به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران» به نقل از مهر؛ محمود آموزگار نایب رئیس اول اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران در برنامه «گفتگوی فرهنگی» رادیو گفت‌وگو با موضوع حقوق مولفان در ایران گفت: به طور جدی در سال ۱۳۴۸ قانون حمایت از حقوق مولفان تصویب شد که مقارن باتصویب الحاقیه کنوانسیون برن شد. از آن موقع تا به امروز این قانون اصلی در کشور است که در رابطه با تنظیم مناسبات بین ناشران و مولفان و اشخاص ثالث ملاک عمل قرار می‌گیرد و بعد از قانون سال ۱۳۴۸ قانونی درباره ترجمه و تکثیر و بعد هم قانونی در رابطه با تولیدات یارانه‌ای تصویب شده است.
قانون حقوق مالکیت ۵۰ سال نیاز به بازنگری دارد
آموزگار در ادامه افزود: بر اساس قانون مصوب سال ۱۳۴۸ مدت استفاده از حقوق مادی پدید آورنده و مولف کتاب که به موجب وصیت با وراثت منتقل می شود از تاریخ مرگ پدید آورنده ۳۰ سال است. در حالی که در قوانین همه کشورها در هر موردی که آن زمان استفاده می‌شود یکسان است. یعنی ۷۰ سال در ترجمه ۷۰ سال در کار مشارکتی است. ولی در قانون ما در سال ۱۳۴۸ سی سال را انتخاب کردند و به محض اینکه این مدت منقضی شد، مولف در قید حیات باشد،. حقوق به آن بر می‌گردد در غیر این صورت به ورثه‌اش تعلق می‌گیرد.
نایب رئیس اول اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران به چرایی عدم پیوستن کشور به کنوانسیون برن اشاره کرد و گفت: حقوق مالکیت فکری به دو شاخه تقسیم می‌شود یکی حقوق مالکیت صنعتی است که اتفاقاً کشور ما به کنوانسیون مربوط به آن پیوسته و کنوانسیون پاریس را پذیرفته است و الان در کشور ما عمل می‌شود و کسی حق تقلید یا کپی بدون اجازه صاحب اثر را ندارد و تحت تعقیب واقع می‌شود. آن بخشی که کشور ما نپیوسته، حقوق مالکیت ادبی و هنری است که مربوط به کنوانسیون برن است.
آموزگار ادامه داد: داستان حقوق مالکیت صنعتی به کنوانسیون برن ارتباطی ندارد و مهمترین مخالفان پیوستن یا مراعات این حقوق در کشور ما، اتفاقاً روشنفکران نویسنده و مترجم بوده‌اند. چراکه معتقد بودند اگر به این موضوع تمکین کنیم و تن به آن دهیم و یک پولی هم به ناشر خارجی پرداخت کنیم، این باعث بالا رفتن قیمت تمام شده کتاب می‌شود و کتاب گران‌تر می‌شود و قاعدتاً در سرانه مطالعه تأثیر منفی می‌گذارد چون تیراژچاپ کتاب پایین است و سرانه مطالعه کم است و به نوعی کتابخوانی خیلی رونق ندارد. اگر هم ما این هزینه را اضافی بکنیم و قیمت کتاب افزایش پیدا می‌کند بنابراین از میزان کتاب خوانی کاسته می‌شود.
متوسط شمارگان ما ۱۱۰۰ نسخه است
وی با بیان اینکه دانشجویان ما ناگزیر بودند متون اصلی را بخوانند، گفت: کم کم عده‌ای شروع به ترجمه کتابهای خارجی کردند. منتها تحریم‌ها اجازه نداد. برای اینکه اینجا کپی نشود، گفتیم همزمان ترجمه فارسی‌اش زده شود واینجا نشر بدهید. به طوری که اصلش آنجا باشد و ترجمه‌اش در ایران در بیاید.
آموزگار خاطر نشان کرد: در رابطه با وضعیت مالی ۹۷ صد هزار عنوان گاهی کم وبیشتر کتاب منشر می‌کنیم. این شامل ترجمه و کتابهای درسی است. متوسط شمارگان ما ۱۱۰۰ نسخه است. ناشران آموزشی و کمک آموزشی سالانه تولید می‌کنند. سال دیگر کتابشان را جدید تر می‌کنند. برای هر نفر ۲۵/۱ کتاب است.
حدود نیمی از درآمد ناشران خارجی از کپی رایت است
آموزگار با بیان اینکه در همه نمایشگاه بین المللی کتاب یکی از مراکز اصلی‌شان مراکز رایت است، گفت: آنها در جایی می‌نشینند مبادله رایت می‌کنند. هرناشری به طور متوسط در جهان حدود چهل تا پنجاه رصد در آمد نشر را از فروش حقوق نشر و کپی رایت دارد. چیزی که ما از آن محرومیم. ما به موضوع کنوانسیون و کپی رایت از منظر آکادمیک و سیاسی و فرهنگی دقت نداریم. بدون اجازه صاحب اثر آثاری را منتشر می‌کنیم. ما کلی سال داوطلبانه همکاران‌مان راتشویق می‌کنیم کتابی را ترجمه می‌کنید رایتش را بخرید. با ناشر خارجی‌ها چانه می‌زنیم اما در آمد کم در ایران است.
