به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ همه گیری کرونا، وضعیت کشورها در مقابله با آن و تاثیر جهانی شدن در شیوع گسترده این ویروس همه و همه سوالات بزرگیست، اما مهم تر از آن جهان پس از کروناست، جهانی که محتاط تر، محافظت شده تر و پر از ترس و تردید خواهد بود، در همین رابطه تعدادی از تئوریسن ها و سیاستمداران بزرگ دنیا از جهان پس از کرونا تصاویری نزدیک به هم ارائه داده اند که در ادامه آمده است:
جهانی کمتر باز، کمتر آزاد و کمتر شکوفا
استفان والت «پروفسور دانشگاه هاروارد»
همه گیری کرونا دولت ها را قدرتمند میکند و خون تازه ای در رگ هایی ناسیونالیسم و هوادارانش به جریان میاندازد. انواع حکومت ها برای مدیریت و کنترل بحران، دست به اقدامات اضطراری میزنند و بسیاری از آنها پس از پایان بحران نیز به بهانه های مختلف، تمایلی برای کنارگذاشتن اختیارات جدید و بازگرداندن شرایط به روال عادی نخواهند داشت. ویروس کرونا همچنان انتقال در قدرت و نفوذ از غرب به سوی شرق را افزایش خواهد داد.
کره جنوبی و سنگاپور بهترین واکنش را به شیوع ویروس کرونا نشان داده اند و واکنش چین هم بعد از اشتباه های اولیه و پنهانکاری دوماهه، نسبتا خوب بوده؛ اما در غرب، ازجمله در ایالت متحده و اروپا، واکنشها نسبتا دیرهنگام، کُند و گزینشی بوده و باعث لطمه خوردن به اعتبار غرب شده است.
تجربه نشان داده آنچه پس از پایان همه گیری کرونا تغییر نخواهد کرد، ماهیت متناقض سیاست جهانی است. اپیدمی های پیشین مانند شیوع آنفلوانزا در سالهای 1919، 1918 و پس از پایان چنگ جهانی اول، نتوانستند به رقابت قدرتهای بزرگ پایان دهند یا شروعی برای دوران تازه ی همکاری های جهانی باشند؛ بعید به نظر میرسد کرونا هم بتواند چنین تغییری ایجاد کند.
از سوی دیگر، شاهد عقب نشینی بیشتر از روند جهانی سازی خواهیم بود. شهروندان از دولت های خود می خواهند از آنها محافظت کنند و علاوه بر این، حکومت ها و شرکت ها نیز در پی کاهش آسیب پذیری های احتمالی در آینده برمی آیند و این به سود جریان های ملی گرای افراطی خواهد بود. به این ترتیب، در آینده دنیایی کمتر باز، کمتر آزاد و کمتر شکوفا خواهیم داشت. جهان نباید وارد چنین مسیری می شد؛ اما ترکیب ویروسی کشنده، برنامه ریزی های ناکافی و نادرست و مدیریت بی کفایت، بشریت را در این مسیر آزاردهنده قرار داده است.
پایان جهانی شدن آنگونه که ما میشناسیم
رابین نیبلت «مدیر اندیشکده چتم هاوس بریتانیا»
همه گیری ویروس کرونا باری سنگین است که می تواند کمر جهانی سازی اقتصادی را بشکند. پیش از شیوع ویروس کرونا، رشد قدرت اقتصادی و نظامی چین، این اراده و جدیت دوحزبی را در ایاالت متحده تقویت کرده بود تا آن کشور را در حوزه های تکنولوژی و مالکیت فکری، دشمن آمریکا قلمداد کنند و متحدان واشنگتن را نیز به پیروی از این رویکرد وادارند. از طرف دیگر، افزایش فشار سیاسی و افکار عمومی برای تحقق اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، اعتماد بسیاری از شرکتها به زنجیره های عرضه محصولات از راه دور را با تردیدهایی جدی روبه رو کرده است.
در چنین شرایطی،ویروس کرونا دولت ها، شرکت ها و جوامع را مجبور کرده است توان و ظرفیت خود را برای تحمل دوره های بلندمدت خودانزوایی اقتصادی افزایش دهند. این احتمال قوی وجود دارد که جهان به ایده جهانی سازی متقابال سودمند بازگردد؛ ایده ای که در ابتدای قرن بیست ویکم، هواداران زیادی داشت و بسیاری از مناسبات بر پایه آن شکل گرفته بود.
