به گزارش خبرنگار فرهنگی و اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ درست تا همین دی ماه سال گذشته هیچکدام از ما تصور نمیکردیم که یک ماه بعد جهان به چنان استیصالی دچار شود که ما حتی با نمایشگاه کتاب هم خداحافظی کنیم و تکرار چرخیدن میان غرفههای کتاب و لمس جلدهای رنگارنگ و استشمام بوی کاغذ در میان آن همهمه و هیاهو را به دست نامعلوم زمان بسپاریم اما به هر روی، این تغییر اجباری سبک زندگی، پیامد حکمرانی کرونا بر جهان است و از آنجا که ما نیز در این بحبوحه به زعم و سهم خود در دریای جبری رعایت و مراعات شنا میکنیم تا بلکه جهان را به اتفاق، به ساحل سلامت و عافیت برسانیم، ناچاریم که تا اطلاع ثانوی، تن دهیم به فراموشی نمایشگاه حقیقی کتاب و با نمایشگاه مجازی کتاب همراه شویم که از ابتدای بهمن تا ششم بهمن ماه ۱۳۹۹ به فعالیت میپردازد و در این میان اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که درست به هنگام خرید کتاب تمام آن لیست بلند بالای خود را فراموش میکنید، بسته پیشنهادیای که ما برای شما در نظر گرفتهایم را تهیه و مطالعه کنید.
در بسته اول که شامل پنج کتاب در حوزه ادبیات است که در ادامه به معرفی کوتاه از هر یک پرداختهایم؛
۱. «ظلمت در نیمروز»
این کتاب نوشته «آرتور کوستلر» نویسنده مجارستانی است که در سال ۱۹۵۴ به تابعیت انگلیس درآمد.
او که سالهایی از عمر خود، در خدمت حزب کمونیسم قرار داشت، پس از مشاهده تناقضها و فاصلهگرفتن حزب از آرمانهای اولیه خود از حزب خارج شد و به فعالیت علیه کمونیسم و افشاگری در رابطه با حزب پرداخت. کتاب ظلمت در نیمروز ماحصل همین تلاشهای کوستلر در راستای مبارزه علیه جنایات، فساد و خفقان سیستم حزب کمونیسم است.
کل داستان در یک زندان و عمده صحنهها در یک سلول میگذرد. زاویه دید داستان سوم شخص است و نویسنده هنرمندانه به روایت اتفاقهایی میپردازد که در طول زندان برای شخصیت اصلی که «روباشف» نام دارد رخ میدهد. هنر نویسنده در این است که با وجود شکل فرم و محتوای داستان که خطر کسالت را برای خواننده در پی دارد، با استفاده از جملاتی ناب در خلال گفتوگوها و حدیثنفسها و به وجود آوردن گرههایی کوچک خواننده را به خواندن تمام داستان مشتاق میکند.
این اثر در ایران، از سوی نشر ماهی با ترجمه مژده دقیقی در ۲۴۵ صفحه منتشر شدهاست.
روشن بودن موضوع و روان بودن ترجمه به علاوه حجم کم آن، خواندن این اثر را برای طیفهای مختلف مخاطب ادبیات آسان و جذاب میکند.
۲. «همه میمیرند»
«همه میمیرند» مهمترین اثر داستانی «سیمون دوبووار» نویسنده اگزیستانسیال فرانسوی است که تمام اندیشهها و فلسفه اگزیستانسیال را در این اثر داستانی گنجانده است.
کتاب شرح زندگی پادشاهی است که طی یک ماجرا، جاودانه شده و هرگز نمیمیرد و در طی سالهای جاودانگیاش زندگیهای بسیاری را تجربه میکند. «رایموند فوسکا» نام شخصیت اصلی این رمان است که زندگیاش از قرن چهاردهم میلادی آغاز میشود و مطابق طرح اصلی داستان تا ابد ادامه دارد.
رمان دو راوی دارد. یک راوی سوم شخص که ما ابتدا به کمک روایت او به شرح ماجرا پی میبریم و راوی دوم خود فوسکا که آنچه بر او گذشتهاست را برای شخصی روایت میکند.
لایههای عمیق فلسفی در کنار روایت داستان، جذابیت و عمقی خاص به رمان بخشیدهاست که خواننده علاقهمند به فلسفه را به شدت درگیر خود میکند.
مشهورترین نسخه این کتاب در ایران ترجمه «مهدی سحابی» از این اثر است که در ۴۴۷ صفحه از سوی نشر نو به چاپ رسیدهاست.
نکته قابل توجه در مورد این رمان این است که به دلیل گستردگی زمان وقوع حوادث در رمان، وجود شخصیتهای متعدد، توالی حوادث بسیار و عمق فلسفی اثر کتابی سختخوان محسوب و ابتدا به خوانندگان جدی ادبیات توصیه میشود. ضمن اینکه برای شروع مطالعه آثار دوبووار بهتر است ابتدا با آثار کمحجمتر وی مانند «مرگی بسیار آرام» و «خون دیگران» شروع کنید و سپس به سراغ این رمان بروید و از تلاقی ادبیات و فلسفه لذت ببرید.
