به گزارش خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ داستان جهانشمولی دلار از سال ۱۹۴۴ و در کنفرانسی به منظور ساماندهی اوضاع مالی و پولی بعد از جنگ جهانی دوم با حضور متفقین شکل گرفت.
در این کنفرانس کشورهای عضو از جمله فرانسه و آلمان و انگلیس و کشورهای تحت نظر آنها، خود را به استفاده از دلار برای مبادلاتشان متعهد کردند.
در این کنفرانس، دلار بر حسب طلا و تمام پولهای دیگر بر حسب دلار تعریف شد. آمریکا ارزش دلار را برابر یک سی و پنجم اونس طلا تعیین کرد و اعلام نمود که آمادگی تبدیل هر میزان دلار به طلا را بدون هیچ گونه محدودیتی در نرخ تعیین شده دارد. سپس سایر کشورها ارزش پولهای خود رابر حسب دلار تعریف کردند و بدین شکل داستان گنج بی پایان آمریکایی ها آغاز شد.
به مرور کشورهایی که از سال 1944 با کنفرانس برتون وودز، با وامهای صندوق بین المللی پول و با طناب آمریکا به چاه رفته بودند، از کلاه گشادی که به سرشان رفته بود آگاه شدند و از آمریکا طلا درخواست کردند. بسیاری از کشورها دلار را پشتوانه ارزی خود کرده بودند و این آمریکا بود که طلا را به عنوان پشتوانه در اختیار داشت.
در همان زمان شارل دوگل، رئیس جمهور وقت فرانسه درخواست کرد؛ دلارهای خود را بگیرید و در مقابل آن طلا تحویل دهید.
فشار از جانب فرانسه و دیگر کشورها بر آمریکا قوت گرفت. تصور این کشورها بر این بود که جنگ ویتنام منجر به کاهش ارزش دلار در برابر طلا خواهد شد، بنابراین بهتر بود به جای دلار طلا ذخیره کنند اما آمریکا که 5 برابر ذخیره طلای خود دلار چاپ کرده بود، نمی توانست تمام دلارهای منتشر شده را با طلا معاوضه کند تا در نهایت در آگوست سال 1971 نیکسون، رئیس جمهوری وقت آمریکا به طور رسمی قانون تبدیل دلار به طلا را لغو کرد.
پس از آن مقام های آمریکایی برای مذاکره به عربستان رفتند و در سال 1975 دولت این کشور ناگهان اعلام کرد تمامی معاملات نفتی خود را تنها بر پایه دلار انجام می دهد. از این پس در معادلات جهانی پشتوانه دلار طلا نبود بلکه نفت بود.
در حال حاضر، بیش از 60 درصد از ذخایر ارزی کشورهای جهان و همچنین مبادلات بین المللی با واحد پول ایالات متحده است. رشد 277 برابری مبادلات بین المللی از سال 1948 تا 2008 این گنج را بی پایان تر کرده است دلاری که بدون پشتوانه طلا منتشر می شود.
علاوه بر این ایالات متحده در حال حاضر برای القای خواسته های خود بر سایر کشور ها از دلار و ساختار های مربوط به آن به عنوان ابزار فشار کرده و از مبادلات بین المللی این کشور ها جلوگیری می کند.
این گنج نهفته و ابزار توانمند اعمال قدرت باعث شده است که کشورهای مختلف به سمت ایجاد ساختارهای موازی سیستم دلار حرکت کنند.
شواهد حاکی از این است که چین (و نیز روسیه پس از تحولات اوکراین) به صورت تدریجی وابستگی خود را به سیستم ارزی منطبق بر ارزش یوان در برابر دلار کاهش دهد.
و در سوی دیگر روسیه قصد دارند استفاده از دلار آمریکا در معاملات این کشور را ممنوع کنند.
مشاجره بر سر اوکراین و تحریمهایی که به صورت دوطرفه بین روسیه و امریکا اعمال شد، بازتاب وسیعی داشت. امریکا داراییهای چندین مقام ارشد روسی را مسدود کرد و در پاسخ به این اقدام امریکا، روسیه یک نشست ویژه تشکیل داد و صادرکنندگانی از بخشهای انرژی، بانک و مقامات دولتی درباره طرحی صحبت کردند تا بدان وسیله "دلارزدایی " را در بخش صادرات روسیه عملیاتی نمایند.