درحال حاضر این خطر وجود دارد که با فقدان یا کاهش انگیزه برای حفاظت از دستاوردهای مشترک حاصل از یکپارچگی اقتصادی جهانی، ساختار و اساس حاکمیت اقتصادی جهانی که در قرن گذشته ایجاد شد، به سرعت از بین برود. در چنین شرایطی، رهبران سیاسی برای ایجاد وقفه در همکاری های بینوالمللی و بازنگشتن به دوره رقابت های ژئوپلیتیک عیان، باید خویشتنداری بیشتری از خود نشان دهند.
رهبران با اثبات قدرت مدیریت خود به شهروندان در بحران کرونا، میتوانند سرمایه های سیاسی بیشتری کسب کنند؛ اما رهبرانی که در این آزمون مهم شکست میخورند، کار بسیار دشواری برای ایستادگی و حفظ قدرت دارند.
ویروس کرونا در خدمت هدفی مفید شیوشانکار منون . وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی سابق هند با اینکه همچنان در ابتدای راه شیوع ویروس کرونا هستیم، سه نکته نمایان شده است؛ اول اینکه شیوع این ویروس باعث تغییر سیاست های ما چه در داخل کشورها و چه در رابطه میان کشورها خواهد شد. جوامع و حتی افراد لیبرال به سمت دولت ها بازگشته اند و خواستار اعمال قدرت آنها هستند. موفقیت نسبی دولت ها در غلبه بر این همه گیری و تأثیرات اقتصادی آن، باعث تشدید یا تضعیف مسائل امنیتی و دوقطبی یا چندقطبی های ایجادشده اخیر در درون جوامع خواهد شد.به این ترتیب، دولت ها بار دیگر به بازیگر اصلی تبدیل شده اند.
تجربه تاکنون نشان میدهد حکومت های استبدادی یا پوپولیست ها در مدیریت این بحران بهتر از دیگران نیستند؛ در واقع، کشورهایی مانند کره جنوبی، تایوان و سنگاپور که واکنش اولیه موفقی از خود نشان دادند، کشورهایی دموکراتیک هستند، نه کشورهایی تحت حاکمیت رهبران پوپولیست یا مستبد.
دوم آنکه شرایط کنونی به معنای پایان دنیای درهمتنیده نیست؛ اتفاقا این همه گیری جهانی دلیلی بر لزوم وابستگی ما به همدیگر است، ولی در همه جوامع نوعی چرخش به درون و تلاش برای استقلال بیشتر و کنترل سرنوشت خود وجود دارد. ما به سمت جهانی حرکت میکنیم که فقیرتر، خسیس تر و کوچک تر می شود.
نکته سوم این است که نشانهدهایی از امید و پیروزی عقل هم دیده می شود. هند در طرحی ابتکاری، ویدئوکنفرانسی را با شرکت رهبران جنوب آسیا برگزار کرد تا واکنشی مشترک و منطقه ای را در قبال این تهدید جهانی تدوین کند. اگر این همه گیری باعث شود که متوجه منافع حاصل از همکاری های چندجانبه در قبال مسائل و بحران های بزرگ جهانی شویم، این ویروس ما را به این سمت سوق می دهد.
خروج دموکراسی ها از پوسته خود
جان ایکنبری « تئوریسین روابط بین الملل»
بحران شیوع کرونا در کوتاه مدت به مباحث و جدل ها درباره استراتژی بزرگ غرب دامن می زند. در پی این بحران، ملی گراها، مخالفان جهانی سازی، مخالفان چین و حتی لیبرالها،شواهد جدیدی را برای اثبات ادعاهای خود به دست می آورند. با توجه به آسیب های اقتصادی و فروپاشی اجتماعی که به مرور در حال نمایان شدن است، همه چیز در راستای تقویت حرکت به سمت ناسیونالیسم، رقابت قدرت های بزرگ مانند دوران جنگ سرد و توقف همکاری های استراتژیک پیش می رود؛ اما ممکن است مانند دهه 30 و 40 میلادی در قرن گذشته، جریانی متضاد به آهستگی شکل گیرد؛ جریانی هوادار جهانی شدن مانند آنچه فرانکلین روزولت و برخی دیگر از سیاستمداران در دوره قبل از جنگ جهانی دوم و ابتدای جنگ از آن سخن می راندند.