۳. «طاعون»
این کتاب در ماههای ابتدایی کرونا در شمار پرفروشترین آثار ادبیات جهان قرار گرفت و این امر بیارتباط با شباهت طرح داستان با اینروزهای جهان نیست. «آلبر کامو» نویسنده فرانسوی الجزایریتبار در این اثر مهم خود به روایت شهری میپردازد که به طاعون دچار شدهاست و مردم آن یکی پس از دیگری به این مرض مرگبار مبتلا میشوند و در این میان خرده حوادثی رخ میدهد که در کنار حادثه اصلی اثر، جریان داستان را پیش میبرد.
آلبر کامو در این رمان سعی دارد به تاثیر تلاش جمعی در راستای از بین بردن فجایع اشاره کند. او میخواهد بگوید که تن دادن منفعلانه به اتفاقات ناگوار و پذیرش بیچون و چرای تقدیری هولناک بیآنکه تلاشی در راستای بهبود وضع موجود انجام دهیم بیاندازه مذموم و نکوهیده است.
شخصیتپردازیهای نمادین اثر و نمایندگی هر شخصیت از قشری در جامعه، مباحث اخلاقی بسیاری را برای خواننده عنوان میکند.
«طاعون» یک کتاب اخلاقی است که از رذایل و فضایل اخلاقی در وضعیت بحران اجتماعی برای مخاطب حرف میزند.
کامو در این اثر نجات بشر را تنها به دست کنش و تلاش خود بشر محقق میداند.
از معروفترین ترجمه های این اثر در بازار نشر ایران، ترجمه «رضا سید حسینی» است که از انتشارات نیلوفر در ۳۴۰ صفحه به چاپ رسیدهاست و به تازگی نیز نشر چشمه ترجمهای از «کاوه میرعباسی» بر این اثر را روانه بازار کرده که از مقبولیت خوبی میان مخاطبان برخوردار شدهاست.
۴. «طرز تهیه تنهایی در آشپزخانه عشق»
این کتاب یک مجموعه داستان کوتاه از نویسنده ترکیهای «یکتا کوپان» است که به وسیله «مژده الفت» ترجمه شده و از نشر ماهی و نشر قطره به چاپ رسیدهاست.
کتاب شامل ۹ داستان کوتاه است که عنوان کتاب برگرفته از یکی همین داستانهاست.
یکتا کوپان در تمام این داستانها به مسئله تنهایی انسان معاصر میپردازد. داستانها همه از طرح و ساختمانی صحیح برخوردارند و خلاقیت نویسنده در انتخاب مضامین و پایانبندیهای غافلگیر کننده بر جذابیت آثار میافزاید و به جرات میتوان گفت که تمام داستانهای این مجموعه، هرآنچه که یک قصه بدان نیاز دارد تا بتوان نام داستان را بر آن نهاد به کمال دارند.
قلم نویسنده سلیس و صمیمی و روان است و بیتکلف بودن زبان در کنار فضاسازیهای فوقالعاده از دیگر نقاط قوت این مجموعه داستان محسوب میشود.
این کتاب کم حجم که در قطع جیبی از سوی نشر ماهی منتشر شدهاست میتواند همراه مناسبی برای زمانهایی باشد که در تاکسی و مترو و اتوبوس و یا پشت چراغ قرمز تلف میشود. همچنین بررسی فنی داستانها میتواند کلاس داستان نویسی خوبی برای علاقهمندان باشد.
۵. «مرگ یزدگرد»
«مرگ یزدگرد» نمایشنامهای است به قلم «بهرام بیضایی» نویسنده ایرانی که در سال ۱۳۵۸ منتشر شد. نمایشنامه آنچنان که از عنوان آن پیداست صحنه محاکمه یک آسیابان و همسر و دخترش به جرم قتل یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی است که از حمله اعراب گریخته است.
محاکمهای که در خانه آسیابان اتفاق میافتد.
«مرگ یزدگرد» یکی از درخشانترین نمایشنامههاییست که به زبان فارسی به نگارش در آمدهاست. دیالوگها شعرگونهاند و کهن اما بههیچ وجه تکلفی در آنها دیده نمیشود و در عین حال قابل فهماند و همین بیان شعر گون دیالوگها زیبایی اثر را چند برابر کردهاست.
شیوه روایت نمایشنامه مدرن است و نحوه مرگ یزدگرد هر بار از زبان یکی از سه شخصیت آسیابان، همسر و دخترش روایت میشود و هرروایت نکتهای بر ماجرا میافزاید و اطلاعاتی جدید پیرامون شخصیتها، سبک زندگی افراد و اوضاع اجتماعی آن دوره به مخاطب میدهد.
دیالوگهای گزنده نمایشنامه بر جذابیت آن میافزاید.
این اثر درکنار سایر آثار بیضایی توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان به چاپ رسیدهاست. حجم کم آن موجب میشود تا بتوانید در عرض چند ساعت آن را مطالعه کنید و در دیالوگهای فوقالعاده آن غوطهور شوید.
گزارش از لادن عظیمی