مقامات دولتی می‌گویند که بانکهای روسی برای انجام تراکنشهای با مبلغ زیاد به روبل آماده‌اند و نیازی به دلار آمریکا ندارند.
تاکنون تقریباً تمام تراکنشها برای پرداخت پول نفت و گاز با دلار انجام می‌شده است، بدون توجه به اینکه چه کشوری در کجای دنیا خریدار یا فروشنده نفت باشد.
انجام پرداختهای خارجی بر اساس روبل یا ارز دیگری مانند یوآن، بدین معنی است که حمله مستقیمی به سلطه دلار آمریکا صورت گرفته است: موضوعی که در رسانه‌ها از آن به "پترودلار" یاد می‌شود.
پیش از این،کاملا خنده‌دار بود که یک کشور واقعاً بتواند خارج از محدوده ایدئولوژیک پترودلار حرکت کند؛ چرا که اگر یک کشور بتواند چنین کاری را انجام دهد، همه کشورها می‌توانند آنرا تکرار کنند. نتیجه این اتفاق چه خواهد بود؟! ایالات متحده تورم افسارگسیخته، فروپاشی اجتماعی و جنگ داخلی را تجربه خواهد کرد!
در این جهت اخیرا روسیه با همراهی چین، نشست دلارزدایی برگزار کرد؛ چرا که این کشور قصد دارد مراودات تجاری خود را به گونه‌ای انجام دهد که میزان مشارکت و تاثیر دلار آمریکا را تا حد امکان کاهش دهد. این موضوع که قبلاً به صورت محرمانه پیگیری می‌شد، بعد از بحران اوکراین علنی شده است.
البته موفقیت مسکو در چرخش به ارزهای محلی به تمایل شرکای تجاری برای توقف استفاده از دلار بستگی دارد. سایت خبری پولیت‌آنلاین قید کرده است که به صورت بالقوه دو کشور ایران و چین می‌توانند یار روسیه در این مسیر باشند. در جریان سفر پوتین به روسیه در ماه می نیز بحث شد که قراردادهای آتی نفت و گاز بین دو کشور بر اساس روبل و یوآن خواهد بود و نه دلار آمریکا.
ولادیمیر پوتین در طول سفر دو روزه خود به شانگهای چین، گام دیگری برای از بین بردن سلطه پولی دلار برداشت؛ چرا که دومین نهاد مالی بزرگ روسیه یعنی بانک VTB با یک بانک بزرگ چینی (Bank of China) پیمانی را امضاء کردند تا دلار را کنار گذاشته و پرداختها به یکدیگر را بر اساس ارزهای داخلی انجام دهند.
جنگ علیه دلارهای نفتی نیز آغاز شده است. خبرگزاری صدای روسیه اعلام کرد که برای پیاده‌سازی «دلارزدایی» از تجارت خارجی روسیه و فاصله گرفتن از دلارهای نفتی، همکاری نزدیکی با چین و ایران خواهد داشت؛ این اقدام روسیه در امضای «پیمان پولی دوجانبه» با چین عینیت یافت. در ماه گذشته نیز بزرگترین قرارداد انرژی جهان بر اساس ارزهای محلی (و نه دلار آمریکا!) بین چین و روسیه امضاء شد.
از سوی دیگر آمارهای منتشره توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا نشان می‌دهد که در یک سال گذشته روسیه یک سوم از ذخایر دلاری خود را فروخته است. در مارس ۲۰۱۳، مسکو ۱۵۳ میلیارد دلار نزد بانک مرکزی امریکا دارایی دلاری داشت که در یک سال بعد این عدد به ۱۰۰٫۴ میلیارد دلار کاهش یافت. تنها در مارس ۲۰۱۳، روسیه نزدیک به ۲۶ میلیارد دلار از داراییهای خود نزد بانک مرکزی امریکا را فروخته و در مقابل خرید طلای خود را افزایش داده است.
اخیرا بانک مرکزی روسیه ۹۰۰ هزار اونس طلا را به ارزش ۱٫۱۷ تریلیون دلار خریداری کرده است. ارزش ذخایر طلای روسیه از ۳۳٫۵ میلیون اونس به ۳۴٫۴ میلیون اونس رسید که ارزش آن برابر با ۴۴٫۳ میلیارد دلار است.