سقوط اقتصاد جهانی در دهه 30 قرن گذشته، نشان دهنده میزان ارتباط جوامع مدرن با یکدیگر و نیز چگونگی آسیب پذیری آن ها در برابر خطری بود که روزولت از آن به عنوان شیوع یاد میکرد.ایالات متحده بیش از آنکه به وسیله قدرت های بزرگ دیگر تهدید شود، از سوی نیروهای درون جریان مدرن تهدید میشد. چیزی که روزولت و دیگر همفکرانش به دنبال آن بودند، یک نظم جهانی پس از جنگ بود که نظام بازی را مبتنی بر اشکال جدید حفاظت و ظرفیت های مدیریت و وابستگی های متقابل ایجاد می کرد. ایالات متحده دیگر نمی توانست پشت مرزهای خود باقی بماند. با وجود این، حضور در یک نظم جدید پس از جنگ نیز نیازمند ایجاد زیرساختی جهانی برای همکاری های چندجانبه بود.
در نتیجه، ایاالت متحده و سایر دموکراسی های غربی این بار نیز احتمالا از مسیر مشابهی از تبعات بحران کرونا عبور کنند؛ واکنش هایی که تحت تأثیر حس آسیب پذیری است. این واکنشها در ابتدا ممکن است ملی گرایانه تر باشد؛ اما در بلندمدت، این دموکراسی ها با بیرون آمدن از پوسته خود، شکل جدیدی از جهان عملگرایانه و حفاظت شده خواهند دید.
نیاز آمریکا به راهبردی جدید
جوزف نای «بانی ایده نئولیبرالیسم در روابط بین‌الملل»
ترامپ در سال 2017 استراتژی جدید امنیت ملی را اعلام کرد که تمرکز آن بر رقابت قدرترهای بزرگ بود. شیوع ویروس کرونا نشان داد که چنین راهبردی نمی تواند با درنظرگرفتن تمام تهدیدها امنیت ایالات متحده را تضمین کند. حتی اگر ایالات متحده به عنوان یک قدرت بزرگ راه خود را ادامه دهد، نمی تواند به تنهایی امنیت خود را تأمین کند. ریچارد دانزیگ در سال 2018 به این موضوع اشاره کرده بود: «تکنولوژیهای قرن 21 نه فقط از منظر توزیع؛ بلکه از نظر تبعات و پیامدها نیز جهانی هستند. عوامل بیماری زا،سیستم های هوش مصنوعی، ویروس های کامپیوتری و تشعشعات رادیواکتیوی که ناخواسته از سوی دیگران ایجاد می شود، می توانند به همان اندازه برای ما هم مشکل ساز شوند. برای نظارت بر این خطرهای مشترک باید قواعد، پیمان ها و نظم و نظام مشترکی با همکاری دیگر کشورها شکل گیرد.»
در بحث تهدیدات فراملی ویروس کرونا و تغییرات اقلیمی فکرکردن به قدرت آمریکا در جهان کافی نیست. کلید موفقیت این است که اهمیت شراکت قدرت با دیگران را نیز بیاموزیم. همه کشورها منافع ملی خود را در اولویت قرار می دهند. سؤال مهم این است که این منفعت چه اندازه گسترده یا محدود تعریف شده است. کرونا نشان داد ما هنوز نتوانسته ایم راهبرد خود را با تمام شرایط موجود در جهان امروز تطبیق دهیم.
تاریخ کرونا را هم برندگان مینویسند
جان آلن . مدیر اندیشکده بروکینگز
همان گونه که روال تحولات تاریخی اینگونه بوده، تاریخ همه گیری کرونا نیز به دست آن هایی نوشته خواهد شد که بر این بحران غلبه کرده اند. همه کشورها و همه افراد فشار اجتماعی این بیماری را به شکل هایی متفاوت احساس می کنند. بی تردید آن کشورهایی که چه به دلیل سیستم های اقتصادی و سیاسی بی نظیر خود یا داشتن سیستم های مناسب بهداشت عمومی، توانسته اند در مقایسه با کشورهایی که نتیجه ای ویرانگر و فاجعه آمیز در مقابله با این ویروس رقم زده اند، پیروز شوند، این پیروزی را بزرگ جلوه خواهند داد.
برای برخی این امر به منزله یک پیروزی بزرگ و قاطع برای دموکراسی، چندجانبه گرایی و مراقبت های بهداشتی مدرن خواهد بود و برای برخی نیز نشان دهنده نتایج و تبعات مشخص حاصل از حکومت های استبدادی. درهرحال این بیماری باعث تغییرات در ساختار بین المللی قدرت خواهد شد؛ تغییراتی که ما شاید در ابتدای درک و تصورکردن آن باشیم. کرونا باعث کاهش فعالیت اقتصادی و افزایش تنشدها میان کشورها خواهد شد.
