، موفق بوده است و در زمان حاضر نیز رشد نقدینگی را در محدوده تعادل بلندمدت 25ساله، حفظ کرده است.
کاهش تورم با کنترل متغیرهای پولی
آمارها نشان می‌دهد که کنترل متغیرهای پولی در دو سال اخیر، روند کاهشی نرخ تورم را در پی داشته است. بالاترین نرخ تورم نقطه به نقطه مصرف‌کننده در دو سال اخیر مربوط به فروردین 1402 است که نرخ تورم به 55.5 درصد رسید و بالاترین نرخ تورم سالانه مصرف‌کننده نیز در اردیبهشت‌ماه 1402 معادل 49.1 درصد ثبت شده است.
پس از اجرای سیاست تثبیت اقتصادی و کنترل نرخ رشد نقدینگی و نرخ رشد پایه پولی روند کاهشی نرخ تورم آغاز شد که تورم نقطه به نقطه مصرف‌کننده را با کاهش 24.6واحددرصدی به 30.9 درصد در فروردین 1403 و تورم سالانه مصرف‌کننده را با کاهش 17.7واحددرصدی به 31.4 درصد در آذرماه 1403 رساند که کمترین میزان این شاخص‌ها در دو سال اخیر است.
بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار، نرخ تورم نقطه به نقطه در بهمن ماه امسال 32 درصد و نرخ تورم سالانه نیز 35.3 درصد ثبت شده است.
روند نرخ تورم تولیدکننده نیز در دو سال اخیر نزولی بوده است. بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ تورم تولیدکننده در فصل پاییز 1401 به 43.7 درصد و در زمستان 1401 به 44.3 درصد رسید اما پس از اجرای سیاست تثبیت از سوی بانک مرکزی، روند کاهشی به خود گرفته و در تابستان 1403 با نرخ 33.8 درصد، کمترین میزان دو سال اخیر را ثبت کرده است.
اهمیت کنترل رشد نقدینگی و پایه پولی در کاهش تورم
نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که کنترل مؤثر متغیرهای پولی، به‌ویژه رشد نقدینگی و پایه پولی، نقش کلیدی در کاهش نرخ تورم در اقتصاد ایران داشته است.
با اجرای سیاست تثبیت اقتصادی از سوی بانک مرکزی، نرخ رشد نقدینگی و رشد پایه پولی به‌طور محسوسی کاهش یافت، این تغییرات به‌وضوح با کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه و سالانه همراه بوده و نشان‌دهنده موفقیت بانک مرکزی در بازگرداندن متغیرهای پولی به تعادل بلندمدت است.
کنترل مؤثر این متغیرها نه‌تنها به کاهش تورم کمک کرده، بلکه زمینه‌ساز ثبات اقتصادی در کشور شده است. این روند مثبت، نویدبخش بهبود شرایط اقتصادی و کاهش نوسانات تورمی در آینده است. پیام مهم روند متغیرهای پولی و تورم در دو سال اخیر این است که تداوم کنترل رشد نقدینگی و پایه پولی به کاهش بیشتر تورم تا کانال 30درصدی (تعادل بلندمدت) و حفظ ثبات اقتصادی کمک می‌کند.
