صنعتی که صنایع فعلی بسیاری از کشورها به آن وابسته است

خبرنامه دانشجویان ایران:  فولاد نقشی زیر بنایی در توسعه و صنعتی شدن کشورها داراست و حتی بعد از صنعتی شدن یک کشور باز هم تاثیری قابل توجه بر تولید داخلی آن کشور دارد و خودکفایی در آن به علت نقش پایه­‌ای در توسعه زیرساخت­های یک کشور، تسریع­ کننده حرکت صنعتی شدن آن کشور است.

به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در گزارش قبلی (خودکفایی در تولید فولاد، راهبرد قدرت‌های اقتصادی جهان) به بررسی آمای تولید و مصرف فولاد در کشورهای صنعتی و در حال صنعتی شدن پرداخته شد و مشاهده گردید عمده کشورهای عضو گروه جی ۷ (هفت کشور صنعتی جهان که ۶۵% اقتصاد جهان را در دست دارند.) و بریکس ( اقتصادهای نوظهور که به واسطه رشد پرشتاب و فراگیر تأثیرگذاری بالایی بر امور جهانی دارند) در دو سال گذشته میلادی تولید داخلی به میزان حداقل ۱۰% بیشتر از مصرف داشته­‌اند و اکثرا جزو کشورهای صادرکننده فولاد هستند. این مورد در حالی بود که از بین این کشورها، کشورهای آلمان، فرانسه، ژاپن، بریتانیا و ایتالیا خودکفایی در تولید فولاد را با وجود فقر مطلق در منابع طبیعی سنگ آهن، به عنوان اصلی ترین ماده اولیه تولید فولاد بدست آورده بودند.

در این یادداشت با بررسی جداگانه میزان و رشد مصرف فولاد این دو گروه در ۱۵ سال گذشته، سعی بر این است تحلیلی برای تفاوت آنها ارائه گردد.

نمودارهای زیر نمایشگر میزان مصرف فولاد در کشورهای عضو بریکس و جی هفت در سال­های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ می­باشد. همانگونه که مشخص است به صورت کلی میزان مصرف فولاد در کشورهای عضو بریکس در این سال­ها روند صعودی و برای کشورهای عضو جی هفت روندی ثابت و تقریبا نزولی داشته است.

میزان مصرف فولاد برحسب میلیون تن در کشورهای بریکس ۲۰۱۳ – ۲۰۰۰

میزان مصرف فولاد برحسب میلیون تن در کشورهای جی هفت ۲۰۱۳ – ۲۰۰۰

همانگونه که در نمودارهای بالا دیده می­شود چین با ۴۳۱ % و هند با ۱۷۵ % ( از اعضای بریکس ) رشد مصرف فولاد در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۰ بیشترین افزایش و کشورهای بریتانیا با ۳۸% و فرانسه با ۳۵% ( از اعضای جی هفت )کاهش مصرف فولاد در سال۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۰۰ بیشترین کاهش مصرف سالانه فولاد را در بین کشورهای این دو گروه داشته­اند.

سوالی که در اینجا مطرح می­گردد این است که « دلیل کاهش مصرف سالانه فولاد در کشورهای صنعتی جی هفت و افزایش چشمگیر مصرف فولاد در کشورهای بریکس چیست؟»

برای یافتن پاسخ این سوال اساسی باید نگاهی به صنایع مصرف کننده عمده فولاد بیندازیم. مطابق آمارهای ارائه شده توسط سازمان جهانی فولاد صنایع عمده مصرف­کننده فولاد مطابق نمودار زیر می­باشند.

همانگونه که در نمودار زیر به نمایش درآمده است، بیش از نیمی از فولاد تولیدی جهان در صنایع ساختمان­سازی و حمل و نقل شامل پل­ها ، راه­ها و ریل­ها و … به مصرف می­رسد. که این دو قسمت به همراه سهم ۱۲٫۵ درصدی ماشین­های صنعتی لازمه و زیرساخت­های کلیدی توسعه و پیشرفت صنعتی را تشکیل می­دهند.

نمودارمصرف فولاد در صنایع مختلف

مطابق تعاریفی که در بالا از کشورهای عضو این دو گروه بیان شد، کشورهای عضو بریکس شامل کشورهای در حال توسعه یا اقتصادهای در حال ظهور و کشورهای عضو گروه جی هفت شامل کشورهای صنعتی جهان می­باشند که ۶۵٪ اقتصاد جهان را در دست دارند. بنابراین کشورهای عضو بریکس که در حال توسعه و صنعتی شدن هستند نیاز بسیار زیادی به ایجاد زیرساخت­های لازم صنعتی شدن دارند، که این زیرساخت­ها همچون ساختمان­سازی و حمل و نقل و ماشین سازی از صنایع عمده مصرف کننده فولاد هستند. از این جهت همانطوری که بیان شد روند مصرف فولاد در این کشورها به صورت چشمگیری در ۱۵ سال گذشته افزایش یافته است. این در حالی است که در همین بازه زمانی میزان مصرف فولاد در کشورهای توسعه یافته و صنعتی جی هفت که عمدتا دارای این زیرساخت­ها هستند روندی نزولی داشته است. البته این کاهش در مقایسه با افزایش مصرف فولاد کشورهای بریکس نسبتا کمتر است که بیانگر برنامه ریزی و سرمایه گذاری گسترده کشورهای بریکس برای صنعتی شدن و توسعه می­باشد.

جایگاه فولاد در GDP کشورها:

علاوه بر این، مورد دیگری که در رابطه به فولاد و نقش آن در زیرساخت­های صنعتی کشورهای مختلف وجود دارد اثرگذاری آن بر تولید ناخالص داخلی است. همانطوری که در نمودار ابتدای متن نشان داده شد زیرساخت­های صنعتی و بسیاری از صنایع بزرگ فعلی کشورها، وابستگی بسیاری به فولاد دارد. برای نشان دادن این موضوع در اینجا لازم است نمودار مصرف فولاد سالانه و همچنین نمودار تولید ناخالص داخلی مقایسه شوند. برای این منظور در زیر این دو نمودار برای کشورهای بریکس و جی۷ آورده شده است.

مجموع GDP کشورهای بریکس و جی ۷ – دلار

مصرف سالانه فولاد کشورهای بریکس و جی۷ – میلیون تن

همانطوری که از دو نمودار بالا مشخص است، روند تغییرات مصرف فولاد سالیانه کشورهای بریکس و جی۷ ( کشورهای صنعتی و رو به صنعتی شدن ) با روند تغییرات GDP سالیانه آنها مطابقت قابل توجهی دارد به گونه­ای که کاهش و یا افزایش GDP یک سال نسبت به سال قبل سبب تغییری مشابه و حتی متناسب در مصرف فولاد آنها گردیده­است.

به این ترتیب مشخص است که فولاد نقشی زیر بنایی در توسعه و صنعتی شدن کشورها داراست و حتی بعد از صنعتی شدن یک کشور باز هم تاثیری قابل توجه بر تولید داخلی آن کشور دارد و خودکفایی در آن به علت نقش پایه­ای در توسعه زیرساخت­های یک کشور، تسریع ­کننده حرکت صنعتی شدن آن کشور است.

منبع:: عیارآنلاین