260 نشریه نامعتبر علمی در لیست سیاه وزارت علوم

خبرنامه دانشجویان ایران: مدیرکل دفترسیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم بیشترین تخلفات علمی صورت گرفته در حوزه پژوهشی را مربوط به پایان‌نامه‌ها و مقالات دانست و گفت: تاکنون 260 نشریه نامعتبر علمی نیز شناسایی شده و در لیست سیاه این وزارتخانه قرار گرفته‌اند.

محسن شریفی در گفت‌وگو با ایسنا آثار پژوهشی را شامل طرح پژوهشی یا ایده مکتوب،‌ اختراعات، کشفیات و طرح‌های صنعتی، تالیف کتاب، مقاله،‌گزارش علمی و فنی، نرم افزار و برنامه‌های کامپیوتری دانست و افزود: با توجه به اهمیت آثار پژوهشی در برخی موارد شاهد بروز تخلفات در این حوزه‌ها هستیم.

وی با اشاره به برخی تخلفات و تقلبات علمی، یادآور شد: علاوه بر مقالات و نشریات نامعتبر و پایان‌نامه‌های دارای تخلف علمی، تعدادی از نشریات وجود دارند که با استفاده از هویت نشریات معتبر بین‌المللی،‌ اقدام به راه‌اندازی وب سایت‌های اختصاصی با همان مشخصات نشریات اصلی و معتبر می‌کنند.

شریفی، ادامه داد: این گروه از نشریات جعلی از طریق وب سایت‌های خود با همان هویت نشریات اصلی و معتبر بین‌المللی به صورت غیرقانونی با دریافت هزینه‌های بالا و بدون انجام فرآیند داوری اقدام به انتشار مقالات می‌کنند.

وی همچنین افزود: برخورد با تخلفات پایان‌نامه‌ها نیز، بر اساس آیین‌نامه برخورد با تخلفات علمی که از سوی وزارت علوم تدوین و ابلاغ شده است، صورت می‌گیرد.

مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر این که در این آیین‌نامه شاخص‌های تشخیص تقلب و تخلف تعیین شده، یادآور شد: علاوه بر آن سطح و میزان تخلفات نیز در آن آورده شده است.

وی با اشاره به نحوه برخورد با متخلفان در حوزه پژوهشی، اضافه کرد: پس از اعلام مصادیق تخلف از سوی کمیته‌های تخصصی که در آیین‌نامه برخورد با تخلفات علمی پیش‌بینی شده است و احراز میزان تخلف و تقلب، پرونده برای رسیدگی به کمیته‌های انضباطی برای دانشجویان و یا هیات انتظامی تخلفات اعضای هیات علمی برای اساتید ارجاع داده می‌شود.

شریفی با تاکید بر این که در این کمیته‌ها، بسته به میزان و نوع تخلف و تقلب صورت گرفته، احکامی صادر می‌شود، اظهار داشت: وزارت علوم در حوزه تخلف و تقلب علمی به صورت جدی وارد شده است و حوزه پژوهشی این وزارتخانه نیز به عنوان مرجع تشخیص تخلف در امور پژوهشی کشور در نظر گرفته شده و ما نیز در کنار کمیته‌های انضباطی اقدام به رسیدگی به این تخلفات خواهیم کرد.

مدیر کل دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم در پاسخ به این که بیشترین تخلفات علمی صورت گرفته در کشور چه تخلفاتی هستند، گفت: آمار و اطلاعات دقیقی از میزان تخلفات علمی در کشور وجود ندارد که بتوانیم به طور قاطع اعلام کنیم که بیشترین تخلفات علمی و پژوهشی در کدام حوزه پژوهشی رخ داده است اما بر اساس گزارش‌های موجود بیشترین تخلفات علمی در حوزه انتشار مقالات و پایان نامه‌ها رخ داده است.

تهیه لیست سیاه نشریات نامعتبر
وی با تاکید بر این که وزارت علوم همواره در حال بررسی عملکرد نشریات بین‌المللی است خاطرنشان کرد: در این راستا کمیته‌ای در وزارت علوم برای بررسی این نشریات ایجاد شد تا اقدام به تهیه لیست سیاه برای نشریات نامعتبر کند.

شریفی تعداد نشریات موجود در لیست سیاه وزارت علوم را حدود 260 نشریه نامعتبر ذکر کرد و یادآور شد: علاوه بر نشریات نامعتبر تعدادی از مجلات بسیار ضعیف وجود دارند که هرچند در آنها تخلفی صورت نگرفته است ولی به دلیل ضعف در فرآیند انتشار مقالات نامعتبر تشخیص داده شده‌اند.

به گفته وی اسامی این نشریات ضعیف نیز در این فهرست سیاه وجود دارد.