در درازمدت، این همه گیری جهانی باعث کاهش درخور توجه ظرفیت تولید اقتصاد جهانی خواهد شد. نظام بین‌المللی تحت فشار زیادی قرار خواهد گرفت که نتیجه آن بی ثباتی بیشترو افزایش مناقشات در داخل کشورها و میان کشورها می شود.
تعداد بیشتری از کشورهای شکست خورده
ریچارد هاس «رئیس شورای روابط خارجی آمریکا»
واژه همیشگی یا دائمی چیزی نیست که من به آن علاقه داشته باشم؛ زیرا هیچ چیز همیشگی نیست یا حداکثر اینکه در دنیای امروز کمتر چیزی دائمی است. بااین حال به نظر من بحران ویروس کرونا دستکم برای چندین سال بیشتر دولت های جهان را وادار خواهد کرد به درونگرایی روی آورند و به جای تمرکز بر اتفاقاتی که در اطراف روی می دهد، بر تحولاتی متمرکز شوند که در داخل مرزها روی می دهد. با توجه به ضرورت اختصاص منابع برای بازسازی داخلی و مقابله با تبعات اقتصادی بحران کرونا، از نظر من با توجه به ضعف و آسیب پذیری زنجیره تأمین، ما شاهد حرکت بیشتر به سمت خودکفاییگزینشی، مخالفت بیشتر با مهاجرت گسترده و حتی تعهد کمتر و بی تمایلی برای مقابله با مشکلات منطقه ای یا جهانی خواهیم بود. انتظار دارم کشورهای زیادی در مسیر رهایی از این بحران دچار مشکل شوند و در نتیجه ضعف کشورها یا پدیده کشورهای شکست خورده و ناکام به یکی از ویژگی های بارز جهان پس از کرونا تبدیل خواهد شد.
این بحران احتمال تنش کنونی در روابط چین و ایالات متحده را بیشتر می کند و یکپارچه سازی اروپا را نیز بیش ازپیش با تردید و چالش روبه رو می کند. در سمت مثبت نیز ما شاهد تقویت روند مدیریت جهانی بهداشت عمومی خواهیم بود؛ اما در مجموع میتوان گفت بحرانی که ریشه در جهانی شدن دارد، به جای اینکه تمایل جهانی برای مقابله با آن را تقویت کند، باعث تضعیف آن می شود.
تقویت قدرت روح بشری
نیکالس برنز «دیپلمات سابق آمریکایی»
ویروس کرونا بزرگترین بحران جهانی قرن حاضر است که گستره عظیمی دارد. این بحران بهداشتی، تمام هفت میلیاردو 800 میلیون انسان حاضر در زمین را تهدید میکند؛ بنابراین بحران اقتصادی و مالی حاصل از آن هم می تواند از نظر تأثیر از رکود بزرگ سالهای 2008 و 2009 نیز بیشتر باشد. هر بحرانی می تواند شوکی بزرگ باشد که نظام بین‌المللی و توازن قدرت را آن گونه که ما می شناسیم، دچار تغییرات بنیادین کند. تاکنون همکاری های بین‌المللی به شکل تأس فآوری ناکافی بوده است. اگر ایالات متحده و چین به عنوان دو کشور قدرتمند دنیا نتوانند اختلافات خود را درباره مسئول اصلی بحران کنونی کنار بگذارند و به شیوه ای مؤثرتر هدایت تلاشها برای مقابله با آن را برعهده بگیرند،اعتبار داخلی و جهانی هر دو کشور به شکل درخور توجهی آسیب خواهد دید.
اگر اتحادیه اروپا نتواند کمکهای هدفمند بیشتری در اختیار بیش از 500 میلیون شهروند خود قرار دهد، ممکن است در آینده حکومت های ملی گرا، میزان بیشتری از اختیارات خود را از بروکسل بازپس گیرند. در ایاالت متحده هم مهم ترین مسئله توانایی دولت فدرال در انجام اقداماتی مؤثر برای مقابله با بحران است؛ اما در تمام کشورها شاهد نمونه های فراوانی از قدرت روح بشری هستیم. پزشکان، پرستاران، رهبران سیاسی و مردم عادی که از خود قدرت هدایت و انعطاف پذیری بیشتری با شرایط فعلی نشان می دهند. این نکته این امیدواری را ایجاد میکند که مردان و زنان سراسر جهان بتوانند در واکنش نشان دادن به این چالش فوق العاده به پیروزی دست یابند.
